Karakul (kopya)
An kopya na karakul (o pigsasayod na qaraqul) (Dari/Pashto/ Usbek: قراقلی), na pig-aapod man kan kadaklan na kopyang Usbek [1] iyo an sarong kopya na gibo sa inaapod na balukag kan lahi nin Qaraqul na tupa. Direktang ipinalis an Karakul sa itom na balukag kan Tataramon na Usbek asin gikan an kopya sa Bukhara.[2][3][4][5] An balukag kung sain ini nahimo itinutukdo na Astrakhan, broadtail, qaraqulcha, o Tupang Persyano. Pataas an kopya asin nakatiklop ning patag pag pighali ini sa payo kan nagsusulot.
Tipikal na sinusulot kan mga kalalakihan an kopya nin qaraqul sa Sentral asin Habagatan na Asga. An natitiklop na qaraqul, sinulot kan nakaaging hadi kan Apganistan na si Amanullah Khan kan 1919. An karakul, na nagpapamidbid sa gabos nin edukadong tawo sa syudad poon pa kadtong pagpoon kan ika-20 siglo, nawara sa uso sa nasyon na Apganistan.[6][7]
Kopya nin Politburong Sobyet
[baguhon | baguhon an source]Plantilya:Unreferenced section
Sa USSR, nagin midbid na marhay an kopya nin karakul sa mga kaapil nin Politburo. Nagin komon ini kan nagbutwa an mga lider nin Sobyet sa publiko na nagsusulot kan tipo nin kopya na ini. Posibleng nakaguno an kopya nin prehistiyo sa mga lider nin mga Partido nin huli ta sarong ining obligadong parada na katangian kan czar asin kan mga heneral na Sobyet.[nangangaipo nin toltolan] Sa pagsulot kan kopya nin karakul, mawot kan mga lider kan Sobyet na salungkuritan an saindang halangkaw na kamugtakan sa pulitika. Sa Unyon Sobyet kinua man sa kopya na ini an gaha' na pie-hat[nangangaipo nin toltolan] nin huli ta kalalawgon kaini an tradisyonal na pay kan mga Ruso.[nangangaipo nin toltolan]
An sinusulot na Karakul sa Rusya, o sa Unyon Sobyet sarong silindriko asin bakong arog kan "kopya nin Jinnah" na sinusulot sa Habagatan na Asya.[nangangaipo nin toltolan]
Kopya nin Jinnah
[baguhon | baguhon an source] | An section na ini nangangaipuhan nin mga dagdag na mga citation para sa beripikasyon. (October 2021) |
An kopya nin Jinnah sarong kopya nin balukag na qaraqul na ipinangaran sa kagtugdas kan Pakistan na si Muhammad Ali Jinnah.[8] Ipigsusulot an kopya kan kadaklan kan mga nagkairinot na mga politiko kan nasyon na Pakistan, lalo na sa partido kan nagtugdas: an Liga nin Muslim sa Pakistan. An kopya nin Jinnah asin an shalwar kameez iyo an mga nasyunal na kasu'lutan kan Pakistan. Kadaklan sa mga politikong Pakistani asin sa mga pamayo kan estado kabali an Presidente na si Ayub Khan an nagsusu'lot nin kopya nin Jinnah.
An pelus (velvet) na bersyon kan kopya inaapod na kopya nin Rampuri.
Kadtong 1937, isinagibo an ika-25 na Tanunag Komperensya kan Liga nin Gabos na Muslim na India Muslim sa Lucknow sa irarom kan panggogobyerno kan Quaid-e-Azam (An dakilang lider) na si Muhammad Ali Jinnah. Sarong pag-iiribahan kan dai mababa sa pitumpulo na midbid n tawo an ipinaapod sa Palasyo nin Butler Palace sa Lucknow. Bago nag-attendir sa kumperensyang ini, isinuhestyon ni Nawab Mohammad Ismail Khan na magkaigwa nin magayon na kabootan an aldaw na ini Ini an sarong aldaw kung sain an populasyon kan Indyanong Muslim, taimtim na kinugos asin pinuri an Jinnah bilang saindang panginot na lider. Malamang na minati ini; kinua ni Khan an saiyang kopya nin Samoor asin inalok ini sa Jinnah, hinihiling na mabagay man ini sa saiya. Inako kan Jinnah an saiyang alok, pagkatapos kaini nagsulot man nin sarong tradisyonal na Sherwani/Achkan kaiba kaini. Kan nagbutwa an Jinnah sa dais sa kanyang simpleng kasu'lutan; an darakulang pulutong, na binibilog nin 50,000 katawo, naghiyawan. Iniislogan ninda an "Allah-ho-Akbar" (Kagurangnan, An Dakila) asin pagados na nagpapalakpak nin pirang oras. Poon kadto aldaw na idto, An Kopya nin Samoor ni Khan—kaidtonf dai pa midbid kan masa iyo an binansagan asin namidbidan bilang ikonikong "Kopya nin Jinnah" sa bilog na Habagatan na Asya asin sainman sa kinaban. Sa mga aktibong taon kan Liga nin Gabos na Indyanong Muslim, bago nadagusan na makumpleto an Pakistan, pinapasubli an kopya ni Khan sa Jinnah sa pirang pagkakataon.
Mga baryasyon nin Kashmiri
[baguhon | baguhon an source]
Ipigsusulot man an mga kopyang Karakul kan mga Kashmiri kadtong mga nakalihis na mga dekada[9] Kolokyal na midbid an kopyang Karakul bilang sarong "Karakuli" sa lambak nin Kashmir. Maski na natatakod na ini sa ngunyan sa pagkaginoo nin Kashmiri, bako talaga ining katutubong Kashmiri na gora (headgear)[nangangaipo nin toltolan]. Pwede ininf ginibong bantog kan mga lider na Muslim sa Lambak nin Kashmir sa panahon kan hiroon nin katalingkasan kadtong mga 1930s/40s asin pinunan ni Sheikh Abdullah. An tradisyonal na gora kan mga maginoong tagadaga sa Kashmir, kadto igwa nin turban na nakabugkos sa kaarog na paagi sa katampad nin Pashtun (alagad nawara na ini ngunyan) arog kan kadaklan na mahihiling sa mga lumang ladawan. Nakasulot pa man nanggad an mga parauma sa Kashmir nin tipikal na kopyang bungo na natatakod sa mga Muslim sa bilog na kinaban.[nangangaipo nin toltolan]
Simbolo kan pag-honor sa ngunyan an turban sa Kashmir. Sa kadaklan na mga relihiyosong dambana sa Kashmir, nagsusulot nin mga turban an mga mapadian.[nangangaipo nin toltolan]
An pira sa mga turban gibo sa ordinaryong tela na inarukan muslin na kadaklan kolor saffron na igwang makikislap na berde kung minsan, kung sain an pira, minakapot sa magayunon asin sunod sa moda na gora. Kadaklan sa mga politiko sa Kashmir, tinalikudan an paggamit kan turban na kung sain piggagamit bilang simbolo nin dignidad aain honor apwera sa paggamit nin seremonyal. Bantog an mga kopyang Karakul sa haros kadaklan nin mga panginot na mga politiko. Karaniwan na para sa sarong lalaking Kashmiri na mag-tangkas nin tradisyonal na turban asin ribayan ini nin kopyang Karakul mantang naghahalat siya sa harong kan saiyang in-laws para ibanan siya kan saiyang nobya sa pag-uli. Sa diapora nin Kashmiri Muslim, sinusulot na sana an kopyang Karakul sa mga importanteng mga okasyon.[nangangaipo nin toltolan]
Mga baryasyon sa Aprika
[baguhon | baguhon an source]Naging popular an mga kopyang Karakul sa mga Aprikano asin mga Aprikanong Amerikano kan 1960s. An mga presidente kan Aprika arog ni Modibo Keïta kan Mali asin si Ahmed Sékou Touré kan Guinea, na sinda mismo parehas na may lahing pre-kolonyal na hadi kan Aprika, nagsusulot man nin kopyang karakul tanganing ipahiling an katalingkasan gikan sa kapangyarihan kan kolonyal na Europa. An kopyang karakul parating isinusulot kan mga Aprikanon asin mga Kristyanong Aprikanong-Amerikano asin kan mga Hudyo.[nangangaipo nin toltolan]
Parehas na pelus (velvet) faux fur na bersyon an isinusulot kan mga lalaking may lahing Aprikano na igwa nin mga ternong Sulnopan, asin kasu'lutan na Aprikano arog kan grandeng boubou. An mga Muslim na igwa nin ginikanan na Aprikano, sinusulot an mga kopya na may dishdasha. Sa islang na Urban, inaapod an kopyang karakul cap na kufing balukag, mantang an kopyang Rampuri inaapod na pelus na kopyang fez. Pag ipigsulot ning toltol, an mga panaklob na ini, pirming nakatagilid sa sarong anggulo, asin nungkang pigbubugtak na diretso sa payo. Komon an printang Leopard na mga kopyang karakul sa Aprika, alagad bihira sanang matanawan sa Estados Unidos. Sa popular na kultura, ipigsulot ni Eddie Murphy an kopyang karakul sa penikukang Pag-abot sa Amerika.[nangangaipo nin toltolan]
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source] |
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Karakul caps. |
Mga gunuan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ Ahmed, p. 85.
- ↑ Hamid Karzai's Famous Hat Made From Aborted Lamb Fetuses Fox News
- ↑ Qaraquls burst upon the fashion world, AP, KANIMEKH, UZBEKISTAN, Sunday, May 27, 2007, Page 12
- ↑ HSUS Investigation Reveals Slaughter of Unborn and Newborn Lambs for Fur: Dateline NBC Features Undercover Investigation Documenting Animal Cruelty Archived 2006-05-31 at the Wayback Machine., December 12, 2000
- ↑ Transcript of NBC "Dateline" Feature on Karakul Production Archived 2008-05-10 at the Wayback Machine.
- ↑ "Clothing in Afghanistan". Encyclopaedia Iranica.
- ↑ Nordland, Rob. "The Afghan Leader's Hat, Always More Than Just Headgear, Is Losing Its Cachet". New York Times.
- ↑ "Jinnah Cap – a dying legacy". The Express Tribune (in English). 2019-10-08. Retrieved 2021-10-08.
- ↑ Kashmiri Karakul
