Ваніль (Vanilla) — род кветкавых раслін сямейства ятрышнікавыя. Існуе каля 110 відаў. Пашыраны ў тропіках. Некалькі відаў, пераважна ваніль духмяная (лац.: Vanilla fragnas), помпавая (лац.: Vanilla pompona) і таіцянская (лац.: Vanilla tahitensis), культывуюцца ў трапічных краінах для атрымання пладоў, у якіх ёсць ванілін. На Беларусі як дэкаратыўныя расліны вырошчваюцца ў аранжарэі Цэнтральнага батанічнага саду АН Беларусі і аматарамі.
Наземныя або эпіфітныя шматгадовыя травяністыя ліяны. Сцябло доўгае, лазячае з дапамогай шматлікіх паветраных каранёў. Лісце простае, сядзячае, бліскучае. Кветкі пераважна белавата-жоўтыя або белавата-зеленаватыя, сабраныя па 15-20 у суквецці. Плод — доўгая струкападобная каробачка з шматлікім вельмі дробным насеннем.
Ваніль — харчовая, дэкаратыўная і лекавая расліна.
