Onaantreklikheid
Onaantreklikheid of lelikheid is die mate waarin 'n persoon se fisiese kenmerke as esteties ongunstig beskou word.
Terminologie
[wysig | wysig bron]Lelikheid is 'n eienskap van 'n persoon of ding wat onaangenaam is om na te kyk en lei tot 'n ongunstige evaluering. Die punt van lelikheid is om esteties onaantreklik, onaangenaam of aanstootlik te wees. Daar is baie terme wat verband hou met visueel onaantreklike of esteties ongewenste mense, insluitend afskuwelikheid en onooglikheid.[1]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Jean-Paul Sartre was skeel en het 'n opgeblase, asimmetriese gesig gehad. Hy het baie van sy filosofiese idees toegeskryf aan sy lewenslange stryd om sy selfbeskryfde lelikheid te verwerk. Sokrates het ook sy lelikheid as 'n filosofiese raakpunt gebruik en tot die gevolgtrekking gekom dat filosofie 'n persoon van hul uiterlike lelikheid kan red. Abraham Lincoln, wat in sy eie tyd bekend was vir sy vermeende lelikheid, is deur 'n tydgenoot beskryf: "om te sê dat hy lelik is, is nie genoeg nie; om by te voeg dat sy figuur grotesk is, is om geen voldoende indruk oor te dra nie." Sy voorkoms was egter 'n bate in sy persoonlike en politieke verhoudings, soos sy regsvennoot William Herndon geskryf het : "Hy was geensins 'n mooi man nie, hy was ook nie 'n lelike een nie; hy was 'n huislike man, onverskillig oor sy voorkoms, duidelik en eenvoudig. Hy het geen sogenaamde praal, vertoon of waardigheid gehad nie. Hy het eenvoudig in sy liggaamshouding en gedrag verskyn. Hy het terneergedruk voorgekom; die melancholie het van hom gedrup terwyl hy loop."[2][3][4][5]
Vooroordeel
[wysig | wysig bron]Daar word soms na diskriminasie of vooroordeel teen onaantreklike mense verwys as kakofobie of askemofobie, en as dit die gevolg is van 'n mens se misvorming, validisme. Teratofobie is 'n afkeer of vrees vir mense wat monsteragtig voorkom, letsels het of ontsier is. Wanneer so 'n afkeer gepaard gaan met vooroordeel of diskriminasie, kan dit as 'n vorm van afknouery beskou word.
Met die afspraakwêreld of hofmakery word die beoordeling van ander bloot op grond van hul uiterlike voorkoms erken as 'n houding wat wel plaasvind, maar word dikwels as oppervlakkig beskou. Sommige navorsing dui daarop dat onaantreklike mense meer geneig is om vir psigiatriese sorg aanbeveel te word as aantreklike mense. Vooroordeel teen lelikheid is kompleks: Gretchen Henderson stel voor dat daar, paradoksaal genoeg, 'n kulturele agterdog teenoor beide skoonheid en lelikheid is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Perpinyà, Núria (2014). Ruins, Nostalgia and Ugliness. Five Romantic perceptions of Middle Ages and a spoon of Game of Thrones and Avant-garde oddity. Berlin: Logos Verlag. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2016. Besoek op 27 Maart 2017.
- ↑ Martin, Andy (10 Augustus 2010). "The Phenomenology of Ugly". The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Augustus 2010. Besoek op 24 Augustus 2010.
- ↑ "David S. Reynold's Book 'Abe' Reveals New Information About Lincoln". NPR.org. 29 September 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 September 2020. Besoek op 29 September 2020.
- ↑ Carpenter, F. B. (1866). Six Months at the White House with Abraham Lincoln. New York: Hurd and Houghton. ISBN 1-58218-120-9.
- ↑ Cielontko, D. and Zámečník J. (2023). When you do not fit in: Ugliness as a Theological Problem." AUC Theologica, Vol. 12, No. 2, 2022, pp. 9–26.
