Burgenland-Kroaties

Burgenland-Kroaties Gradišćansko-hrvatski jezik, gradišćanski jezik
Gepraat in:	Oostenryk  Hongarye  Slowakye  Tsjeggië
Gebied:	Suidoostelike Sentraal-Europa
Totale sprekers:	55 000
Taalfamilie:	Indo-Europees  Slawies   Suid-Slawies    Suidwes-Slawies     Serwo-Kroaties‎      Kroaties‎       Burgenland-Kroaties
Skrifstelsel:	Latynse alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Oostenryk Burgenland
Gereguleer deur:	geen
Taalkodes
ISO 639-1:	geen
ISO 639-2:	sla
ISO 639-3:	hr-AT

Ivan Čuković: Jezuš i Marija (Jesus en Maria), Burgenland-Kroatiese Gebedboek van 1916

Burgenland-Kroaties (Gradišćanskohrvatski jezik; Duits: Burgenlandkroatische Sprache; Hongaars: Gradišćei horvát nyelv) is 'n Suid-Slawiese taal wat in die Oostenrykse deelstaat Burgenland (Kroaties:Gradišće) as erkende minderheidstaal en tweede ampstaal naas Duits deur Burgenlandse Kroate gepraat word. Volgens amptelike statistieke van 2001 is daar 19 412 sprekers. Groter gemeenskappe Burgenlandse Kroate word daarnaas ook in Wene (sowat 12 000) en Graz aangetref.

Dikwels word ook na die klein minderhede Kroatiessprekendes in Wes-Hongarye, Suidwes-Slowakye en Suid-Tsjeggië as Burgenland-Kroate verwys. Hulle maak gebruik van òf die Burgenland-Kroatiese òf die Standaard-Kroatiese skryftaal en het noue historiese en kulturele bande met die Kroatiese minderheid in Oostenryk. Die totale aantal sprekers in al vier lande, insluitende migrante in die buiteland, word op sowat 55 000 beraam.

Burgenland-Kroaties word al eeue lank in Burgenland gepraat. Gedurende die Turkse oorloë in die 16de eeu is die taal deur Kroatiese setlaars uit die kusgebiede en die binneland van Kroasië in Burgenland gevestig en hier vanaf die tweede helfte van die 19de eeu gestandaardiseer en tot skryftaal ontwikkel. Hierdie skryftaal is 'n mengsel van verskillende dialekte wat as kommunikasiemiddel vir Kroatiessprekendes in Wes-Hongarye gedien het. Alle Burgenland-Kroatiese publikasies en leerboeke baseer op dié taalvorm.

Burgenland-Kroaties verskil merkbaar van Standaard- of Hoog-Kroaties, soos dit tans in die Republiek Kroasië gepraat word, omdat dit baie 16de eeuse anachronismes bewaar het en daarnaas deur die eeue aan sterk Hongaarse en later Duitse invloede blootgestel is. In die sowat vyftig Burgenlandse dorpe, waar Burgenland-Kroaties as omgangstaal gebesig word, is 'n reeks argaïese Kroatiese dialekte bewaar wat die herkoms van die oorspronklike setlaars uit Kroasië en Bosnië weerspieël.

Eksterne skakels

• (de) Siegfried Tornow, Universiteit Klagenfurt: Burgenlandkroatisch Geargiveer 3 Maart 2016 op Wayback Machine
• (de) Branko Tošović, Universiteit Graz: Die Minderheitensprache Kroatisch in Österreich und ihre Bildungseinrichtungen