Papers by Melek Dosay Gökdoğan
Burada, Hatemi Senih’in Felsefe ve Ictimaiyat adli dergide yayinlanmis “Riyazi Ilimlerin Usulu ve... more Burada, Hatemi Senih’in Felsefe ve Ictimaiyat adli dergide yayinlanmis “Riyazi Ilimlerin Usulu ve Mensei” adli makalesi Latin alfabesine kismen sadelestirilerek aktarilmistir. Soz konusu makale, matematik felsefesi uzerine ulkemizde yayinlanmis ilk yazilardandir. Matematigin konusu, kavramlari, onermeleri ve yontemi, matematik ispatin ozelligi ile matematigin yontemine iliskin felsefi akimlar ve filozofl ardan bahsedilmistir
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Kantar, cesitli agirliklardaki yukleri tartmak icin kullanilan bir aractir. Kaldirac prensibine g... more Kantar, cesitli agirliklardaki yukleri tartmak icin kullanilan bir aractir. Kaldirac prensibine gore calismaktadir. Ticaretle ugrasan hemen her toplumda kantar kullanilmistir. Ancak isin fizigi ve geometrisiyle ilgilenmek farkli bir tutumdur. Anadolu’da cok eski zamanlardan beri kullanilan kantar, Osmanli doneminde de carsi ve pazarlarda bir tarti aleti olarak kullanilmistir. Kantarin fizigini bir ders konusu olarak isleyen ilk isim Ishak Efendi’dir. Muhendishâne-i Berri Humayun’un bas hocasi Ishak Efendi, modern bilimleri tanittigi Mecmua-i Ulum-u Riyâziyye adli dort ciltlik muazzam eserinin fizik ile ilgili olan ucuncu cildinde basit makineleri incelemistir. Ucuncu cildin 205-207. sayfalarinda “kantar” aletine de yer vermistir. Bu yazi, Ishak Efendi’nin “kantar” bahsinin sadelestirilmis metninden ve konunun tarihsel degerlendirmesinden olusmaktadir.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Springer eBooks, 2022
Bookmarks Related papers MentionsView impact
DergiPark (Istanbul University), Jun 1, 2015
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Burada, Hatemi Senih’in Felsefe ve İçtimaiyat adlı dergide yayınlanmış “Riyazî İlimlerin Usulü ve... more Burada, Hatemi Senih’in Felsefe ve İçtimaiyat adlı dergide yayınlanmış “Riyazî İlimlerin Usulü ve Menşei” adlı makalesi Latin alfabesine kısmen sadeleştirilerek aktarılmıştır. Söz konusu makale, matematik felsefesi üzerine ülkemizde yayınlanmış ilk yazılardandır. Matematiğin konusu, kavramları, önermeleri ve yöntemi, matematik ispatın özelliği ile matematiğin yöntemine ilişkin felsefi akımlar ve filozoflardan bahsedilmiştir
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Yazinin konusunu, Ankara Universitesi, Dil ve Tarih-Cografya Fakultesi’ndeki, ulkemizin ilk bilim... more Yazinin konusunu, Ankara Universitesi, Dil ve Tarih-Cografya Fakultesi’ndeki, ulkemizin ilk bilim tarihi anabilim dalinin 2003-2015 yillari arasindaki faaliyeti ve bunlarin degerlendirmesi olusturmaktadir
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Eski caglardan beri butun medeniyetlerin ihtiyac duydugu zamani belirleme ve olcme aleti olarak s... more Eski caglardan beri butun medeniyetlerin ihtiyac duydugu zamani belirleme ve olcme aleti olarak saatler, en cok dikkat ceken ve arastirilan duzeneklerdir. Saatlerin cesitli turleri ilk caglardan itibaren gelistirilmeye baslanmis olmakla birlikte, bunlarla dakik zaman olcumu mumkun olmuyordu. Orta Cag’da mekanik saatlerin icadiyla birlikte hassas zaman olcumleri de basladi. Osmanlilarda saatler uzerine ilk eserleri yazan kisi bilindigi kadariyla Takiyuddin (16. yy) idi. Takiyuddin mekanik saati astronomik arac olarak da gelistirmisti. Osmanlilara Bati’nin modern bilimlerini ilk defa gerektigi bicimde aktaran, Muhendishane bas hocalarindan Ishak Hoca, Mecmua-i Ulum-i Riyâziye adli anitsal dort ciltlik eserinin ucuncu cildinde bu konuya yer vermistir. Bu yazida, soz konusu bolumun sadelestirilmis metni yer almis ve degerlendirmesi yapilmistir
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Burada, Hatemi Senih’in Felsefe ve Ictimaiyat adli dergide yayinlanmis “Riyazi Ilimlerin Usulu ve... more Burada, Hatemi Senih’in Felsefe ve Ictimaiyat adli dergide yayinlanmis “Riyazi Ilimlerin Usulu ve Mensei” adli makalesi Latin alfabesine kismen sadelestirilerek aktarilmistir. Soz konusu makale, matematik felsefesi uzerine ulkemizde yayinlanmis ilk yazilardandir. Matematigin konusu, kavramlari, onermeleri ve yontemi, matematik ispatin ozelligi ile matematigin yontemine iliskin felsefi akimlar ve filozofl ardan bahsedilmistir
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Insan yasamini kolaylastiran duzenekler olarak makineler, en ilkel bicimleriyle tarihin eski cagl... more Insan yasamini kolaylastiran duzenekler olarak makineler, en ilkel bicimleriyle tarihin eski caglarina kadar geri gider. Kuramsal bilgiden bile eski olduklari soylenebilir, cunku doga ile mucadelesinde insanin en buyuk yardimcilari bu tur araclar ve duzenekler olmustur. Ozellikle Iskenderiye Cagindan itibaren belirginlik kazanan bu araclar Romalilarla birlikte daha gelismis bir duzeye ulasmislardi. Ortacagda ise Islâm Dunyasinda daha once hic denenmemis ya da yapilmamis makine ve otomat ornekleriyle karsilasilmaktadir. El-Cezeri’nin kitabi makine tarihinde bir donum noktasi olarak kabul edilir. Ancak ondan sonra da, meshur Osmanli bilgini Takiyuddin orneginde de goruldugu uzere bu tur eserler kaleme alinmistir. Mensubu oldugumuz uygarlik cevresinde teknolojinin bu alaninin gelisim sureci, bu yazinin konusudur.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
The history of mathematics is a quiet new branch of the history of science in Turkish intellectua... more The history of mathematics is a quiet new branch of the history of science in Turkish intellectual environment as well as in other countries all over the world. The history of mathematics can illustrate the greatness, beauty and dignity of mathematics and, by doing so, of whole culture. The history of mathematics is essentially different from the history of other sciences in its relationship with the history of science. Because, mathematics is more esoteric than the other sciences, so its history can only be told to a selected group of initiates. It is true that there are some difficult questions which can not be explained easily in every science, but those questions are almost exclusively recent ones. On the contrary, in mathematics the difficulties began very early. There are problems which exercised the minds of men in the 5th century BC and can not be entirely explained to the non-mathematicians of today. The study of the history of science can describe how the continuous effort...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Kantar, cesitli agirliklardaki yukleri tartmak icin kullanilan bir aractir. Kaldirac prensibine g... more Kantar, cesitli agirliklardaki yukleri tartmak icin kullanilan bir aractir. Kaldirac prensibine gore calismaktadir. Ticaretle ugrasan hemen her toplumda kantar kullanilmistir. Ancak isin fizigi ve geometrisiyle ilgilenmek farkli bir tutumdur. Anadolu’da cok eski zamanlardan beri kullanilan kantar, Osmanli doneminde de carsi ve pazarlarda bir tarti aleti olarak kullanilmistir. Kantarin fizigini bir ders konusu olarak isleyen ilk isim Ishak Efendi’dir. Muhendishâne-i Berri Humayun’un bas hocasi Ishak Efendi, modern bilimleri tanittigi Mecmua-i Ulum-u Riyâziyye adli dort ciltlik muazzam eserinin fizik ile ilgili olan ucuncu cildinde basit makineleri incelemistir. Ucuncu cildin 205-207. sayfalarinda “kantar” aletine de yer vermistir. Bu yazi, Ishak Efendi’nin “kantar” bahsinin sadelestirilmis metninden ve konunun tarihsel degerlendirmesinden olusmaktadir.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
1 Ronesans dâhilerinden Leonardo da Vinci’nin genel olarak tanitildigi bu yazida, sanatkârin resi... more 1 Ronesans dâhilerinden Leonardo da Vinci’nin genel olarak tanitildigi bu yazida, sanatkârin resimlerinin yani sira, anatomist ve muhendis olarak tasarladiklari ve gerceklestirdiklerinden de bahsedilmektedir. Ilginc bir kisilik olarak da Vinci’nin cocuklugundan itibaren yasaminin donum noktalarinda karsilastigi kisiler ve karakterine onlarin etkisi, iliskileri vs. uzerinde de durulmustur
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Hakem Kurulu / Referees Board Prof. Dr. F. Jamil Ragep McGill University, Institute of Islamic St... more Hakem Kurulu / Referees Board Prof. Dr. F. Jamil Ragep McGill University, Institute of Islamic Studies Prof. Dr. Kenan Gursoy Galatasaray Universitesi, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Ilber Ortayli Galatasaray Universitesi Prof. Dr. Melek Dosay Gokdogan Ankara Universitesi, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Feza Gunergun Istanbul Universitesi, Bilim Tarihi Bolumu Prof. Dr. Sabri Buyukduvenci Ankara Universitesi, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Huseyin Gazi Topdemir Mugla Universitesi, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Remzi Demir Ankara Universitesi, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Yasin Ceylan ODTU, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Atilla Bir Istanbul Teknik Universitesi, Kontrol Muhendisligi Bolumu Prof. Dr. Mustafa Kacar Istanbul Universitesi, Bilim Tarihi Bolumu Prof. Dr. Ismail Koz Ankara Universitesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bolumu Prof. Dr. Hasan Sacit Keseroglu Kastamonu Universitesi, Bilgi ve Belge Yonetimi Bolumu Prof. Dr. Yavuz Unat Kastamonu Universitesi, Felsefe Bolumu Prof. Dr. Kubilay Aysevener Dokuz Eylul Univer...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
isi, ozellikle bilim tarihi kaynaklarinin sistematik bir dokumune ulasilamamasi nedeniyle oldukca... more isi, ozellikle bilim tarihi kaynaklarinin sistematik bir dokumune ulasilamamasi nedeniyle oldukca guctur. Bu calismada, tarihsel malzemeye eklenebilecek soru turleri icin kullanilabilir uzun ta- rih donemlerini plânlayan 20. yuzyil kaynaklarindan bir bolumunu sectik. Dort farkli kaynak turunu sembolik olarak temsil etmek uzere, bir dergiyi , bir anma munasebetiyle duzenlenmis kongre bildirilerini (1940), iki bilim tarihcisinin kitaplarini (1950’lerden bu yana) ve son olarak Lizbon Bilimler Akademisinin 100. Kurulus Yildonumu kutlamasi hatira ciltlerini (1986, 1992) incelemeyi tercih ettik. Yazarlarin egilim, mesleki gecmis, tarihsel surec ve bilimsel ilgilerini kisaca tasvir etmenin yani sira, uretilen tarihsel aciklama turunu de tartismaya actik. Tarih yazimi yonelimlerini zihnimizde tutarak son on bes yilda disiplinin durumuna iliskin kisa bir ozetle sonuca ulasacagiz
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Taqi al-Din, definitely one of the most important Ottoman scholars of the 16th century, is known ... more Taqi al-Din, definitely one of the most important Ottoman scholars of the 16th century, is known for mostly observatory (Istanbul Observatory) which was established by him, the works which he wrote up there and the observations which he carried out with instruments which he made his own. In that period, observation tools which he made had no lacking than tools in the West; in fact, it is known that he contended against Uraniborg Observatory of Danish Tycho Brahe who lived in the same age and observation tools which he made. In addition to this, he worked in the fields of optics and mathematics and he wrote a book which is called “Al-Turuk al-Saniyya fi al-Âlât al-Ruhâniyya” (Book of the Sublime Methods of Spiritual Machines), about machines. This book in that mechanical clocks, levers, water raising machines, automata and fountains had been designed and described in detail, has a historical importance because of being first and unique treatise of its kind in the Ottomans. In this ar...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi (Yayınlanmıyor), 1992
Bookmarks Related papers MentionsView impact
dtcfbilimtarihi.com
... Melek Dosay Gökdoğan, DTCF, Bilim Tarihi Anabilim Dalı. Page 2. risaleleri, Cicero&#x... more ... Melek Dosay Gökdoğan, DTCF, Bilim Tarihi Anabilim Dalı. Page 2. risaleleri, Cicero'nun söylevleri ve Ovidius'un şiirleri bulunuyordu. ... İtalya'da büyük rağbet gören araştırmacıların yanı sıra, askerler ve denizciler de özellikle Güney İtalya'da iş buluyorlardı. ...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bizans Imparatorlugu’nun Palaeologi Cagi yaratici kulturel faaliyetlerden dolayi Orta Cagin donum... more Bizans Imparatorlugu’nun Palaeologi Cagi yaratici kulturel faaliyetlerden dolayi Orta Cagin donum noktalarindan biridir. Bizansli bilginler Italya’da Yunanca ogreterek ve bazi onemli kitaplari Yunancadan Latinceye cevirerek Latin Dunyasinda Antik Yunan edebiyati ve felsefesine karsi ilginin artmasina katkida bulunmuslardir. Ayrica, bu donem hem Osmanli Devleti’nin kurulusuna hem de Bizans Imparatorlugu’nun cokusune taniklik etmistir. Bu makale okuyucuya son donem Bizans bilim ve felsefesine iliskin kronolojik bir bakis sunmaktadir ve Osmanli bilgileri ile Bizansli bilginlerin arasindaki muhtemel etkilesimlere yeni bir dayanak sunmaktadir
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Papers by Melek Dosay Gökdoğan