Перайсці да зместу

Суданскі крызіс бежанцаў (2023)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Асноўны артыкул: Гуманітарны крызіс у Судане (2023)
Лагер суданскіх бежанцаў у Чадзе.
Карта ECHO па перамяшчэнню насельніцтва на 10 ліпеня 2023.

Суданскі крызіс бежанцаў 2023 года паўстаў на фоне канфлікту паміж Узброенымі сіламі Судана (УСС) і ваенізаванай арганізацыяй «Сілы аператыўнай падтрымкі» (САП).

Напярэдадні

[правіць | правіць зыходнік]

Да канфлікту 2023 года многія суданцы беглі з радзімы падчас Другой грамадзянскай войны і вайны ў Дарфуры. Некаторыя грамадзяне Судана засталіся ў іншых краінах назаўжды. Так, напрыклад, напярэдадні красавіцкіх падзей толькі ў Чадзе іх налічвалася не менш за 400 000[1][2].

Чарговыя баявыя дзеянні ў краіне ўспыхнулі 15 красавіка, спачатку ахапіўшы сталічны Хартум, а хутка і розныя іншыя часткі краіны. Сам канфлікт стаў следствам барацьбы за ўладу, а таксама няўдалай спробы інтэграцыі Сіл аператыўнай падтрымкі ў шэрагі арміі.

Многія жыхары сталіцы апынуліся ў сваіх дамах без электрычнасці і вады больш чым на 48 гадзін, што яшчэ больш пагоршылася гвалтам, які меў месца падчас поснага месяца Рамадан. Хартумцы праз вулічныя перастрэлкі не маглі выйсці за прадуктамі ў краму. У бальніцах адчуваўся недахоп персаналу і запасаў матэрыялаў з-за патоку параненых[3]. Міжнародная федэрацыя таварыстваў Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца заявіла, што аказанне гуманітарнай дапамогі ў ваколіцах Хартума практычна немагчыма, і папярэдзіла, што сістэма аховы здароўя Судана знаходзіцца на мяжы калапсу[4].

Унутранае бежанства

[правіць | правіць зыходнік]

Тысячы жыхароў Хартума беглі з пешшу або на аўтамабілі ў больш бяспечныя раёны краіны[5]. Некаторыя пацярпелі ад рабаванняў[6]. Каля 300 хартумцаў беглі на паўднёвы ўсход у Эль-Гадарыф[7], 3000 — у лагер эфіопскіх бежанцаў Тунайдба ва Усходнім Судане, 28 000 — у Вад-Мадані[8]. На 2 мая ў ААН паведамілі аб 334 000 унутрана перамешчаных асоб[9]. На 19-га чысла іх колькасць узрасла да 843 тысяч[10], а на 29-га — 1 800 000[11].

Станам на 13 ліпеня заўлена пра 2,4 млн перамешчаных[12], а да 18-га — 2,6[13]. 3 жніўня паведамлялася аб 3,02 млн[14]. Станам на 19 жніўня заяўлена аб 3,4 млн[15]. 7 верасня была дасягнута адзнака ў 4,07 млн[16].

12 верасня Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па справах бежанцаў у сваёй справаздачы назвала лічбу ў 4 118 119 унутраных бежанцаў[17].

На 21 лістапада колькасць унутраных бежанцаў дасягнула адзнакі ў 5 млн[18]. 29 снежня паведамлялася пра адзнаку ў 5 855 848[19].

На 11 чэрвеня 2024 года налічвалася 7 720 119 унутрана перамешчаных асоб[20].

Замежнае бежанства

[правіць | правіць зыходнік]

З пачаткам баявых дзеянняў мірныя жыхары імкнуліся пакінуць Судан. Бежанцы пешшу або на аўтобусах ці ж машынах накіраваліся да дзяржграніц суседніх дзяржаў[21]. Першапачаткова асноўны паток прынялі Чад і Паўднёвы Судан[22]. Уцекачы пераважна прыбывалі з Хартума і Дарфура[23]. На фоне крызісу Чырвоны Крыж неадкладна аказаў дапамогу бежанцам. Так, на егіпецкай тэрыторыі арганізацыя разгарнула для суданцаў два лагеры[24].

Некаторыя з грамадзян краіны спрабавалі выехаць праз замежныя дыпмісіі. У пасольствах яны накіравалі запыты на візу і перадалі свае пашпарты, але з-за абвастрэння сітуацыі замежныя прадстаўніцтвы закрыліся. Такім чынам, людзі не здолелі пакінуць Судан[25].

З 15 па 24 красавіка краіну пакінулі больш за 30 000 чалавек[26][27].

Улады Чада ў першы дзень супрацьстаяння паведамілі пра тысячы ўцекачоў. У наступныя дні ААН заявіла аб прыбыцці велізарнай колькасці людзей, у асноўным з Дарфура. Да 19 красавіка іх колькасць дасягнула 20 000 чалавек[28]. Амаль усе бежанцы былі жанчынамі і дзецьмі[29]. 23 красавіка да мяжы з Егіптам на аўтобусах прыблі сотні мірных жыхароў[30][31]. 24 красавіка ўлады акругі Рэнк (Паўднёвы Судан) паведаміла пра прыбыццё тысячы бежанцаў. Паводле іх ацэнак, у краіну на той момант трапіла не менш за 10 000 чалавек, у асноўным жанчыны і дзеці[32].

Да 28-га колькасць бежанцаў значна ўзрасла. Паведамлялася аб прабыцці 14 000 чалавек у Егіпет[33], 3000 — у Джыбуці[34], ад 3500 да 4000 — у Эфіопію[35]. Яшчэ 700 накіраваліся ў ЦАР[36]. У пачатку мая, па падліках ААН, налічвалася ўжо 100 000 бежанцаў за мяжой[9], з якіх толькі ў Егіпце апынулася 40 тысяч[37][38][39]. Да 5 мая з краіны беглі 110 000 чалавек[40], з якіх 30 тысяч прыняў Чад[41] і столькі ж Паўднёвы Судан[42]. На 10-га чысла колькасць уцекачоў павялічалася да 150 000[43].

На 12 мая за мяжой апынулася 200 тысяч суданцаў[44][45][46], а на 19-га — 250 (адсюль 110 прыняў Егіпет)[10]. На канец месяца іх было ўжо 350 000[11]. Да 4 чэрвеня колькасць бежанцаў павялічалася да 425[47]. Станам на 12 чэрвеня паведамлялася пра 530 000 чалавек, якія пакінулі краіну[48], з іх 149 — у Чадзе[49]. Да 26 чэрвеня за межы краіны бегла ўжо 600 000 суданцаў[50].

Станам на 13 ліпеня заўлена пра 724 тысяч бежанцаў[12]. Да 18 ліпеня гэтая лічба павялічалася яшчэ на шэсць тысяч[13]. Да 239 000 прыняў Чад[12] (з іх 160 000 былі этнічнымі масалітамі[51]), 115 000 — Паўднёвы Судан, 45 000 — Эфіопія, 15 000 — ЦАР[52]. 3 жніўня паведамлялася аб 926 000[14]. 19-га лік дасягнуў адзнакі ў міліён[15], а 7 верасня — 1,1 млн[16].

12 верасня Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па справах бежанцаў у сваёй справаздачы назвала лічбу ў 1 130 516 знешніх бежанцаў[17]. На 21 лістапада іх стала ўжо 1.4 млн[18]. 29 снежня паведамлялася пра адзнаку ў 1 523 350[19].

На 11 чэрвеня 2024 года за мяжу беглі 2 170 592 суданцаў[19].

Зноскі

  1. ↑ UN says up to 20,000 have fled Sudan fighting for Chad (англ.)(недаступная спасылка). Yahoo Sports. Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2023. Праверана 24 красавіка 2023.
  2. ↑ Violence in Sudan’s Western Darfur forces 2,500 into Chad: UN refugee agency | UN News (англ.). news.un.org (11 жніўня 2020). Праверана 24 красавіка 2023.
  3. ↑ Dahir, Abdi Latif (17 April 2023). "As New Wave of Violence Hits Sudan's Capital, Civilians Feel the Strain". The New York Times. Праверана 17 April 2023.
  4. ↑ ‘Almost impossible’ to provide aid in Sudanese capital: IFRC (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 18 красавіка 2023.
  5. ↑ "Sudan fighting: Foreign nationals to be evacuated". BBC News [брытанская англійская]. 2023-04-22. Архівавана з арыгінала 22 April 2023. Праверана 2023-04-22.
  6. ↑ "A three-hour trip now takes 12 hours: AJ correspondent". Aljazeera. 20 April 2023. Архівавана з арыгінала 20 April 2023. Праверана 20 April 2023.
  7. ↑ "Hundreds arrive in Gadarif from capital to escape fighting". Al Jazeera. 23 April 2023. Архівавана з арыгінала 23 April 2023. Праверана 23 April 2023.
  8. ↑ "Humanitarian workers: Scale of displacement in Sudan difficult to measure". Al Jazeera. 26 April 2023. Праверана 27 April 2023.
  9. ↑ а б "Sudan crisis: Civilians facing 'catastrophe' as 100,000 flee fighting - UN". BBC. 2 May 2023. Праверана 2 May 2023.
  10. ↑ а б "More than 1 million people displaced by Sudan crisis, UN says". Aljazeera. 19 May 2023. Праверана 20 May 2023.
  11. ↑ а б Chad villages overwhelmed with Sudanese refugees – DW – 05/29/2023 (англ.). dw.com. Праверана 29 мая 2023.
  12. ↑ а б в War in Sudan has displaced over three million people, says UN. France 24 (12 ліпеня 2023). Праверана 13 July 2023.
  13. ↑ а б War in Sudan has displaced over three million people, says UN. Sudan Tribune (18 ліпеня 2023). Праверана 20 July 2023.(недаступная спасылка)
  14. ↑ а б Sudan conflict displaces nearly four million: UN migration agency(недаступная спасылка) (2 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 2 жніўня 2023. Праверана 3 August 2023.
  15. ↑ а б UN: One million people flee Sudan as situation 'spirals out of control' (англ.). Aljazeera. Праверана 19 жніўня 2023.
  16. ↑ а б DTM Sudan - Weekly Displacement Snapshot (англ.). IOM. Праверана 7 верасня 2023.
  17. ↑ а б Regional Sudan Response Situation Update 12 September 2023 (англ.). IOM. Праверана 13 верасня 2023.
  18. ↑ а б Regional Sudan Response Situation Update, 21 November 2023. Reliefweb.com (22 лістапада 2023). Праверана 22 November 2023.
  19. ↑ а б в DTM Sudan - Monthly Displacement Overview (04). IOM UN Migration (29 снежня 2023). Праверана 30 December 2023. Памылка ў зносках: памылковы тэг <ref>; імя "africa7.1" вызначана некалькі разоў з розным зместам
  20. ↑ Памылка ў зносках: Няслушны тэг <ref>; для зносак africa7.2 няма тэксту
  21. ↑ Burke, Jason; Salih, Zeinab Mohammed; Ahmed, Kaamil (2023-04-24). "Sudan: thousands flee Khartoum as civilian casualties escalate". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Праверана 2023-04-24.
  22. ↑ Burke, Jason; Salih, Zeinab Mohammed; Ahmed, Kaamil (2023-04-24). "Sudan: thousands flee Khartoum as civilian casualties escalate". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Праверана 2023-04-24.
  23. ↑ "UN says up to 20,000 have fled Sudan fighting for Chad". Le Monde.fr(англ.). 2023-04-20. Праверана 2023-04-24.
  24. ↑ "'Children are crying every day… it is a crisis'". BBC. 26 April 2023. Праверана 26 April 2023.
  25. ↑ "Sudanese stuck as passports locked in abandoned Western embassies". Al Jazeera. 29 April 2023. Праверана 30 April 2023.
  26. ↑ Siddiqui, Mersiha Gadzo,Usaid. Sudan updates: Army says foreign evacuations to begin (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 24 красавіка 2023.
  27. ↑ "South Sudan receives about 10,000 refugees fleeing Sudan fighting". The Times of India. 2023-04-24. ISSN 0971-8257. Праверана 2023-04-24.
  28. ↑ Ramadane, Mahamat (2023-04-22). "UN agency in Chad expects more Sudan refugees". Reuters(англ.). Праверана 2023-04-25.
  29. ↑ Presse, AFP-Agence France. UN Says Up To 20,000 Have Fled Sudan Fighting For Chad (англ.). www.barrons.com. Праверана 25 красавіка 2023.
  30. ↑ El-Din, Mai Shams (2023-04-24). "Fear and exhaustion: A family's flight from Sudan to Egypt". Reuters(англ.). Праверана 2023-04-25.
  31. ↑ "Sudan fighting: On a bus to Egypt with Mario the pug". BBC News [брытанская англійская]. 2023-04-25. Праверана 2023-04-25.
  32. ↑ "South Sudan receives about 10,000 refugees fleeing Sudan fighting". The Times of India. 2023-04-24. ISSN 0971-8257. Праверана 2023-04-25.
  33. ↑ Presse, AFP-Agence France. Egypt Says Received 14,000 Sudanese Since Fighting Began (англ.). www.barrons.com. Праверана 29 красавіка 2023.
  34. ↑ "Thousands of Sudanese evacuated to Djibouti". Al Jazeera. 29 April 2023. Праверана 30 April 2023.
  35. ↑ Over 3,500 people have fled Sudan for Ethiopia: UN - War in Sudan - War in Sudan(недаступная спасылка). Ahram Online. Архівавана з першакрыніцы 2 мая 2023. Праверана 29 красавіка 2023.
  36. ↑ "Sudan fighting prompts 'chaotic' wave of displacement". Aljazeera. 28 April 2023. Праверана 28 April 2023.
  37. ↑ Staff, Al Jazeera. Sudanese flee to Egypt as Cairo works to avoid ‘refugee crisis’ (англ.). www.aljazeera.com. Архівавана з першакрыніцы 29 April 2023. Праверана 29 красавіка 2023.
  38. ↑ Presse, AFP-Agence France. Egypt Says Received 14,000 Sudanese Since Fighting Began (англ.). www.barrons.com. Архівавана з першакрыніцы 2 May 2023. Праверана 29 красавіка 2023.
  39. ↑ Mueller, Julia. More than 800,000 could flee Sudan amid fighting, UN warns (англ.). The Hill (1 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 1 May 2023. Праверана 1 мая 2023.
  40. ↑ Davies, Lizzy (2023-05-05). "Sudan's neighbours have little to offer refugees, warns UN". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Праверана 2023-05-05.
  41. ↑ Davies, Lizzy (2023-05-05). "Sudan's neighbours have little to offer refugees, warns UN". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Праверана 2023-05-05.
  42. ↑ "UN warning over refugee resources in South Sudan". BBC. 4 May 2023. Праверана 5 May 2023.
  43. ↑ AfricaNews. Sudan: strong explosions in Khartoum on the 26th day of the war (англ.). Africanews (10 мая 2023). Праверана 10 мая 2023.
  44. ↑ "Sudan's army and RSF fight on after ceasefire talks fail". Aljazeera. 12 May 2023. Праверана 12 May 2023.
  45. ↑ AfricaNews. Sudan: strong explosions in Khartoum on the 26th day of the war (англ.). Africanews (10 мая 2023). Праверана 10 мая 2023.
  46. ↑ Sudan violence forces at least 450,000 children to flee their homes (англ.). www.unicef.org. Праверана 12 мая 2023.
  47. ↑ Presse, AFP-Agence France. Sudan Battles Rage As US, Saudi Urge New Truce Talks (англ.). www.barrons.com. Праверана 4 чэрвеня 2023.
  48. ↑ "Sudan's raging war forces more than two million from their homes". Aljazeera. 14 June 2023. Праверана 15 June 2023.
  49. ↑ Sudan war death toll surges past 2,000 as fighting enters third month(недаступная спасылка). Ahram (15 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 чэрвеня 2023. Праверана 16 June 2023.
  50. ↑ "Battle For Key Police Base Kills At Least 14 Sudan Civilians". Barron's(англ.). 26 June 2023. Праверана 27 June 2023.
  51. ↑ "Sudan crisis: From Ruto to Sisi, leaders vie to drive peace process". BBC(англ.). 13 July 2023. Праверана 13 July 2023.
  52. ↑ Sudan Emergency: Regional Refugee Response, June 2023 - Progress report (англ.). reliefweb.int. Праверана 18 чэрвеня 2023.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Суданскі_крызіс_бежанцаў_(2023)&oldid=4836477"