Han Kan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Han Kan
kor. 한강
Doğum tarixi 27 noyabr 1970(1970-11-27)[1][2][…] (54 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, romançı, hekayə yazıçısı[d], şair
Fəaliyyət illəri 1995-ci ildən
Əsərlərinin dili koreya dili
Janrlar roman, hekayə, esse
Mükafatları ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı
İmza
han-kang.net
Vikimənbənin loqosu Han Kan Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Han Kang (hanqıl: 한강; 27 noyabr 1970[1][2][…], Kvanju) – Cənubi Koreya yazıçısı. Onun 2016-cı ildə nəşr olunmuş, ət yeməkdən imtina edən, mental cəhətdən xəstə olan və ailəsinin etinasızlığı ilə qarşılaşan qadının həyatından bəhs edən "Vegeterian" əsəri 2016-cı ildə beynəlxalq "Man Booker" mükafatına layiq görülüb. Roman həmçinin ingilis dilinə tərcümə olunmuş ilk köreya dilli əsərdir. 2024-cü ildə ədəbiyyat üzrə "Nobel" mükafatına layiq görülüb.[3] Han Kang ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüş ilk koreyalı və dördüncü (iki yapon və bir çinlidən sonra) asiyalı, ilk asiyalı qadın, 2000-ci ildə Sülh üzrə Nobel mükafatını alan C.Koreya prezidenti Kim De Çjundan sonra ikinci koreyalı Nobel mükafatı laureatıdır.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Han Kan yazıçı Han Seunq-vonun (ing. Seung-won, kor. 한승원) qızıdır. Kan koreya dili və yaradıcılığı ixtisası üzrə Seul incəsənət universitetini bitirmişdir.

Vaxtaşırı miqrendən əziyyət çəkən Hanq Kang, miqrenin onu "təvazökar olmasına" kömək olduğunu bildirmişdir.

Yaradıcılığı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yazıçının debüt əsəri olan "Yosunun sevgisi" adlı əsəri 1995-ci ildə çap edilmiş, dəqiq və ətraflı təhkiyəsinə görə marağa səbəb olmuşdur. Han "Vegeterian" və onunla bənzər olan "Monqol ləkəsi"ni əliylə yazmalı olur, çünki kompüterin klaviaturasından həddindən artıq istifadə biləyinin ağrımasına səbəb olmuşdu. Qeyd edilir ki, Han öz kollec illərində İ Sanq adlı müasir koreyalı şairin bir misrasına aludə olmuşdur: "İnanıram ki, insanlar bitki olmalıdır". İ Sanqın misrasındakı Yapon işğalı altında Koreyanın müstəmləkə tarixində məruz qaldığı zorakılığa qarşı müdafiə mövqeyini anlayan Han bundan ilham alaraq özünün ən uğurlu işi olan "Vegeterian"ı yazdı. "Vegeterian" müəllifin ingilis dilinə tərcümə edilən ilk əsəri oldu, buna baxmayaraq Deborah Smitin onun novellasını ingilis dilinə tərcümə etməsi ilə artıq beynəlxalq mühitdə diqqət çəkməyi bacarmışdı. Alimlərin romanda səhvlər aşkarlaması bəzi mübahisələrə səbəb olmuşdur, bununla yanaşı, Smitin dialoqları səhv obrazlara aid etməsi ilə bağlı da müzakirələr var. Bu iki səbəbdən tərcümə əsəri 2016-cı ildə "Man booker" mükafatına layiq görülmüşdür. Han bu mükafata namizəd görülən ilk koreyalı yazıçıdır. Əsər həmçinin, "NYTimes"ın kitab dəyərləndirməsində "2016-cı ilin ən yaxşı 10 kitabı" siyahısında yer almışdır. Müəllifin üçüncü romanı olan "Ağ kitab" 2018-ci ildə "Beynəlxalq kitabçı" mükafatında son namizədlər arasında yer almışdır.

Hanın ədəbi karyerası 1993-cü ildə "Ədəbiyyat and Cəmiyyət" jurnalının qış sayında "Seulda qış" da daxil olmaqla beş şeirini dərc etdirməsi ilə başladı. Onun bədii yaradıcılığı növbəti il "Qırmızı Lövbər" hekayəsi Seul Şinmun Bahar Ədəbi Müsabiqəsində qalib gəldikdən sonra başladı. Onun ilk hekayələr toplusu, "Yosunun Sevgisi" 1995-ci ildə nəşr olundu. 1998-ci ildə Han Ayova Universitetində Beynəlxalq Yazı Proqramında iştirak etdi. Onun Koreyada nəşr olunan əsərlərinə "Qadınımın Meyvələri" (2000) "Od Salamander" (2012); "Qara maral" (1998), "Sənin Soyuq əlin" (2002), "Vegetarian" (2007), "Nəfəslə mübarizə" (2010), "Yunan dərsləri" (2011), "İnsan hərəkətləri" (2014), "Ağ kitab" (2016) və "Biz Ayrılmırıq" (2021) kimi romanlar; "Axşamı Çəkməcəyə Qoydum" şeir (2013); "Sevgi və onun ətrafında olanlar" (2003), "Sakitcə Oxunan Mahnılar" (2007) esse kitabları daxildir.

Han həm də musiqiçidir, eləcə də vizual sənətlə maraqlanır və onun işlərində tez-tez bu çoxşaxəli sənət nümunələrinə rast gəlmək olar. "Sənin soyuq əlin" (2002) heykəltaraş və onun modelinin hekayəsi ətrafında cərəyan edir. O, "Sakitcə Oxunan Mahnılar" (2007) adlı esse kitabını nəşr etdirəndə bəstəsəni, sözlərini özü yazdığı və ifa etdiyi on mahnıdan ibarət CD buraxdı. Əvvəlcə oxumaq niyyətində olmayan Han musiqiçi və musiqi direktoru Han Conq Rimin təkidi ilə bu mahnıları özü ifa edir.

Han 1999-cu ildə "Körpə Budda" romanı ilə 25-ci "Koreya Roman Ədəbiyyatı " Mükafatını, 2000-ci ildə "Günün gənc artisti" mükafatını, "Monqol ləkəsi" ilə 2005-ci ildə "I-Sanq Ədəbi Mükafatı"nı və 2010-cu ildə "Nəfəslə mübarizə" ilə "Donq-ni Ədəbi Mükafatı"nı qazandı. "Körpə Budda" və "Vegetarian" filmləri onun eyniadlı əsərləri əsasında çəkilib. Film Busan Beynəlxalq Film Festivalında uğur qazandı.

Monqol ləkəsi İ Sanq Ədəbi Mükafatını qazandı. Seriayanın qalan hissəsi müqavilə problemlərinə görə gecikdirildi. Han 2013-cü ilə qədər Kim Eran 32 yaşında bu mükafatı alana qədər I Sanq Ədəbiyyat Mükafatını alan ən gənc yazıçı idi. Han, 1 oktyabr 2017-ci ildə İtaliyada Adelfi Edizionin "Atti Umani" adlı "İnsan hərəkətləri" nin italyan tərcüməsi ilə 2017-ci ildə Malaparte Mükafatını qazanmaq üçün seçilmişdir.

Han Kanın 2017-ci ildə yazdığı "Ağ Kitab" avtobioqrafik romanı doğumundan iki saat sonra ölən böyük bacısının itkisindən bəhs edir. 2018-ci ildə Kan "Gələcək Kitabxana" layihəsinə töhfə vermək üçün seçilən beşinci yazıçı oldu

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Han Kang // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
  2. ↑ 1 2 Kang Han // Babelio (fr.). 2007.
  3. ↑ "2024-cü ilin ədəbiyyat üzrə "Nobel" mükafatının qalibi məlum olub". Oxu.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-10-10.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Han_Kan&oldid=7810118"