Provinz Vercelli

D Provinz Vercelli isch e Provinz in der iteliänische Regioon Piemont.

Geografy

D Provinz Vercelli het geograafisch gseh zwöi Deil. I dr Ebeni vom Piemont unde lyt d Hauptstadt Vercelli, und ringsetum isch e Landschaft mit wyte Rysfälder. Dr nördlech Deil lyt i de Alpe. Er chunt ganz obe ad Schwiiz aa, das isch oben ufem Monte Rosa bi dr Gmeind Zermatt im Kanton Wallis.

Us de Bärge chöme es baar Flüss dur die südleche Voralpebärge zum Po abe. D Tseschra, wo uf iteliänisch Sesia heisst, lauft durs Taal Valsesia, si het iry Kwelle uf dr Südoschtsyte vom Monta Rosa-Massyv bi de alte Walserdörfer.

Dr Bärg Sacro Monte di Varallo i dr Gmeind Varallo Sesia isch en berüemte Wallfaartsoort; und er ghört zum UNESCO-Wälterb.

Walserdörfer

Ganz obe i de Sytetääler vom Tseschrutol – wie s Sesiataal uf Süüdwalserdüütsch heisst – lige es baar Dörfer, wo d Walser im Middelalter ufbout hend:

• Im Land, mit de Dörfli Zar Sogu, Im Undre Grobe, Z'Jakmuls Hus, Z'Pudelenn, Fum Diss, In d'Stitz, Zar Chilchu, Zam Steg, Im Oubre Rong, Im Rong, Z'Kantmud, Z'Purratz Hus, In d' Bundu, Fum d'Boudma, Fum d' Rufinu, Im Garrai, Im Adelstodal, In d' Merlette, Z'Utters Hus, Z'San Miklos und Im Wold und dr Alp Oltu.
• Arimmu im Sermenztaal; sid 2018 ghörts zu dr grössere Gmeind Alto Sermenza.
• Remmalju
• Chalchoufu

• 
  s Walserhus z Im Land (Z'Kantmud)

Gschicht

D Provinz isch i dr Zyt vom Napoleon s Département Sesia gsi. Ane 1859 isch s Gebiet dr Provinz Novara agschlosse worde, aber 1927 het me se wider dervo useglöst.

Naturschutz

I dr Provinz Vercelli het’s grossi Naturschutzpiet:

• Naturpark Alta Valsesia, mit em Gebiet vo de Walserdörfer Im Land, Arimmu und Chalchoufu
• naturreservat Isolone di Oldenico
• Naturreservat Baragge
• Naturreservat Garzaia di Carisio
• Naturpark Lame del Sesia
• Naturpark Monte Fenera
• Naturpark Bosco delle Sorti della Partecipanza di Trino
• Naturreservat Sacro Monte di Varallo
• Park vom Po Torinese