29°45′ c. e. 53°09′ q. u.HGYO

Riu-Qrandi-du-Sul

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Riu-Qrandi-du-Sul
Rio Grande do Sul
Bayraq[d] Gerb[d]
Bayraq[d] Gerb[d]

29°45′ c. e. 53°09′ q. u.HGYO

Ölkə
İnzibati mərkəz Portu-Aleqri
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1889
Sahəsi
  • 281.707,1 km² (2020)[2]
Hündürlük
 121 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 10.882.965 nəf. (2022)[3]
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu BR-RS
Rəsmi sayt
Riu-Qrandi-du-Sul xəritədə
Riu-Qrandi-du-Sul xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Riu-Qrandi-du-Sul (port. Rio Grande do Sul) — Braziliyanın ən cənub ştatı. İnzibati mərkəzi Portu-Aleqridir. Şimaldan Santa-Katarina ştatı, cənubdan Uruqvay, qərbdən isə Argentina ilə sərhədə malikdir.

Riu-Qrandi-du-Sul ÜDM istehsalına görə Braziliya ərazisində dördüncü,[4] əhalisinin sayına görə beşinci[5] və insan potensialının inkişafına görə isə dördündü-beşinci yerləri tutur.[6]

Adının etimalogiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ştatın adı bir sıra kartoqrafik sıhvlərin sayəsində meydana gəlmişdir. Bölgəyə gələn ilk portuqallar Patus gölünü Böyük Çayın mənsəbi gesab edirdilər (bu çayın Riu-Qrandi olması hesab edilir). Böyük çayın xəritədə tərtibini verən 1670-ci ildə hollandiyalı Federik de Vit olmuşdur. İlk dəfə məhz o, Patus adını ortaya atmışdır. 1698-cu ildə Nikolaus Bisser xəritədə gölün konturlarını vermişdir. 1720-ci ildə Azor adalarından gələnlər Patus gölü regionuna çıxaraq San-Joje-du-Norti şəhərini salırlar. Bölgə də ilk portuqal taxt-tacına məxsus şəhər Riu-Qrandi olur.[7]

Coğrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ştatın ərazisi 281 748,538 km² təəşkil edir. Riu-Qrandi-du-Sul sahəsinə görə Braziliyanın 3%-ni təşkil edir. Şimaldan Santa-Katarina ştatı ilə sərhədlənir. Ştat bütünlüklə Cənub tropikindən cənubda yerləşir. Ərazisində yerləşən Patus gölü sahəsinə görə dünyanın ən iri laqun məşhəlli göllərindəndir.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bölgədə yaşayan insanların böyük qismi Portuqaliya, İtaliyadan gələnlərin törəmələridir. Az sayda isə İspaniya, Fransa, Almaniya və digər dövlətlərdən gələnlərin törəmələridir.[8]

İnzibati bölgü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnzibati cəhətdən 7 mezoregiona və 35 mikroregiona bölünür.

İqtisadyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnqtisadi baxımdan digər sahələrin inkişanının yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatı aparıcı rol oynayır. Xüsusi ilə iri buynuzlu heyvandarlıq mühüm rol oynayır.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 ArchINFORM (alm.). 1994.
  2. ↑ https://www.ibge.gov.br/en/cities-and-states/rs.html.
  3. ↑ https://censo2022.ibge.gov.br/panorama/.
  4. ↑ Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun 2005-ci ilə olan məlumatı Arxivləşdirilib 2008-10-02 at the Wayback Machine
  5. ↑ "IBGE statistikası (1 iyul 2009)" (PDF) (portuqal). Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutu. 14 avqust 2009. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-05-09.
  6. ↑ Prof. René Rodrigues de Moraes. "IDH (índice de Desenvolvimento Humano) para os Estados Brasileiros (2008)" (portuqal). CEPAL, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, BMT İnkişaf Proqramı. 2008. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-09.
  7. ↑ "Origem dos Nomes dos Estados do Brasil" (portuqal). falabonito.wordpress.com. 30 sentyabr 2006. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-10.
  8. ↑ "Síntese dos Inidicadores Sociais 2008" (PDF) (portuqal). Braziliyanın Coğrafiya və Statistika İnstitutunun. 2011-08-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-05-09.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Riu-Qrandi-du-Sul&oldid=7533425"