Gevlekte hiëna
| Gevlekte hiëna | |
|---|---|
| |
| Roep opgeneem in die Hluhluwe-iMfolozipark van KwaZulu-Natal | |
Wetenskaplike klassifikasie 
| |
| Domein: | Eukaryota |
| Koninkryk: | Animalia |
| Filum: | Chordata |
| Klas: | Mammalia |
| Orde: | Carnivora |
| Suborde: | Feliformia |
| Familie: | Hyaenidae |
| Genus: | Crocuta |
| Spesie: | C. crocuta
|
| Binomiale naam | |
| Crocuta crocuta (Erxleben, 1777)
| |
| |
| verspreiding | |
Die gevlekte hiëna (Crocuta crocuta), ook bekend as die laggende hiëna,[1] is 'n soogdierspesie van 'n hiëna uit die orde Carnivora. Hulle is mediumgrootte karnivore wat inheems is aan Sub-Sahara-Afrika. Gevlekte hiënas is die enigste oorlewende spesie in die genus Crocuta. Hulle lyk op hondagtige diere (bv. wolwe, honde, ens.), maar dié diere behoort tot 'n heel ander familie.
Die gevlekte hiëna is gelys as van die minste kommer deur die IUBN weens sy wye verspreiding en groot getalle, beraam op tussen 27 000 en 47 000 individue.[2] Die spesie ervaar egter 'n daling in getalle buite beskermde gebiede, as gevolg van habitatverlies en stropery. Die spesie het waarskynlik ontstaan in Asië,[3] en was teenwoordig oor die hele Europa vir ten minste een miljoen jaar tot die einde van die Laat Pleistoseen.
Identifikasie
[wysig | wysig bron]Die gevlekte hiëna is die grootste bekende lid van die Hyaenidae, en is verder fisies onderskeibaar van ander spesies deur sy vaagweg beeragtige bou,[4] sy ronde ore,[5] minder prominente maanhare, gevlekte pels,[5] sy dubbeldoel tandgebit,[6] minder tepels[7] en die teenwoordigheid van 'n pseudo-penis by die vroulike lede. Dit is die enigste soogdierspesie met 'n gebrek aan 'n eksterne vaginale opening.[8]
Gewoontes en voeding
[wysig | wysig bron]
Gevlekte hiënas is bekend vir hulle krysende geblawwery, wat soms met die histeriese lag van 'n mens vergelyk word. Hulle word dikwels foutiewelik as aasdiere beskryf, maar is egter kragtige jagters en die oorgrote meerderheid van hul dieet bestaan uit prooi wat hulle self vang. Gevlekte hiënas word as die mees effektiewe aasdiere beskou. Hulle is die enigste diere met 'n spysverteringstelsel wat bene, hoewe, horings en vel kan verteer.[9]
'n Gemiddelde volwasse hiëna weeg ongeveer 60 kg en bereik 'n hoogte van ± 75 cm; dit is ook die grootste van al die hiënasoorte. Alhoewel dit 'n nagdier is, word dit dikwels gedurende die dag waargeneem. Die gevlekte hiëna het 'n loopsnelheid van 15 km/h, maar kan versnel tot 50 km/h wanneer hy hardloop.
Voortplanting
[wysig | wysig bron]'n Wyfie is vir drie maande dragtig en kan telkens geboorte skenk aan twee tot drie kleintjies. Gevlekte hiënas het 'n moontlike lewensduur van 25 jaar.
Sien ook
[wysig | wysig bron]- Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere
- Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
- Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Funk, Holger (2010). "Hyaena: On the Naming and Localisation of an Enigmatic Animal". GRIN Verlag. ISBN 3-640-69784-7.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ (en) Mills, Gus; Hofer, Heribert (1998). "Hyaenas: status survey and conservation action plan" (PDF). IUCN/SSC Hyena Specialist Group. ISBN 2-8317-0442-1. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 6 Mei 2013. Besoek op 21 Augustus 2018.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ (en) Kurtén, Björn (1968). "Pleistocene mammals of Europe". Weidenfeld and Nicolson.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ Estes, Richard (1998). "The safari companion: a guide to watching African mammals, including hoofed mammals, carnivores, and primates". Chelsea Green Publishing. ISBN 1-890132-44-6.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ 5,0 5,1 Rosevear, Donovan Reginald (1974). "The carnivores of West Africa". London : Trustees of the British Museum (Natural History). ISBN 0-565-00723-8.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ Macdonald, David (1992). "The Velvet Claw: A Natural History of the Carnivores". New York: Parkwest. ISBN 0-563-20844-9.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ Drea CM, Frank LG (2003) The social complexity of spotted hyenas. In: Animal Social Complexity: Intelligence, Culture, and Individualized Societies (eds de Waal FBM, Tyack PL). pp. 121–148, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.
- ↑ Glickman SE, Cunha GR, Drea CM, Conley AJ and Place NJ. (2006). Mammalian sexual differentiation: lessons from the spotted hyena. Trends Endocrinol Metab 17:349–356.
- ↑ Dawid van Lill: Van Lill se Suid-Afrikaanse Trivia. Kaapstad: Zebra Press 2004, bl. 5
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Hyena Specialist Group (1996). Crocuta crocuta Geargiveer 10 Januarie 2008 op Wayback Machine. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. Verkry op 10 Maart 2008.
- Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
