Sui iuris
Sui iuris, comúnmente escritu sui juris, ye una frase llatina que lliteralmente significa 'de Mesmu Derechu'. Na Llei o Derechu Civil la frase Sui Juris indica capacidá xurídica pa remanar los sos propios asuntos. Tamién entiende a daquién que ye capaz de demandar y/o ser demandáu en procedimientos llegales nel so propiu nome ensin la necesidá d'un ad litem.
La pallabra española "autónomu" deriva del griegu antiguu αυτονόμος (d'autos - mesmu, y nomos - llei) qu'al empar correspuende a la frase llatina "sui iuris".
Derechu Romanu
[editar | editar la fonte]En Derechu Romanu, denominóse sui iuris a aquel que nun s'atopa sometíu al mandu d'otros (autónomu) de cualquier potestá familiar, el ciudadanu que nun tuviera ascendientes llexítimos masculinos vivos o que fuera lliberáu de la patria potestá por aciu un actu xurídicu llamáu emancipación (emancipatio). Les sui iuris teníen poder de decisión sobre los sos actos, a diferencia de los y les alieni iuris que yeren persones sometíes al mandatu d'otres.
L'home Sui Iuris yera denomináu paterfamilias, independientemente de que tuviera o non fíos, o que fuera o non mayor d'edá. La muyer podía ser sui iuris nel casu de nun tar suxeta a autoridá dalguna, pero nun puede exercer la xefatura familiar, ye dicir nun puede ser paterfamilias. L'home llibre, ciudadanu y Sui Iuris, yera la persona optimo iure: tenía'l gocie completu de tolos derechos públicu y priváu. Podía ser titular de los cuatro potestaes clásiques que se-y conoció a la llexislación romana:
- La Patria potestas: yera'l poder del paterfamilias sobre los sos fíos y sobre toles persones amestaes al grupu familiar por adopción o adrogación;
- La Dominica potestas: poder o dominiu sobre los esclavos;
- La Manus maritalis: potestá sobre la esposa;
- Y el Mancipium: que yera la potestá que s'exercía sobre un home llibre apurríu en noxa, yá polos delitos que cometiera, yá pa garantizar el pagu de les obligaciones del paterfamilias so que la so potestá topar.
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Manual de Derechu Romanu. Hestoria ya Instituciones. Luis Rodolfo Arguello. Editorial Astrea, 2000. Buenos Aires, Arxentina. ISBN 950-508-101-4.
- Manual de Derechu Romanu. Ricardo Panero Gutiérrez. Editorial Tirant lo Blanch. Valencia, España 2008.