Aurangzeb
| Aurangzeb | |
|---|---|
| 6de Mogolkeiser | |
| |
| Dinastie | Timoeriede |
| Bewind | 31 Julie 1658 – 3 Maart 1707 |
| Kroning | 13 Junie 1659 |
| Volle naam | Abul Muzaffar Muhi-ud-Din Mohammad Aurangzeb |
| Gebore | 4 November 1618 |
| Dahod, Mogolryk | |
| Gesterf | 20 Februarie 1707 (op 98) |
| Ahmednagar, Mogolryk | |
| Graf van Aurangzeb, Khuldabad, Aurangabad Maharashtra | |
| Voorganger | Shah Jahan |
| Opvolger | Muhammad Azam Shah (titulêre) Bahadur Shah I |
| Gade | Dilras Banu Begum |
| Gade | Nawab Bai Aurangabadi Mahal |
| Kinders | Zeb-un-Nissa Muhammad Sultan Zinat-un-Nissa Muhammad Azam Shah Mehr-un-Nissa Sultan Muhammad Akbar Bahadur Shah I Badr-un-Nissa Zubdat-un-Nissa Muhammad Kam Bakhsh |
| Vader | Sjah Jahan |
| Moeder | Mumtaz Mahal |
Abu'l Muzaffar Muhi-ud-Din Muhammad (3 November 1618 – 3 Maart 1707), of net Aurangzeb (Persies/Urdu: اورنگزیب) was Mogolkeiser van Indië van 1658 tot 1707.
Vroeë lewe
[wysig | wysig bron]Aurangzeb is op 3 November 1618 in Dahod, Gujarat gebore. Hy was die derde seun van Shah Jahan, wat agt jaar voor sy dood aftree vanweë 'n ongeneeslike siekte. Sy oudste broer Dara Shikoh word regent maar hy en sy broer Murad, die jongste en Shuja, die tweede seun eis ook die troon op. Alle vier is hulle seuns van Mumtaz Mahal. Sy vader word beter maar word deur Aurangzeb in die tronk gesit. Murad word gevang en tereggestel. Shuja vlug na die ooste verby Bengale. Dara, wat baie populêr is, gaan na Lahore, maar Aurangzeb agtervolg hom met 'n groot leër. Dara probeer na Kandahar te vlug, maar word deur die vors van Jun verraai. Hy word na Delhi gesleep en daar beskuldig van afvalligheid. Het hy nie beweer dat Hindoes ook monoteïste is nie? Hy word veroordeel en tereggestel. Aurangzeb probeer Dara se aanhangers gunstiger te stem deur sy eie seun Akbar te laat trou met Dara se dogter, maar die meisie en ook sy pa Jahan weier dit. In 1666 sterf Shah Jahan 74 jaar oud en word by sy geliefde vrou Mumtaz in die Taj Mahal begrawe. Aurangzeb is in trane, maar daar is gerugte oor vergiftiging.[1]
Regentskap
[wysig | wysig bron]Vestiging van Islamitiese reg
[wysig | wysig bron]Aurangzeb is 'n vroom Sonnitiese Moslem en sy beleid teenoor ander geloviges verskil baie van sy voorgangers s'n. Sy lewesdoel is die Mogolryk in 'n Darul-Islam te verander: 'n Soenni-Islamitiese ryk.[2] Hy verklaar homself die Alamgir, die wêreldveroweraar. Aurangzeb probeer om sy strenge lewestyl aan sy volk op te lê. Musiek, dans en sang word verbied. Self kopieer hy die Koran eiehandig en stuur dit as 'n geskenk na Mekka. Die jizya, 'n belasting vir nie-Moslems wat Akbar meer as 'n eeu eerder afgeskaf het, word opnuut ingevoer.[3]
Ook die Sikhs word getref deur hierdie intolerante beleid. In 1664 word Guru Tegh Bahadur die 9de Guru van die Sikhs. Hy reis deur die hele ryk en Sikh-tempels (Gurudwaras) word op verskeie plekke opgerig. Aurangzeb beveel in 1669 dat die tempels verwoes moet word. In Mei 1675 sê 'n groep Brahmins in die Kasjmirvallei vir die Guru dat ook hulle geloof deur die Mogolgoewerneur onderdruk word. Hy besluit om na Delhi te gaan en te protesteer. In Delhi word van hom gevra 'n wonder te verrig om te bewys hoe dig hy by God staan. Hy weier dit en hy kry te hoor dat hy tot Islam moet bekeer indien hy wil oorleef. Drie van sy vriende word voor sy oë gedood. Hy weier hom te bekeer en op 11 November 1675 word hy onthoof. Dit verstoor die goeie verhoudings wat bestaan het tussen Sikhs en die Mogols.
Tempelbeleid
[wysig | wysig bron]Hindoetempels word tydens Aurangzeb se bewind verwoes,[3] maar baie tempels is ook deur hom opgerig.[4]
Die Hindoes is eers verbaas oor sy optrede en reageer taamlik passief, maar sy maatreëls word sterker en sterker.
- In 1659 verklaar hy dat die bou van nuwe tempels teen Islam is en hy verbied dit
- In 1664 verbied hy enige herstel van ou tempels
- In 1667 word handelsgoed belas met 5%, uitgesonderd die Moslemhandelare
- In 1668 word al die Hindoefeeste verbied in die ryk
- In 1669 kry die goewerneurs van al die provinsies opdrag Hindoeskole en -tempels te verwoes en Hindoe-onderrig onmoontlik te maak. Die prominente tempels van Somnath (Gujarat), Vishwanath (Banares) en Keshava Deva (Benares) en 66 tempels in Ambar (Jaipur) word verwoes. Die koeie word geslag en die godebeelde vertrap in die strate.[2]
Volgens Ram Puniyani was Aurangzeb nie altyd 'n fanatiese anti-Hindoe nie, hy het sy beleid verander, afhangende van die behoeftes van die situasie. Hy het die bou van nuwe tempels verbied, maar het die herstel en instandhouding van bestaande tempels toegelaat. Hy het ook genotvolle skenkings van jagirs aan verskeie tempels gemaak om die simpatie van sy Hindoeburgers te wen. Daar is verskeie firmans (bestellings) in sy naam, wat die befondsing van verskeie tempels en gurudwaras ondersteun, waaronder die Mahakaleshwar-tempel van Ujjain, die Balaji-tempel van Chitrakoot, die Umananda-tempel van Guwahati en die Shatrunjaya-djaintempels.[5]
Uitbreiding van die ryk
[wysig | wysig bron]
Die keiser brei sy ryk uit deur verowerings in 'Klein Tibet' in die noorde van Kasjmir, in Chittagong oostelik van Dhaka en in die suide word die Islamitiese koninkryke Golconda en Bijapur verower. Die ryk bereik sy grootste omvang onder Aurangzeb.
Opstande
[wysig | wysig bron]Daar is opstande, selfs in gebiede die 'n eeu of meer rustig gewees het, soos Rajasthan. In die suide stig Shivaji die Maratha-ryk in die hedendaagse Maharashtra. Sy seun Sambhaji word in 1689 gedood maar Maratha word nie onderwerp nie. Ook in die Deccan is daar probleme. Die keiser moet daar teen sy eie seun Akbar oorlog voer.[1]
Sy seun Akbar word gevra om die Mogolryk te red van die intolerante beleid van sy vader en terug te keer na die tolerante beleid van sy voorgangers. Die Rajputs wat die beste troepe van Indië lewer en wat nie meer vir sy vader wil dien nie, dien nou vir sy seun. Hy kry 'n leër van 70 000 van die beste mans en probeer sy vader se troon te verower. Aurangzeb skryf egter 'n valse brief wat hy in hande laat val van die Rajputs en hulle dink dat hulle Akbar nie kan vertrou nie en verlaat hom. Die waarheid kom uit, maar Akbar slaag nie die troon te verower nie. Uiteindelik moet hy vlug na Persië.[2]
Die Sikhs het 'n nuwe leier, Guru Gobind Singh, wat dié gemeenskap baie militanter sou maak. Hy bou 'n fort in Paunta by die Jamuna en verdedig dit suksesvol in 1688. Die ryk is nou aan die wankel. Die militêre aksies het baie geld gekos en daar is groot onrus. Punjab is in opstand. Aurangzeb probeer driemaal om Gobind Singh te onderwerp maar het geen sukses nie. Die konflik duur tot Aurangzeb in 1705 probeer om tot vrede te kom. Gobind Singh se antwoord staan bekend as die Zafarnama die oorwinningsbrief. Hy beskuldig die ou keiser van verraad, maar is bereid om hom te ontmoet. Op die pad na Aurangabad waar die keiser bly hoor hy dat Aurangzeb - 88 jaar oud - dood is.[1]
Hy word opgevolg deur sy seun Bahadur Shah, maar die ryk sal tussen 1707 en 1757 uiteenval.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Punjab: A History from Aurangzeb to Mountbatten, Rajmohan Gandhi, Aleph Book Company, ISBN 9383-06441-2, ISBN 978-9383-06441-0
- ↑ 2,0 2,1 2,2 History of Medieval India: From 1000 A.D. to 1707 A.D. Radhey Shyam Chaurasia, Atlantic Publishers & Dist, 2002, ISBN 8126901233, ISBN 9788126901234
- ↑ 3,0 3,1 "Aurangzeb se fatwa oor die jizya" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Julie 2018. Besoek op 27 Maart 2016.
- ↑ Ian Copland; Ian Mabbett; Asim Roy (2013). A History of State and Religion in India. Routledge. ISBN 978-1-136-45950-4.
- ↑ Islam in South Asia: A Short History By Jamal Malik
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Aurangzeb.
