Geskiedenis van die Europese Parlement
Die geskiedenis van die Europese Parlement begin in 1951 met die Verdrag van Parys. Aanvanklik was die bevoegdhede uiters beperk maar met elke verdrag wat later gesluit is, het die bevoegdhede toegeneem.
Verdrag van Parys 1951
[wysig | wysig bron]Ná die Schumanverklaring van 9 Mei 1950 wat 'n supranasionale Hoë Owerheid aangekondig het wat die vervaardiging van staal en steenkool in Frankryk en Duitsland sou beheer, het die Verdrag van Parys dit verwesenlik in die Europese Gemeenskap vir Steenkool en Staal waaraan ses lande deelgeneem het. Hierdie verdrag het ook 'n Parlementêre Assemblee gestig wat later die Europese Parlement geword het.[1] Die Assemblee word uit lede van die nasionale parlemente gevorm.[2]
Verdrag van Rome 1957
[wysig | wysig bron]By die stigting van die Europese Ekonomiese Gemeenskap word ook die Parlementêre Assemblee omgesit in die Europese Parlement. Hierdie verdrag reël ook die gemeenskaplike landboubeleid van die ses EEG-state en die parlement het die bevoegdheid om hierdie beleid te kontroleer.[1]
Verdrag van Luxemburg 1970
[wysig | wysig bron]Die bevoegdhede oor die EEG-begroting word uitgebrei en die EEG kry nou eie inkomstes [2]
Verdrag van Brussel 1975
[wysig | wysig bron]Die parlement verkry die reg om elke jaar die uitgawes van die Europese Kommissie te kontroleer. Die Parlement sal nou direk deur die lidstate se burgers verkies gaan word.[2]
Verkiesings 7 tot 10 Junie 1979
[wysig | wysig bron]Die eerste direkte verkiesings word gehou.[2]
Die isoglukose-hofsaak 1980
[wysig | wysig bron]- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: isoglukose-hofsaak (1980).
Deur hierdie hofsaak kan die Kommissie en die Raad nie langer Europese reëlgewing besluit sonder om die parlement te raadpleeg.
Die Europese Akte 1986
[wysig | wysig bron]In hierdie akte word bepaal dat elke toetreding van 'n nuwe lidstaat die toestemming van die Parlement vereis.[1]
Verdrag van Maastricht 1992
[wysig | wysig bron]Hierdie verdrag bundel die bestaande Europese Gemeenskappe in een organisasie: die Europese Unie. Dit reël die EP se rol in die "Gemeenskap se metode" waarin die Europese Kommissie wette voorstel, die Parlement dit kan goedkeur en die Europese Hof die wette toepas en kontroleer. Die samewerking met die Europese Raad word versterk.[3]
Verdrag van Amsterdam 1997
[wysig | wysig bron]Die bevoegdhede word opnuut vergroot. Die parlement kan saam met die Europese Raad wetgewing kontroleer op verskeie gebied soos verbruikerbeskerming, die reg om in ander lidstate te werk en omgewingsbeskerming[1]
Die invoering van die euro 1998
[wysig | wysig bron]Die Europese Parlement kry 'n rol by die invoering van die euro. Die EP bepaal of 'n land lid kan word en hou 'n stemming oor die lede van die raad van die Europese Sentrale Bank.[4]
Die Val van die Kommissie 1999
[wysig | wysig bron]Die Europese Parlement het die reg om die Europese Kommissie weg te stuur. In 1999 het dit die eerste keer ook gebeur.[1]
Verdrag van Nice 2000
[wysig | wysig bron]Die Europese Raad van Nice skep 'n Handves van die grondregte van die Europese Unie, wat deur die presidente van die Europese Parlement, Europese Raad en Europese Kommissie op 7 Desember 2000 afgekondig word.
Verdrag van Lissabon 2009
[wysig | wysig bron]Hierdie verdrag versterk die Europese Parlement, maar gee ook meer bevoegdhede aan die nasionale parlemente om die Europese beleid te bepaal. Die EU-burger kry initiatiefregte. Die EP kry 'n beslissende rol by die verkiesing van die president van die Europese Kommissie.[1] Die EP se regte word gelykwaardig aan die Europese Raad s'n.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 "Het Europees Parlement en de Verdragen; webwerf van die EP" (in Nederlands). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Junie 2018.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Fact Sheets of the European Union -2017 (en) .
- ↑ "eur-lex.europa.eu" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Julie 2017.
- ↑ Parliament's Legislative Role; webwerf van die EP (en) .