Leo III.

dr Leo III. uf eme Mosaik im Triclinium vum Lateran-Palascht (um 799)

s Fresko Rächtfertigung oder au Schwur vum Leo III. in dr Stanza dell’incendio di Borgo vum Raffael, 1514–1517

Chenig vum Karl em Große dur dr Papscht Leo III., 1944 gschlisse Fresko im Aachener Rothuussaal (Entwurf vum Alfred Rethel, Uusfierig dur dr Joseph Kehren), um 1860

Dr Leo III. (* um 750 z Rom; † 12. Juni 816) isch Papscht vu 795 bis 816 gsii. Ai Dag noch em Dod vu sym Vorgänger Hadrian I. isch er am 26. Dezämber 795 gwehlt wore.

Härchumft

Dr Leo isch nit us em remische Adel bstammt un het si in dr Chilchehierarchi uffegschafft ghaa. Vor syre Wahl isch er Presbyter in Santa Susanna gsii.

Pontifikat

Sy Papschtname maint „dr Leeb“ (latynisch). Wel sy Vorgänger im Amt, dr Hadrian I., gueti Bezieige zwische Rom un em Frankerych härgstellt ghaa het, het dr Leo III. no syre Wahl d Schlissel zum Grab vum Hailige Petrus as Zaiche vun eme Dreiaid an Chenig Karl dr Groß gschickt. Däm isch s Amt vun eme patricius Romanorum zuegsproche un är isch dodermit Schutzherr iber Rom gsii.

Gfangenahm un Flucht

D Familie vu sym Vorgänger Hadrian, wu unter sällem sym Pontifikat yydragsrychi Ämter gsammlet ghaa het, isch em Leo fyndli gsinnt gsii. Wu dr Papscht am 25. April 799, em Fescht vum hl. Marcus, uf dr Litania-maior-Prozässion gsii isch, hän ihn syni Gegner (Optimate) schyns vum Ross gheit un versuecht ihn z blände un ihm d Zunge abzhaue. Schwär verletzt isch er isch vu dr Angryfer um dr Näffe vum Hadrian, Paschalis un Campulus in e Chloscher in dr Nechi brocht wore, wun em aber mit Hilf vu syne Diener d Flucht drus glunge isch. Mit dr Hilf vu fränkische Adlige isch er uf Paderborn chuu, wu si um die Zyt dr Karl dr Groß ufghalte het, wu wider Chrieg gege d Sachse gfiert ghaa het. Dr Karl het au d Gegner vum Leo chuu loo un si aaghert. Z Paderborn isch s aber zue kaire Entschaidig chuu, un dr Papst isch mit fränkische Chenigsbot (unter ihne dr Mainzer Erzbischof Richulf) uf Rom retuurgschickt wore, wel d Vorwirf un d Gfangenahm vum Papscht hän vor Ort sotte gchlert wäre. Wu die Untersuechige dert aber rächt firschi chuu sin, het si Karl entschlosse, anne 800 uf Rom z zie un die Ding sälber in d Hand z nee.

Chaiserchrenig vum Karl em Große

Z Rom het kain vu Papschtgegner geg dr Leo III. Bewys chenne vorbringe, wu glängt hätte, un wäge däm isch s au nit zue re Verurdailig vum Leo wäge Eebruch chuu. Dr Leo III. het aber sy Uuschuld dur e Rainigungsaid am 23. Dezämber 800 mieße bewyse. Bi dr Wynäächtsmäss am 25. Dezämber 800 het dr Leo dr Karl dr Groß derno zum Chaiser gchrent. Mänkmol haißt s, des sei gege dr Wille vum Karl gschää, des isch aber nume ne nit-historischi Konschtruktion, wel dr Karl het d Chaiserchrenig bewusst aagsträbt. Die Chrenig isch s Fundamänt fir s weschtli mittelalterli Chaiserdum gsii. Konstantinopel het där Akt as Usurpation aagluegt, aber d Chaiseri Irene isch innebolitisch z schwach gsii, zum geg dr Karl vorzgoo. E baar Däg speter het dr Karl iber d Gegner vum Papscht wäge Majeschtetsverbräche Gricht ghalte un si zum Dod verurdailt. Uf Bitte vum Papscht Leo sin si aber zue läbeslangem Exil begnadigt wore. Noch em Dod vum Lei sin si aber wider uf Rom retuurchuu.

Bi dr Chaiserchrenig vum Ludwig em Fromme z Aachen 813 isch dr Leo nit derby gsii. Schyns het er d Macht vu dr fränkische Chaiser iber Rom nit ohni Yyschränlkig welle anerkänne. Am 12. Juni 816 isch dr Leo gstorbe. Sy Dodesdag isch au sy liturgische Mahndag. 1673 isch dr Papscht Leo III. dur dr Papscht Clemens X. hailiggsproche wore.

Literatur

• Hans-Georg Beck: Die Herkunft des Papstes Leo III., in: Frühmittelalterliche Studien 3 (1969) 131–137.
• Christoph Stiegemann, Matthias Wemhoff (Hrsg.): 799 – Kunst und Kultur der Karolingerzeit. Karl der Große und Papst Leo III. in Paderborn. Drei Bände. Zabern, Mainz 1999, ISBN 3-8053-2456-1, ISBN 3-8053-2590-8.
• Elke Goez: Papsttum und Kaisertum im Mittelalter. Darmstadt 2009, S. 20–24.
• Adriaan Breukelaar: Leo III. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 4, Herzberg 1992, ISBN 3-88309-038-7, Sp. 1436–1438.

Weblink

 Commons: Leo III – Sammlig vo Multimediadateie

• Gsamtwärch vu Migne Patrologia Latina mit Inhaltsverzaichnis
• Real-Encyklopädie für protestantische Theologie und Kirche, Elfter Band, Seite 374, 3. Auflage, Leipzig 1902, digital

Fueßnote

Vorgänger	Amt	Nachfolger
Hadrian I.	Papst 795–816	Stephan IV.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Leo_III._(Papst)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.