Перайсці да зместу

Саркафаг: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ZéroBot (размовы | уклад)
др r2.7.1) (робат дадаў: ro:Sarcofag
Няма тлумачэння праўкі
 
(Не паказана 11 прамежкавых версій 10 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
[[Выява:Egypt.KV8.01.jpg|thumb|Саркафаг [[фараон]]а [[Мернептах]]а]]
[[Файл:Egypt.KV8.01.jpg|thumb|Саркафаг [[фараон]]а [[Мернептах]]а]]
'''Саркафа́г''' ({{lang-grc|σαρκοφάγος|sarkophágos|}} — літаральна ''пажыральнік мяса''<ref name="verbum">{{verbum.by|tsbm|sarkafah|Саркафаг}}</ref>) — архітэктурна і па-мастацку аформленая [[труна]] з [[драўніна|дрэва]], [[камень|каменю]], [[метал]]у і інш. Вядомы ў [[Старажытны Егіпет|Старажытным Егіпце]], [[Старажытная Грэцыя|Грэцыі]] і [[Старажытны Рым|Рыме]]<ref name="ЭГБ"/>.
'''Саркафаг''' — разьбяная каменная [[труна]]. [[Пліній Старэйшы]] тлумачыць, што гэтая назва — літаральна, «пажыральнік мяса» ({{lang-grc|σαρκοφάγος}}) — спачатку ўжывалася для абазначэння магільняў з траадскага вапняка, нібыта здольнага хутка ўбіраць у сябе чалавечыя парэшткі.

== Знаменитые саркофаги древности ==
[[Пліній Старэйшы]] тлумачыць, што гэтая назва — літаральна, «пажыральнік мяса» ({{lang-grc|σαρκοφάγος}}) — спачатку ўжывалася для абазначэння магільняў з траадскага вапняку, нібыта здольнага хутка ўбіраць у сябе чалавечыя парэшткі.

У [[Кіеўская Русь|Кіеўскай Русі]] паявіўся з [[прыняцце хрысціянства на Русі|прыняццем хрысціянства]]. Самы старажытны саркафаг на [[Беларусь|Беларусі]] знойдзены ў Тураве (12 ст.). Вядомы саркафагі князёў Радзівілаў (17—пач. 20 ст.) у [[Нясвіжскі фарны касцёл|Нясвіжскім фарным касцёле]], Сапегаў у [[Гальшанскі кляштар францысканцаў|Гальшанскім кляштары францысканцаў]]<ref name="ЭГБ">{{крыніцы/ЭГБ|6-1|Саркафаг}}</ref>.

== Знакамітыя саркафагі старажытнасці ==


{| class="wikitable" style="text-align: center"
{| class="wikitable" style="text-align: center"
Радок 9: Радок 14:
! width=19%|Пахаваны твар
! width=19%|Пахаваны твар
! width=20%|Месцазнаходжанне
! width=20%|Месцазнаходжанне
! width=9%|Матэрыял
! width=9%|Матэрыял
! width=7%|Час стварэння
! width=7%|Час стварэння
|-
|-
| [[Выява:Ahiram sarcophag from Biblos XIII-XBC.jpg|150px]]
| [[Файл:Ahiram sarcophag from Biblos XIII-XBC.jpg|150px]]
| [[Саркафаг цара Ахірама]]
| [[Саркафаг цара Ахірама]]
| Цар [[Бібл]]а [[Ахірам]]
| Цар [[Бібл]]а [[Ахірам]]
Радок 19: Радок 24:
| Каля X ст. да н.э.
| Каля X ст. да н.э.
|-
|-
| [[Выява:Banditaccia Sarcofago Degli Sposi.jpg|150px]]
| [[Файл:Banditaccia Sarcofago Degli Sposi.jpg|150px]]
| [[Саркафаг мужа і жонкі]]
| [[Саркафаг мужа і жонкі]]
| Мужы-[[этрускі]]
| Мужы-[[этрускі]]
Радок 26: Радок 31:
| Кон. VI ст. да н.э.
| Кон. VI ст. да н.э.
|-
|-
| [[Выява:Alexander-sarkofagen, Nordisk familjebok.png|150px]]
| [[Файл:Alexander-sarkofagen, Nordisk familjebok.png|150px]]
| [[Сідонскі саркафаг]]
| [[Сідонскі саркафаг]]
| Цар [[Абдаланім]] (?)
| Цар [[Абдаланім]] (?)
| [[Археалагічны музей Стамбула]]
| [[Археалагічны музей Стамбула]]
| Пентэліконскі мармур
| Пентэліконскі мармур
| Каля 325 г. да н.э.
| Каля 325 г. да н.э.
|-
|-
| [[Выява:Cornelii-scipiois-vatikan-l.JPG|133px]]
| [[Файл:Cornelii-scipiois-vatikan-l.JPG|133px]]
| [[Саркафаг Сцыпіёна Барбата]]
| [[Саркафаг Сцыпіёна Барбата]]
| [[Луцый Карнелій Сцыпіён Барбат]]
| [[Луцый Карнелій Сцыпіён Барбат]]
| [[Музеі Ватыкана]]
| [[Музеі Ватыкана]]
| Мармур
| Мармур
| Каля 150 г. да н.э.
| Каля 150 г. да н.э.
|-
|-
| [[Выява:AachenerDomSarg.jpg|150px]]
| [[Файл:AachenerDomSarg.jpg|150px]]
| [[Саркафаг Карла Вялікага]]
| [[Саркафаг Карла Вялікага]]
| [[Карл Вялікі]]
| [[Карл Вялікі]]
Радок 47: Радок 52:
| III ст. н.э.
| III ст. н.э.
|-
|-
| [[Выява:Sarcofago romano 1.jpg|150px]]
| [[Файл:Sarcofago dio portonaccio, 03.JPG|150px]]
| [[Саркафаг Людавізі]]
| [[Саркафаг Людавізі]]
| Старажытнарымскі военачальнік
| Старажытнарымскі военачальнік
Радок 54: Радок 59:
| III ст. н.э.
| III ст. н.э.
|-
|-
| [[Выява:Helena tomb.jpg|100px]]
| [[Файл:Helena tomb.jpg|100px]]
| [[Саркафаг Алены]]
| [[Саркафаг Алены]]
| [[Роўнаапостальная Алена]]
| [[Роўнаапостальная Алена]]
| [[Музей Пія-Клімента]]
| [[Музей Пія-Клімента]]
| Парфір
| Парфір
| Каля 330 г.
| Каля 330 г.
|-
|-
| [[Выява:Sarcofago di Costantina - lato corto.jpg|100px]]
| [[Файл:Sarcofago di Costantina - lato corto.jpg|100px]]
| [[Саркафаг Канстанціны]]
| [[Саркафаг Канстанціны]]
| [[Канстанціна, дачка Канстанціна I|Канстанціна]], дачка [[Канстанцін Вялікі|Канстанціна Вялікага]]
| [[Канстанціна, дачка Канстанціна I|Канстанціна]], дачка [[Канстанцін Вялікі|Канстанціна Вялікага]]
| [[Маўзалей Канстанцыі]], перанесены ў [[Музей Пія-Клімента]]
| [[Маўзалей Канстанцыі]], перанесены ў [[Музей Пія-Клімента]]
| Парфір
| Парфір
| Каля 354 г.
| Каля 354 г.
|-
|-
| [[Выява:Bildhuggarkonst, Junius Bassus sarkofag, Nordisk familjebok.png|150px]]
| [[Файл:Bildhuggarkonst, Junius Bassus sarkofag, Nordisk familjebok.png|150px]]
| [[Саркафаг Юнія Баса]]
| [[Саркафаг Юнія Баса]]
| [[Прэфект горада|Прэфект Рыма]] [[Юній Бас, прэфект Рым|Юній Бас]]
| [[Прэфект горада|Прэфект Рыма]] [[Юній Бас, прэфект Рым|Юній Бас]]
| Музей [[сабор Святога Пятра|сабора Святога Пятра]]
| Музей [[сабор Святога Пятра|сабора Святога Пятра]]
| Мармур
| Мармур
| Каля 359 г.
| Каля 359 г.
|-
|-
| [[Выява:09811 - Milano - Sant'Ambrogio - Sarcofago di Stilicone - Foto Giovanni Dall'Orto 25-Apr-2007.jpg|150px]]
| [[Файл:09811 - Milano - Sant'Ambrogio - Sarcofago di Stilicone - Foto Giovanni Dall'Orto 25-Apr-2007.jpg|150px]]
| [[Саркафаг Стыліхона]]
| [[Саркафаг Стыліхона]]
| Па паданні, [[Стыліхон]]
| Па паданні, [[Стыліхон]]
Радок 82: Радок 87:
| Канец IV у.
| Канец IV у.
|}
|}
== Крыніцы ==

{{крыніцы}}
== Літаратура ==
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/БелЭн|14|Саркафаг|[[Міхаіл Міхайлавіч Чарняўскі|Чарняўскі М. М.]]|181—182}}
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|том=14|старонак=512|isbn=985-11-0238-5 (Т. 14)|тыраж=10&nbsp;000}}


== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Старажытны Егіпет]]
[[Катэгорыя:Старажытны Егіпет]]
[[Катэгорыя:Пахавальныя традыцыі]]
[[Катэгорыя:Пахавальныя традыцыі]]

[[ar:ناووس]]
[[bg:Саркофаг]]
[[br:Sarkofagenn]]
[[bs:Sarkofag]]
[[ca:Sarcòfag]]
[[cs:Sarkofág]]
[[da:Sarkofag]]
[[de:Sarkophag]]
[[el:Σαρκοφάγος]]
[[en:Sarcophagus]]
[[eo:Sarkofago]]
[[es:Sarcófago]]
[[et:Sarkofaag]]
[[eu:Sarkofago]]
[[fa:تابوت‌دان]]
[[fi:Sarkofagi]]
[[fr:Sarcophage]]
[[fy:Sarkofaach]]
[[he:סרקופג]]
[[hr:Sarkofag]]
[[hu:Szarkofág]]
[[id:Sarkofagus]]
[[io:Sarkofago]]
[[it:Sarcofago]]
[[ja:サルコファガス]]
[[ko:석관]]
[[lt:Sarkofagas]]
[[mk:Саркофаг]]
[[nl:Sarcofaag]]
[[no:Sarkofag]]
[[pl:Sarkofag]]
[[pt:Sarcófago]]
[[ro:Sarcofag]]
[[ru:Саркофаг]]
[[sh:Sarkofag]]
[[sk:Sarkofág]]
[[sl:Sarkofag]]
[[sr:Sarkofag]]
[[sv:Sarkofag]]
[[th:โลงหิน]]
[[tr:Lahit]]
[[uk:Саркофаг]]
[[zh:石棺]]

Актуальная версія на 13:54, 14 ліпеня 2024

Саркафаг фараона Мернептаха

Саркафа́г (стар.-грэч.: σαρκοφάγος, sarkophágos — літаральна пажыральнік мяса[1]) — архітэктурна і па-мастацку аформленая труна з дрэва, каменю, металу і інш. Вядомы ў Старажытным Егіпце, Грэцыі і Рыме[2].

Пліній Старэйшы тлумачыць, што гэтая назва — літаральна, «пажыральнік мяса» (стар.-грэч.: σαρκοφάγος) — спачатку ўжывалася для абазначэння магільняў з траадскага вапняку, нібыта здольнага хутка ўбіраць у сябе чалавечыя парэшткі.

У Кіеўскай Русі паявіўся з прыняццем хрысціянства. Самы старажытны саркафаг на Беларусі знойдзены ў Тураве (12 ст.). Вядомы саркафагі князёў Радзівілаў (17—пач. 20 ст.) у Нясвіжскім фарным касцёле, Сапегаў у Гальшанскім кляштары францысканцаў[2].

Знакамітыя саркафагі старажытнасці

[правіць | правіць зыходнік]
Выява Назва Пахаваны твар Месцазнаходжанне Матэрыял Час стварэння
Саркафаг цара Ахірама Цар Бібла Ахірам Нацыянальны музей Бейрута Базальт Каля X ст. да н.э.
Саркафаг мужа і жонкі Мужы-этрускі Нацыянальны музей этрускага мастацтва Тэракота Кон. VI ст. да н.э.
Сідонскі саркафаг Цар Абдаланім (?) Археалагічны музей Стамбула Пентэліконскі мармур Каля 325 г. да н.э.
Саркафаг Сцыпіёна Барбата Луцый Карнелій Сцыпіён Барбат Музеі Ватыкана Мармур Каля 150 г. да н.э.
Саркафаг Карла Вялікага Карл Вялікі Ахенскі сабор Мармур III ст. н.э.
Саркафаг Людавізі Старажытнарымскі военачальнік Нацыянальны музей Рыма Мармур III ст. н.э.
Саркафаг Алены Роўнаапостальная Алена Музей Пія-Клімента Парфір Каля 330 г.
Саркафаг Канстанціны Канстанціна, дачка Канстанціна Вялікага Маўзалей Канстанцыі, перанесены ў Музей Пія-Клімента Парфір Каля 354 г.
Саркафаг Юнія Баса Прэфект Рыма Юній Бас Музей сабора Святога Пятра Мармур Каля 359 г.
Саркафаг Стыліхона Па паданні, Стыліхон Амврасіянская базіліка Мармур Канец IV у.
  1. Саркафаг // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы : у 5 т. / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа; пад агульнай рэдакцыяй К. К. Атраховіча (К. Крапівы). — Мінск: Беларуская Савецкая Энцыклапедыя, 1977―1984.
  2. а б Саркафаг // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 591 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.