Жан-Люк Гадар

Жан-Люк Гадар
Jean-Luc Godard
Імя пры нараджэнні	Jean-Luc Godard
Дата нараджэння	3 снежня 1930(1930-12-03)[…]
Месца нараджэння	VII акруга Парыжа, Францыя
Дата смерці	13 верасня 2022(2022-09-13)[…] (91 год)
Месца смерці	Рале[d], кантон Во, Швейцарыя[…]
Грамадзянства	Францыя[…]  Швейцарыя
Бацька	Paul Godard[d]
Маці	Odile Monod[d]
Жонка	Ганна Карына, Anne Wiazemsky[d] і Anne-Marie Miéville[d]
Адукацыя	Парыжскі ўніверсітэт
Месца працы	Cahiers du cinéma[d]
Прафесія	кінарэжысёр, сцэнарыст, акцёр, кінапрадзюсар
Кар’ера	1954 — 2022
Кірунак	Французская новая хваля
Узнагароды	«Залаты мядзведзь» (1965), «Залаты леў» (1983)
IMDb	0000419
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жан-Люк Гадар (фр.: Jean-Luc Godard; 3 снежня 1930, Парыж — 13 верасня 2022) — франка-швейцарскі кінарэжысёр, акцёр, сцэнарыст і кінапрадзюсар марксісцкіх перакананняў, стаяў ля вытокаў французскай новай хвалі. Яго фільмы 1960-х аказалі рэвалюцыйны ўплыў на сусветнае кінамастацтва.

Біяграфія

Дзяцінства і юнацтва

Нарадзіўся 3 снежня 1930 года ў Парыжы. Як і большасць рэвалюцыянераў-сацыялістаў, паходзіў з забяспечанай сям’і. Бацька быў урачом і трымаў прыватную клініку, а маці паходзіла з заможнага роду швейцарскіх банкіраў. Пачатковую адукацыю атрымаў ў Ньёне (Швейцарыя) і ў парыжскім ліцэі «Рамер».

У 1949 годзе паступіў у Сарбону, на філасофскі факультэт. Атрымаў дыплом этнографа. Захапленне кінематографам і знаёмства з вядомым крытыкам А. Базенам дазволіла яму ўладкавацца ў 1959 годзе ў «Газет дзю сінема», а праз год Гадар ужо актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Кае дзю сінема».

Пачатак кінакар’еры

Першы фільм «Аперацыя бетон» зняў у 1954 годзе, а ў 1959 годзе — першы поўнаметражны фільм «На апошнім дыханні» — адну з першых з’яваў французскага кінематографа новага пакалення, якое пазней назвала сябе «новай хваляй». Галоўнымі тэмамі новай плыні зрабіліся свабода, перамены ў грамадстве, бунт моладзі супраць старога ладу.

Перыяд «новай хвалі» ў творчасці Гадара

Наступны фільм «Маленькі салдат» (1960) быў забаронены цэнзурай і з’явіўся на экранах толькі ў 1963 г.

Фільм «Жыць сваім жыццём» (1962) зрабіў «зоркай» артыстку Анну Карыну. Ён апавядае гісторыю маладой жанчыны, якая хацела быць свабоднай, але пад ціскам матэрыяльных праблем стала прастытуткай. «Пагарда» (1963) і «Карабінеры» прысвечаны праблемам процістаяння чалавека і грамадства, уласнай годнасці і матэрыяльных абставін.

«Альфавіль» (1965) — тэхнакратычная антыўтопія пра таталітарнае грамадства, у якім душацца чалавечыя пачуцці. Далей выходзяць «Шалёны П’еро» (1965) і «Мужчынскае-жаночае» (1966).

«Мааісцкі перыяд»

«Кітаянка» (1967) — аналітычны, месцамі крытычны погляд на рэвалюцыйную моладзь. Падчас працы над фільмам Гадар ажаніўся з Эн Вяземскі. Іншым фільмам на рэвалюцыйную тэматыку быў «Уік-энд» (1967). Выкарыстоўвае эксперыментальныя, авангардныя метады будовы фільма.

Перыяд групы «Дзіга Вертаў»

Актыўна ўдзельнічае ў падзеях «Чырвонага мая» ў 1968 годзе, знімае шэраг прапагандысцкіх фільмаў. Да гэтага перыяду адносяцца «Вецер з усходу» (1970), «Праўда» (1970). Спрабуе ўжываць ідэі сацыялізму ў працэсе стварэння кіно.

Перыяд студыі «Sonimage» і позні этап

Пазней вяртаецца да «вялікага кіно»: «Ратуй, хто можа (свае жыццё)», «Палкасць» (1982), «Імя: Кармэн» (1983). У 1990-х гадах стварае буйную кінаанталогію «Гісторыя кіно», а ў 1995 годзе — фільм «Моцарт назаўсёды», прысвечаны праблемам мастацтва і мастака.

У 2002 годзе сумесна з шэрагам рэжысёраў (Віктор Эрысэ, Чэнь Кайгэ, Спайк Лі, Вім Вендэрс і іншыя) здымае дылогію «На дзесяць хвілін старэйшы», з двух фільмаў — «Труба» і «Віяланчэль». Кожны складаецца са шматлікіх кароценькіх навел, і кожная з іх створана асобным рэжысёрам. Канкрэтна Гадар зняў навелу «У цемры часу».

У 2010 годзе выходзіць фільм «Сацыялізм».

Творчасць Ж.-Л. Гадара значна ўплывала на развіццё сучаснага кінематографа, асабліва кірункаў арт-хаус. Некаторыя фільмы зрабіліся культавымі.

Памёр 13 верасня 2022 года, здзейсніўшы асіставанае самагубства.

Бібліяграфія

• Collet J., Jean-Luc Godard, [P., 1968];
• Eberhardt К., Jan-Luc Godard. — Warszawa, 1970.

Спасылкі

• Жан-Люк Гадар на сайце «Internet Movie Database» (англ.)
• Гісторыя кіно / Histoire(s) du cinéma Архівавана 14 мая 2011. (фр.)
• Гадар пра Гадара Архівавана 31 мая 2013. Мастацтва кіно, № 2 1991