Tolteke

Ligging van die Tolteekse beskawing in Meso-Amerika

Die Atlante van Tollan-Xicocotitlan

Die Tolteke (Nahuatl: Tōltēcatl, [toːlˈteːkat͡ɬ] (eenvoud), of Tōltēcah, [toːlˈteːkaʔ] (meervoud), letterlik: "vakmanne", of "mense van Tula", afgelei van Tōllān [ˈtoːlːaːn], en mēcatl, [ˈmeːkat͡ɬ], "mense") is een van die latere bekende Meso-Amerikaanse beskawings en het sy sentrum in die stad Tula in die hedendaagse Meksikaanse deelstaat Hidalgo gehad. Tula was sowat 65 km noordwes van die latere hoofstad van die Asteekse ryk, Tenochtitlan, geleë, wat na die Spaanse verowering van die Asteekse Ryk (1519–1521) in puin geleë en met die huidige Meksikostad oorbou sou word. Die Tolteekse kultuur het van 900 n.C. tot 1168 bestaan en is deur die Asteke as hul voorouers beskou. Hulle was veral bekend as 'n tegnies en kunstig begaafde beskawing, dis waar die Asteeke benaming "Tolteke" vandaan kom.

Die hedendaagse Nahua-volk beskou die Tolteke as een van hul drie voorgangergroepe, die ander twee is die Asteke en hul tradisionele vyande die Tlaxcalteke (veral tydens die sogenaamde Blommeoorloë). Die Asteekse mondelinge en skriftelike tradisies het ook die geskiedenis van die Tolteekse ryk ingesluit, met lyste van heersers en hul wedervarings. Die waargenome ooreenkomste in argitektuur en ikonografie tussen die argeologiese terrein Tula en die Majaterrein Chichén Itzá is tans 'n groot raaisel en geen konsensus het nog na vore gekom oor die graad of rigting van invloed tussen hierdie twee terreine nie.

Verdere leesstof

• (en) Davies, Nigel (1977). The Toltecs: Until the Fall of Tula. Civilization of the American Indian series, Vol. 153. Norman: University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-1394-4.
• (en) Davies, Nigel (1980). The Toltec Heritage: From the Fall of Tula to the Rise of Tenochtitlan. Civilization of the American Indian series, Vol. 153. Norman: University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-1505-X. OCLC 5103377.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Tolteke.
• (en) "Toltec". Encyclopædia Britannica. Besoek op 6 Oktober 2018.

	Geskiedenis van Meksiko
Meso-Amerika Olmeke • Mixteke • Tolteke • Teotihuacáne • Zapoteke • Maja • Tlaxcalteke • Asteke Kolonisasie Spaanse verowering van die Asteekse Ryk (1519–1521) • Spaanse verowering van Yucatan (1527–1697) • Nieu-Spanje (1535–1821) • Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog (1810–1821) 1821–1864 Eerste Meksikaanse Keiserryk (1821–1823) • Texaanse Onafhanklikheidsoorlog (1835–1836) • Koekoorlog (1838) • Meksikaans-Amerikaanse Oorlog (1846–1848) • Kasteoorlog (1847–1901) • Hervormingsoorlog (1857–1861) • Franse intervensie in Meksiko (1861–1867) 1864–1929 Tweede Meksikaanse Keiserryk (1864–1867) • Meksikaanse Rewolusie (1910–1920) • Cristero-oorlog (1926–1929) Moderne geskiedenis Chiapas-konflik (1994) • Dwelmoorlog in Meksiko (2006–hede)