Zum Inhalt springen

Sidlige Ozean

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Mathematischi Abgränzig (60. Braitegrad)
Geografischi Abgränzig (Antarktischi Konvergänz)

Dr Sidlig Ozean, au Sidpolarmeer, Sidligs Yysmeer, Antarktische Ozean oder Antarktik gnännt, isch mit 20,327 Mio. km² vor em Arktische Ozean (Nordpolarmeer) dr zweetchlaischt Ozean vu dr Ärd.

Dr Sidlig Ozean umfasst dr Meeres-Beraich sidlig vum 60. Braitegrad bzw. sidlig vu dr Antarktische Konvergänz. Dodermit wäre d Meeresbiet zämmegfasst, wu dr Kontinänt Antarktika (vilmol au fälschligerwys Antarktis gnännt) umgän. In Richtig Norde goht er in dr Atlantik, dr Indisch Ozean bzw. dr Pazifik iber.

Dr Name Sidlig Ozean (ängl. Southern Ocean) isch im Friejohr 2000 vu dr Internationale Hydrografische Organisation (IHO) offiziäll bschlosse wore.[1] Bis dert sin di antarktische Meeresbiet Sidligs Yysmeer gnännt wore. Dr Sidlig Ozean wird unterdailt in e Atlantische, en Indische un e Pazifische Sektor, rächtlig definiert im Antarktisvertrag. Di natyrlig Gränz wird dur di antarktisch Konvergänz bildet, d Zone, wu di chalte Wassermasse vum Sidlige Ozean uf di warme Wassermasse vum Norde dräffe. Si verlauft zwisch em 40. un 60. Braitegrad un schwankt im geografische Verlauf un au no Johreszyt.

Dr Sidliche Ozean het e Uusdehnig vu rund 20,327 Mio. km². Im Atlantisch-Indische-Sidpolarbecki isch er bis 5805 m dief. Die dief Stell lyt bi 61° 0′ 0″ S, 44° 0′ 0″ O.

Im Sidlige Ozean het sich e Ökosyschtem entwicklet, wu dr Krill e Schlisselfigur isch. Im Winter friere großi Dail zue. Die Biet wärte derno Packyys gnännt. Typisch fir s Sidpolarmeer sin Dafelyybärg, wu su Bruckstuck vum Schelfyys entstehn. Bi Seelyt giltet s as s stirmischt vu allene Wältmeer.

Im Sidlige Ozean het s e kompläx Stremigssyschtem, wu sich in dr Hauptsach us drei Hauptstrem zämmesetzt: s antarktisch Oberflechewasser, s antarktisch Bodewasser un s zirkumpolar Diefewasser. S antarktisch Bodewasser entstoht vor allem im Kischteberaich vu dr Antarktis un isch di cheltscht un dichtscht Wassermasse vu dr Wält, wu chalt Wasser us em Beraich vu dr Antarktis abtransportiert. S isch sogar scho nerdlig vum Äquator im Atlantik noogwise wore. S antarktisch Oberflechewasser entstoht dur s Ufdaue vu drf Yysmasse in dr Antarktis un het e seli gringe Salzghalt un derwäge ne gringi Dichti. Zwisch em schwäre antarktische Bodewasser un em lyychte antarktische Oberflechewasser, wu baidi chalt Wasser us dr Antarktis abtransporiere, lyt d Schicht vum wermere zirkumpolare Diefewasser, wu em antarktische Kontinänt zues dur d Topografi vum Meeresbode un un s nidsigänds anarktisch Bodewasser uffe druckt wird. Dur des entstoht e Zone vun eme starke Ufdriib, di Antarktisch Divergänz.

Schwärifäld vu dr Ärd im Sidpolarmeer
Meeresbode vum Sidlige Ozean an dr Kischte vu dr Antarktis

Uf em Meeresbode vum Sidlige Ozean git s Schwelle, Diefseebeckine un e Diefseerinne.

Im Sidlige Ozean lige dr Sidoschtuuslaifer vum Kerguelen-Gaußberg-Rucke un dr Sidweschtdail vum Sidpazifische Rucke, wu in Richtig Norde in dr Indik bzw. dr Pazifik ibergehn. Di drei große Diefseebeckine, wu di sidlige Dail dervu in dr Sidlig Ozean yynerage, sin s bis 5.872 m dief Atlantisch-Indisch-Sidpolarbecki, s bis 5.455 m dief Indische Sidpolarbecki un s bis 5.399 m dief Pazifisch Sidpolarbecki. S Sidantillebecki, wu no Norde in dr Atlantik ibergoht isch dr sidligscht Uuslaifer vu Sid-Sandwich-Rinne, wu im Atlantik bis 8264 m dief isch.

Näbe- bzw. Randmeer vum Sidlige Ozean sin s Rossmeer, d Amundsensee, s Bellingshausenmeer, di Schottisch See (dr sidlig Dail), s Weddell-Meer, d Chenig-Haakon-VII.-See, d Lazarew-See, d Riiser-Larsen-See, d Kosmonautesee, d Kooperationssee, d Davissee, d Mawsonsee, d D'Urville-See un d Somow-See.

Im Sidpolarmeer bzw. vor dr Kischte vu dr Antarktis lige unter anderem die Insle un Inselgruppe: Alexander-I.-Insle, Balleny-Insle, Berkner-Insle, Ross-Insle, Scott-Insle, Sidligi Orkneyinsle un di Sidlige Shetlandinsle.

  1. A New Ocean is Born: The fifth "Southern Ocean"



Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Südlicher_Ozean“ vu de düsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.