Эмірат

Эміра́т (от араб. أمیر‎‎ [’amīr] — уладар, правадыр) — форма кіравання ісламскай дзяржавы. Слова «эмірат» тоесна (раўназначна) паняццям Халіфат, Султанат і Імамат, якое ўзначальваецца эмірам. Эмірат — гэта не спадчынная манархія, першапачаткова эміраў абірала ісламская ума абшчына. Абавязковай умовай для эмірата з’яўляецца ператварэнне ў жыццё мусульманскіх законаў — шарыята. З часам эмірат фактычна трансфармаваўся ў дзяржаву, якая нагадвае каралеўства. Першым эміратам (халіфатам) у гісторыі мусульман быў Медынскі Халіфат — ісламская дзяржава ўстаноўленае прарокам Мухамедам у Медыне пасля перасялення першых мусульман з Мекі. У сучасным свеце засталося не шмат эміратаў — на Блізкім Усходзе гэта: эміраты, якія ўваходзяць у склад канфедэрацыі Аб’яднаныя Арабскія Эміраты, а таксама Катар і Кувейт. З 1996 да 2001 года ісламская форма кіравання (эмірат) была і на тэрыторыі Афганістана (Ісламскі Эмірат Афганістан). У 2007 годзе, пасля аб’явы сіламі ісламскага супраціўлення пра ўсталяванне Эмірата на тэрыторыях Паўднёвага і Паўночнага Вазірыстана каўказскія партызаны абвясцілі Эмірат і на ўсёй тэрыторыі Паўночнага Каўказа, скасаваўшы Чачэнскую Рэспубліку Ічкерыя. Пасля пачатку антыўрадавых выступаў у Емене ў 2011 маджахеды арганізацыі «Аль-Каіда» на Аравійскім паўвостраве абвясцілі эмірат на тэрыторыі еменскай правінцыі Аб’ян. За ўсталяванне эмірата ваююць маджахеды арганізацыі «Аш-Шабаб» на Поўдні Самалі.

Самастойныя эміраты

• Кувейт
• Катар

Эміраты — правінцыі дзяржаў

• Аб’яднаныя Арабскія Эміраты
• Правінцыі Саудаўскай Аравіі

Гістарычныя эміраты

(няпоўны)

Дзяржава	Сталіца	Час існавання	Заўвага
Армянскі эмірат	Двін	637—886	Залежны ад Халіфата
Эгрыскі эмірат	Накалакеві	697—778	Залежны ад Халіфата, існаваў умоўна, уваходзіў у склад Тбіліскага
Дэрбенцкі эмірат	Дэрбент	735—1239	Залежны ад Халіфата
Тбіліскі эмірат	Тбілісі	736—1122	Залежны ад Халіфата
Кордаўскі эмірат	Кордава	756—929	Залежны ад Халіфата, пазней ператвораны ў Кордаўскі халіфат
Крыцкі эмірат	Харнак	825—961
Барыйскі эмірат	Бары	847—871	Залежны ад Халіфата
Сіцылійскі эмірат	Палерма	965—1072
Гранадскі эмірат	Гранада	1228—1492
Эмірат Айдын	Смірна	1308—1425
Бухарскі эмірат (Бухарскае ханства)	Бухара	1785—1920	З 1868 года пад пратэктаратам Расійскай імперыі.
Эмірат Афганістан	Кабул	1823—1929	Да 1919 года пратэктарат Вялікабрытаніі, затым стаў каралеўствам.
Неджд		1902—1921	Затым стаў султанатам.
Севера-Каўказскі эмірат	Ведэна	1919—1920	Дзяржава пад пратэктаратам Асманскай імперыі.
Трансіарданія	Аман	1921—1946	Пад брытанскім кіраваннем.
Ісламскі Эмірат Афганістан	Кабул	1996—2001	Часткова прызнаная дзяржава.
Бахрэйн	Манама	1971—2002	З 2002 года каралеўства.

Абвешчаныя, але фактычна неіснуючыя

• Каўказскі эмірат — у 2007 годзе