Mixael Rabin

Mixael Rabin
alm. Michael Oser Rabin‎
Doğum tarixi	1 sentyabr 1931(1931-09-01) (93 yaş)
Doğum yeri	Vrotslav, Breslau[d], Prussiya[d]
Elm sahələri	informatika, riyaziyyat
İş yerləri	Harvard Universiteti, Kolumbiya Universiteti, Berkli Kaliforniya Universiteti, Massaçusets Texnologiya İnstitutu, Nyu-York Universiteti, Kaliforniya Texnologiya İnstitutu, Texnion – İsrail Texnoloji İnstitutu, İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu
Təhsili	Yerusəlim Yəhudi Universiteti, Reali Məktəbi[d], Prinston Universiteti
Elmi rəhbəri	Alonzo Çörç
Üzvlüyü	London Kral Cəmiyyəti, Fransa Elmlər Akademiyası, ABŞ Milli Elmlər Akademiyası (1984–), Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti[d], Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası, Hesablama Texnikası Assosiasiyası (2021–)
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mixael Ozer Rabin (alm. Michael Oser Rabin‎, ivr. ‏מִיכָאֵל עוזר רַבִּין‏‎; 1 sentyabr 1931, Vrotslav) — kompüter sistemləri nəzəriyyəsi üzrə israilli alim, riyaziyyatçı, Türinq mükafatı laureatı və bir çox digər mükafatlar qazanmışdır. Qızı Tal Rabin, IBM Kriptoqrafiya və Məxfilik Araşdırma Qrupuna (ing. Cryptography and Privacy Research Group) rəhbərlik edir.

Bioqrafiyası

Mixael Rabin, sonra Prussiyaya məxsus olan Breslau (indiki Vrotslav) İsrael Rabinin ailəsində anadan olmuşdur. 1935-ci ildə ailəsi Fələstinə köçmüşdür. 1953-cü ildə Yerusəlim İbrani Universitetini bitirib elmlər doktoru dərəcəsi aldı. Üç il sonra, 1956-cı ildə Prinston Universitetində namizədlik dissertasiyasını müdafiə etdi və elmlər namizədi olmuşdur.

Michael Rabin hazırda kompüter təhlükəsizliyi araşdırmaları ilə məşğul olur və Qüds və Harvardda dərs deyir (sentyabr 2008). Aşağıdakı universitetlərdə Fəxri professor adına sahibdir:

• Bordo Universiteti (1996)
• Hayfa Universiteti (1996)
• İsrail Açıq Universiteti (fəxri üzv, 1999)
• Ben-Qurion Universiteti (2000)
• Vrotslav Universiteti (2007)

Onun istedadlı tələbəsi Saaron Şelax , hal-hazırda Yerusəlimdə professordur, riyaziyyat üzrə Volf mükafatının laureatıdır.

Nailiyyətləri

1969-cu ildə Rabin Byuhi teoremini birdən çox ardıcıllıqla işlədilmiş vəziyyətə uyğunlaşdırdı, bu da müvafiq ikinci dərəcəli nəzəriyyənin düzgünlüyünü göstərdi. Sübut zamanı paritet oyunlarının determinizmini sübut etdi.

1975-ci ildə Qari Miller 1980-ci ildə Rabin tərəfindən dəyişdirilmiş yeni bir sadəlik testi hazırladı. Miller-Rabin sınağı, çox effektiv, lakin sıfır olmayan bir səhv ehtimalı ilə sayını sadəliyi yoxlayan bir ehtimal polinomial alqoritmidir.

Dörd il sonra Rabin, sistem sındırma ing. hacking mürəkkəbliyi faktorinq tamları problemi ilə müqayisə olunan ilk asimmetrik kriptosistemi hazırladı.

1981-ci ildə Rabin göndəricinin mesajın alıcıya çatıb-çatmadığını təsdiq etmədiyi etibarlı bir məlumat ötürmə texnikası olan unutqan bir ötürmə protokolunu ixtira etdi.

1987-ci ildə Riçard Karp ilə birlikdə Rabin bir simdə bir naxış (alt sətir) tapmaq üçün məşhur alqoritm hazırladı.

Xarici keçidlər

• Биография Рабина на сайте Гарвардского университета (ing.)
• Karp, RM; Rabin, MO (March 1987). "Efficient randomized pattern-matching algorithms". IBM Journal of Research and Development. 31 (2): 249–260.
• Harvard awards 10 honorary degrees