Natrij-cijanid

Natrij-cijanid
Na+
Općenito
Hemijski spoj	Natrij-cijanid
Molekularna formula	NaCN
CAS registarski broj	143-33-9
Kratki opis	bezbojni kristalni prah sa slabim mirisom na badem
Osobine1
Molarna masa	49,01 g/mol
Agregatno stanje	čvrsto
Gustoća	1,5955 g/cm3
Tačka topljenja	561,7 °C
Tačka ključanja	1500 °C
Pritisak pare	1 hPa na 800 °C
Rastvorljivost	580 g/l u vodi pri 20 °C
Rizičnost
NFPA 704	0 3 0
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Natrij-cijanid je so natrija sa cijanovodičnom kiselinom. Ima hemijsku formulu NaCN. Na sobnom temperaturi je bezbojan kristalni prah, koji ima slab miris na gorke bademe. Veoma je higroskopan.

Dobijanje

Natrij-cijanid se dobija procesom neutralizacije cijanovodične kiseline i natrij-hidroksida (sode) putem Andrussowe reakcije. Za sintezu natrij-cijanida se koriste metan, amonijak i kisik.

$\mathrm {2\,CH_{4}+2\,NH_{3}+3\,O_{2}\longrightarrow 2\,HCN+6\,H_{2}O+960\,kJ}$

Metan, amonijak i kisik reaguju na temperaturi od 1546 °C te uz prisustvo platine kao katalizatora dobija se voda i cijanovodična kiselina.

Slijedi reakcija neutralizacije cijanovodične kiseline i sode.

$\mathrm {HCN+NaOH\longrightarrow NaCN+H_{2}O}$

Cijanovodična kiselina i soda daju natrij-cijanid i vodu.

Ranije se natrij-cijanid dobijao putem reakcije natrija sa ugljom i amonijakom.

Upotreba

Natrij-cijanid zajedno sa kalij-cijanidom se upotrebljava u proizvodnji plemenitih metala zlata i srebra. U galvanskoj tehnici se koristi u raznim cijanidnim kadama, npr. u cijanidnim kadama za bakar, mesing, bronzu, cink, kadmij i zlato.

U organskoj hemiji natrij-cijanid se koristi u raznim sintezama. Natrij-cijanid je otrovan za ljude. Smrtonosna doza (oralno) iznosi oko 2,8 mg po kilogramu tjelesne mase.