Fonologie

Fonologie is 'n vertakking van taalkunde gemoeid met die sistematiese organisasie van klanke in tale. Dit fokus tradisioneel grootliks op die studie van die sisteme van foneme, in besonder tale, maar kan ook enige linguistiese analises dek, of op 'n vlak onder die woord (insluitend lettergrepe, begin en rym, artikulatoriese gebare, artikulatoriese kenmerke, mora ens), of op alle vlakke van taal waar klank oorweeg word as gestruktureerd vir die oordra van linguistiese betekenis. Fonologie sluit ook die studie van ekwivalente organisatoriese sisteme in gebaretaal in.

Die woord fonologie kan ook verwys na die fonologiese sisteem (klanksisteem) van 'n gegewe taal. Dit is een van die fundamentele stelsels waaruit gemeen word 'n taal bestaan, soos sy sintaksis en woordeskat.

Fonologie word gereeld afgesonder van fonetiek. Terwyl fonetiek gemoeid is met die fisiese produksie, akoestiese oordrag en waarneming van die spraakklanke, beskryf fonologie die manier wat klanke funksioneer binne 'n gegewe taal of regdeur tale om betekenis te enkodeer. Volgens baie taalkundiges behoort fonetiek tot beskrywende linguistiek en fonologie tot teoretiese linguistiek, hoewel die vasstelling van die fonologiese sisteem van 'n taal noodwendig 'n toepassing van die teoretiese aspekte is vir die analise van fonetiese bewyse. Neem kennis dat die onderskeiding nie altyd gemaak is nie, veral nie voor die ontwikkeling van die moderne konsep van foneme in die middel van die 20ste eeu nie. Sekere onderafdelings van moderne fonologie oorvleuel met fonetiek in beskrywende dissiplines soos psigolinguistiek en spraakpersepsie, met spesifieke areas tot gevolg soos artikulatoriese fonologie of laboratorium-fonologie.

Verwysings

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.