Jump to content

Tataramon na Hachijo

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Hachijō
Subong saHapon
Rehiyonkasurang mga isla nin Izu
Subong na mga parataram
Dae aram; 10,000 na nag-eerok kan mga isla (2007)[nangangaipo nin toltolan]
Haponiko
  • Hachijō
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3
ISO 639-6hhjm
Glotologohach1239
ELPHachijo

An mga sararadit na grupo kan mga diyalektong Hachijō o Hachijōjima iyo an pinakakakaibang porma kan Hapones o porma nin independenteng pan-apat na sanga kan Haponiko.[1] Pigtataram ini sa kasurang mga isla nin Izu sa sur kan Tokyo, Isla nin Hachijō asin sa mas sadit na Aogashima, na iyo man sa mga isla nin Daitō kan Prepekturang Okinawa, na kuj saen minaerok gikan Hachijō kan Panahon nin Meiji. Base sa mga kriteryon kan mutual intelligibility, pwedeng ikonsederar an Hachijō nin sarong naiiba na tataramong Haponiko.

Pigmantinir kan mga diyalektong Hachijō dialects an sinaenot o suanoy na mga panampok na Subangang Hapon, na naitala sa ika - 8 siglo na Man'yōshū. Igwa pa man langgad na leksikal na pagkakaparehas sa mga diyaletko kan Kyushu dangan iyo man sa Mga tataramon na Ryukyuano; dae lang malinaw kun ini pinapahiling na pig-erokan na an sur na mga isla nin Izu sa rehiyon na idto, kun sinda nakuang sinuñlian na dara kan mga paradagat na naglilibot-libot sa sur nin mga isa o kun sinda independenteng mga retensyon kan Suanoy na Hapon.[2]

Mga Diyalekto

[baguhon | baguhon an source]

Medyo naiiba an mga diyalekto kan Aogashima. Dakol mang mga diyalekto sa Isla nin Hachijō, na igwang pataram kan haros lambang baryo na naiiba. Pwedeng igwang pirang mga nagtataram na nawalat sa diyalekto kan Munting Isla nin Hachijō, na kun saen pig-abanduna kan 1969.

Balanghayan

[baguhon | baguhon an source]

Piggamit kan Hachijō an be-panhiro na aru kaiba an gabos nin mga tema, nin maying pagkakaiba sa animate-inanimate ( iru-aru ) sa kadagaan. Nabibisto man ini sa paagi kan pormang atributibo (連体形 rentaikei ) asin pormang terminal (終止形 shūshikei ) kan mga panhiro at panladawan, sarong pagkakaiba na yaon sa Amay na Katahawang Hapon alagad an gabos alagad nawara gikan sa modernong tataramon.

Bokabularyo

[baguhon | baguhon an source]

Preniserba kan Hachijō an mga bilang kan mga parirala na kun saen nawara sa iba pang parte kan Hapon, arog kan ま ぐ れ る magureru para sa Estandarteng 絶 絶 す る kizetsu suru 'mahimatay'. Igwa mang mga kataga o taramon na nangyayari sa estandarteng hapon, alagad igwang manlaen-laen na boot sabihon:[3]


Hachijō Hapon Boot sabihon Kognato/Pigbibisto kan Hapon
yama hatake bukid yama 'bukid'
ureshi naru byōki ga naotte kuru marahay sa sarong helang ureshiku naru 'maging maugma'
kowai tsukareru mapagal kowai 'nakakahadit/nahahadit'[nangangaipo nin toltolan]
gomi takigi panggatong gomi 'basura'
nikui minikui maging pangit nikui 'maging kakaiba'
kamu taberu kakanon kamu 'nguyaon'
oyako shinseki mga relatibo, kamag-anak oyako 'magurang asin aki'
ijimeru kogoto o iu makisakay, masindak, masaway, masisi, mapagtaraman, mudahon , magreklamo ijimeru 'tuksuhon, kalwagan, sisihon, bulason'
hoeru oogoe de wameku maipahayag an sarong makusog na kurahaw, magkurahaw hoeru 'magbatok, mag-alulong (bilang sarong ayam/ido)'

Mga Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. Thomas Pellard. The comparative study of the Japonic languages. Approaches to endangered languages in Japan and Northeast Asia: Description, documentation and revitalization, National Institute for Japanese Language and Linguistics, Aug 2018, Tachikawa, Japan. ffhal-01856152
  2. Masayoshi Shibatani, 1990. The Languages of Japan, p. 207.
  3. "八丈島の方言" [The Hachijō-jima dialect]. Ōwaki izakaya. 居酒屋おおわき. Retrieved 2013-08-23. 

Mababasa pa lalo

[baguhon | baguhon an source]