Saltar al conteníu

Uña

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Uña del matapioyos.

La uña ye una estructura convexa de la piel alcontrada nes rexones distales de los miembros. La uña de los animales denominar garra o pezuña según sía la so forma.

Les uñes tán formaes principalmente por célules muertes endurecíes que contienen queratina, una proteína fibroso que'l cuerpu produz de manera natural. El mayor apurra de queratina de les célules muertes provién de los güesos.

El ritmu de crecedera de les uñes varia d'un deu a otru y de una persona a otra. Les uñes crecen a una velocidá permediu de 0,1 mm/día (1 cm cada 100 díes o unos 4 mm al mes).[1] Les uñes de les manes tarden de 6 a 8 meses en volver crecer dafechu. Les uñes de los pies tarden en volver crecer dafechu de 12 a 18 meses. El ritmu exactu depende de la edá, la estación del añu, la cantidá de calciu, de los exercicios fechos y factores hereditarios.

Si nun se corten, les uñes pueden algamar un llargor considerable. Les uñes de les manes crecen cuatro veces más rápidu que les de los pies.

L'exame del aspeutu de les uñes usóse frecuentemente nel pasáu como ferramienta de diagnósticu de diverses enfermedaes o desequilibrios fisiolóxicos.

Anatomía

[editar | editar la fonte]
Uña

Anatomía esterna d'una uña.
Llatín [TA]: unguis
TA A16.0.01.001
TH H3.12.00.3.02001
[editar datos en Wikidata]

Les uñes de les manes y de los pies tán compuestes de:[2]

  • Cuerpu ungueal. Ye la estructura córnea que de normal conocemos como uña; la porción duro y tresllúcío compuesta de queratina.
  • Matriz o raigañu.[3] Ye la parte onde s'anicia'l cuerpu ungueal, asitiada so la piel na so parte inferior.
  • Lúnula. Ye la parte ablancazada en forma de medialluna que se repara casi siempres na base del cuerpu ungueal. La lúnula ye'l final de la matriz y, poro, la parte visible de la uña viva, anque nun se ve en tolos deos. El restu del cuerpu ungueal componer de célules muertes.
  • Llechu ungueal. Ye'l texíu conectivo adherente que s'atopa debaxo del cuerpu ungueal y coneuta col deu.
  • Hiponiquio. Ye'l texíu allugáu debaxo del cantu llibre del cuerpu ungueal. Constitúi un sellu impermeable que protexe'l llechu ungueal de les infeiciones.
  • Paroniquio. Ye la estrecha franxa de la plega de la piel a los llaos del cuerpu ungueal.
  • Eponiquio. Ye la estrecha franxa de la plega de la piel que paez terminar na base del cuerpu ungueal. Dacuando confundir el términu con cutícula o padrastru. El primer términu que se refier al conxuntu de célules que conformen el revestimiento esterior d'un organismu, ente otros les del eponiquio. El segundu términu ye equivalente a un pelleyu, y acútase pa referise a un cachu pequeñu de piel que se llevanta de la carne inmediato a les uñes de les manes.

Funciones

[editar | editar la fonte]

Les uñes caltienen la piel sensible que tienen so elles ayudando al equilibriu al caminar nel casu de los pies.

Una función de la llámina ungueal ye la permeabilidá: la perda d'agua al traviés de la uña ye tan alzada como al traviés de la palma de la mano. La uña xunto col texíu axacente y la yema de los deos constitúin una unidá funcional como órganu del tactu y órganu prensil qu'habilita funciones tan importantes pa la vida del ser humanu como son el rascáu y cosquilleo, convirtiéndose, d'esta manera, nun recursu emocional.

Ye conveniente que, antes de faer cualquier actividá o función coles uñes, les mesmes sían oxetu d'un cuidu estremu pa una bona hixene. Tomóse'l vezu de morder les uñes en dómines de estrés.

Otru usu importante de les uñes dar na música. En munchos preseos de cuerda pulsiada úsense les uñes, siendo notable la diferencia del soníu con al respective de l'escayu. Nestos casos les uñes déxense crecer y dáse-yos una forma específica.

Les uñes tamién sirven como elementu decorativu, cubrir la superficie con esmaltes sintéticos y pequeños fragmentos artificiales.

Salú y curiáu

[editar | editar la fonte]

Les uñes pueden ensugase, tanto como la piel. La manicura y la pedicura son tratamientos cosméticos pa da-y un bon aspeutu a les uñes. Esto fai con diverses ferramientes, como les tisories cuticulares, tisories pa uñes, cortaúñes y llimes. Dexando de lado tratamiento puramente estéticos, cuando esista un problema ungueal nes uñes tendrá de consultase con un especialista sanitariu, como un dermatólogu, o un podólogu (si'l problema dar nes uñes de los pies). Les uñes pueden ameyorar el so tao si a elles axúntase-y o les pon en contautu con minerales los cualos al tener contautu con elles pueden da-y una mayor durez y nutrición.[ensin referencies]

Les infeiciones nos deos de los pies pueden provenir de calcetos puercos, ciertos tipos d'exercicios fuertes, caminar a cuerpu descubiertu y esponer los pies. Les uñes pueden traer una deformidá a base de golpes y arañazos.[ensin referencies]

Trestornos

[editar | editar la fonte]

Na mano

Alteraciones estructurales

Alteraciones cromátiques

Alteraciones periunqueales

Nos pies

La mayoría de les afecciones ungueales de les manes pueden dase tamién nos pies, pero amás, poles sos carauterístiques especiales y pola agresión del calzáu, esisten otres alteraciones que se dan puramente nes uñes de los pies:

Onicofagia

[editar | editar la fonte]

A l'acción de comese o mordese les uñes llámase-y onicofagia, ye una enfermedá de calter psicolóxicu y nun ye totalmente sanu pos les uñes contienen bacteries que al entrar en contautu cola boca pueden producir enfermedaes.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. «manches blanques-deos-pies-manes-cuticula-esmalte-manicura-comese-les-unes_0_986301471.html Por qué apaecen eses "odioses" manchitas blanques nes uñes». Consultáu'l 11 de setiembre.
  2. «Nail Surgery». eMedicine (mayu de 2009). Consultáu'l marzu de 2010.
  3. «Nail matrix». Biology Online. Consultáu'l febreru de 2010.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]