Перайсьці да зьместу

Гэр Манэліг

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

«Гэр Манэліг» (па-швэдзку: Herr Mannelig, літаральна Пан Манэліг) — сярэднявечная скандынаўская народная баляда. Арыгінальны тэкст напісаны на старанарвэскай мове, аднак, улічваючы, што ў той час гэтая мова быў распаўсюджана па ўсім Скандынаўскім паўвостраве, якая толькі пасьля раскалолася на нарвэскую й швэдзкую, усталяваць канкрэтную прыналежнасьць баляды да нейкай краіны вельмі складана.

Баляда распавядае пра жанчыну-троль, якая была закахана ў рыцара Манэліга й жадала стаць чалавекам. Паводле распаўсюджанай у Скандынавіі легенды, троль мог стаць чалавекам, калі іншы чалавек пакахае яго. Аднак, нягледзячы на ўсе абяцаныя трольлю чароўныя дары, гэр Манэліг адхіліў ейнае каханьне, асабліва падкрэсьліваючы, што троль не зьяўлялася хрысьціянкай.

Баляда мае шэраг мэлёдыяў, якія слаба адрозьніваюцца паміж сабой, а таксама перакладзена на некалькі моваў, у тым ліку ангельскую, нямецкую, італьянскую, беларускую, расейскую, чэскую й іншыя. Сярод сучасных выканаўцаў гэтае баляды можна назваць гурты Garmarna, Haggard, In Extremo, Litvintroll і іншыя.

Тэкст (па-старашвэдзку)

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
« Herr Mannelig

Bittida en morgon innan solen upprann
Innan foglarna började sjunga
Bergatroliet friade till fager ungersven
Hon hade en falskeliger tunga

Herr Mannelig herr Mannelig trolofven i mig
För det jag bjuder så gerna
I kunnen väl svara endast ja eller nej
Om i viljen eller ej

Eder vill jag gifva de gångare tolf
Som gå uti rosendelunde
Aldrig har det varit någon sadel uppå dem
Ej heller betsel uti munnen

Eder vill jag gifva de qvarnarna tolf
Som stå mellan Tillö och Ternö
Stenarna de äro af rödaste gull
Och hjulen silfverbeslagna

Eder vill jag gifva förgyllande svärd
Som klingar utaf femton guldringar
Och strida huru I strida vill
Stridplatsen skolen i väl vinna

Eder vill gifva en skjorta så ny
den bästa I lysten att slita
Inte är hon sömnad av nål eller trå
Men virkat av silket det hvita

Sådana gåfvor toge jag väl emot
Om du vore en kristelig qvinna
Men nu så är du det värsta bergatroll
Af Neckens och djävulens stämma

Bergatrollet ut på dörren sprang
Hon rister och jämrar sig svåra
Hade jag fått den fager ungersven
Så hade jag mistat min plåga

Herr Mannelig herr Mannelig trolofven i mig
För det jag bjuder så gerna
I kunnen väl svara endast ja eller nej
Om i viljen eller ej

»

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]