Gaan na inhoud

Yaoundé

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Yaoundé

Kaart Vlag
Wapen
 Land Vlag van Kameroen Kameroen
 Provinsie Centre
 Koördinate 03°52′00″N 11°31′00″E / 3.86667°N 11.51667°O / 3.86667; 11.51667
 Gestig op 1888
 Oppervlakte:  
 - Totaal 180 vk km
 Hoogte bo seevlak 730 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2005) 1 430 000
 - Bevolkingsdigtheid 7 944/vk km
 Tydsone UTC +1
 - Somertyd UTC +1
 Burgemeester Gilbert Tsimi Evouna
 Amptelike webwerf
Markplek in Mfoundi, die deelstaat waarvan Yaoundé deel maak

Yaoundé is die hoofstad en tweede grootste stad naas Douala van Kameroen met 1 430 000 inwoners in 2005 en 'n oppervlakte van 180 km².

Dit lê in die sentrumstreek van die land op 'n hoogte van ongeveer 750 meter bo seespieël.

Die buitepos van Epsumb of Jeundo is in 1887 gestig tussen die riviere Nyong en Sanaga, aan die noordelike rand van die woude van die gebied gebruik deur Duitse ontdekkingsreisigers as 'n handelsbasis vir rubber en ivoor. 'n Militêre garnisoen is in 1895 gebou wat verdere kolonisasie moontlik gemaak het. Na die nederlaag van Duitsland in die Eerste Wêreldoorlog het Frankryk oostelike Kameroen as mandaat gehou, en Yaoundé is in 1922 gekies om die hoofstad van die kolonie te word.

Douala het die belangrikste nedersetting gebly, maar Yaoundé het vinnige groei gesien en voortgegaan as die setel van die regering vir die Republiek Kameroen met sy onafhanklikheid in 1960.

Die grootste deel van die ekonomie van Yaoundé is steeds gesentreer op die administratiewe struktuur van die stad, maar groot nywerhede in Yaoundé sluit tabak, suiwelprodukte, bier, klei, glasgoedere en hout in. Die stad het 'n paar opvallende monumente en geboue, soos die Presidensiële Paleis en Palais des Congrès.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die vroegste inwoners van Kameroen was waarskynlik die Bakas (dwerge). Hulle bewoon steeds die woude van die suidelike en oostelike provinsies.

Bantu-sprekers van oorsprong uit die Kameroeniese hooglande was een van die eerste groepe wat voor ander indringers verhuis het. Gedurende die laat 1770's en vroeë 1800's het die Fulani — 'n pastorale Islamitiese volk van die westelike Sahel — die meeste van die huidige Noord-Kameroen verower, en sy grootliks nie-Moslem-inwoners is onderwerp of verplaas.

Die buitepos van Epsumb of Jeundo is in Februarie 1889 gestig tussen die riviere Nyong en Sanaga, aan die noordelike rand van die woude van die gebied, deur die Duitse ontdekkingsreisigers lt. Richard Kund en Hans Tappenbeck, volgens die ooreenkoms met die hoofde van Ela Esono. Van Desember 1889 tot Mei 1895 is dit deur die Duitse plantkundige Georg August Zenker beset as 'n landbou-navorsingsstasie met die naam Jaunde, na die plaaslike Yaunde- of Ewondo-mense. Sy nedersetting het gedien as basis vir die rubber- en ivoorhandel van die gebied, deur dit by die inboorlinge te koop in ruil vir ingevoerde klere en yster.

Die nedersetting was ook in Engels bekend as Yaunde Station. Major Dominik se stigting van 'n militêre garnisoen op die terrein in 1895 het 'n sendingstasie in die nabygeleë Mvolyé, nou 'n voorstad van Yaoundé, toegelaat.

Tydens die Eerste Wêreldoorlog is Yaoundé deur Belgiese troepe uit die Kongo beset. Na die nederlaag van Duitsland, het Frankryk oostelike Kameroen as mandaat van die Volkebond gehou en is Yaoundé in 1922 gekies om die hoofstad van die kolonie te word. Douala het lank die belangrikste nedersetting gebly, maar Yaoundé het na 1957 vinnig gegroei weens die kakaokrisis en onrus langs die kus. Die stad het voortgegaan as die setel van die regering vir die Republiek Kameroen na sy onafhanklikheid.[1][2][3]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Cameroon: Taming Waters for Health, Jobs in Yaounde". AllAfrica. 1 Desember 2014. Besoek op 8 Januarie 2015.
  2. Roman Adrian Cybriwsky, Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture, ABC-CLIO, USA, 2013, p. 342
  3. Johnson–Hans, Jennifer. PA34 Uncertain Honor: Modern Motherhood in an African Crisis, p. 34. University of Chicago Press (Chicago), 2006. ISBN 0226401812. Accessed 17 Apr 2014.