Lise Meitner
| Lise Meitner | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 7. novembar 1878. Beč,  Austrija |
| Smrt | 27. oktobar 1968 (89 godina) Cambridge, UK |
| Državljanstvo | austrijsko (do 1949.) švedsko (od 1949.) |
| Polje | atomska fizika |
| Institucija | Institut "Kaiser Wilhelm" Univerzitet u Berlinu |
| Alma mater | Univerzitet u Beču |
| Akademski mentor | Franz S. Exner |
| Akademski savjetnici | Ludwig Boltzmann Max Planck |
| Istaknuti studenti | Max Delbrück Hans Hellmann |
| Poznat(a) po | nuklearna fisija |
| Istaknute nagrade | Medalja "Max Planck" (1949) Nagrada "Enrico Fermi" (1966) |
Lise Meitner (fon. Lize Majtner, rođena 7. novembra 1878.[1] u Beču; umrla 27. oktobra 1968. u Cambridgeu, Ujedinjeno Kraljevstvo), pravim imenom Elise Meitner, bila je jedna od najvažnijih austrijskih atomskih fizičarki. Između ostalih, u februaru 1939. zajedno sa svojim sestrićem Ottom objavila je prvo fizikalno-teorijsko objašnjenje fisije atomskog jezgra, koju su njene kolege Otto Hahn i njegov asistent Fritz Straßmann otkrili 17. decembra 1938. i dokazali radiohemijskim metodama.
Život i djelovanje
[uredi | uredi izvor]
Meitner je rođena 7. novembra 1878.[1] u Beču, u distriktu Leopoldstadt (2. bečki okrug). Bila je treća kćerka jevrejskih roditelja, advokata Philipp Meitnera (1838-1910.) i njegove žene Hedwig Meitner-Skovran, koji su bili porijeklom iz Hranice na Moravě u Češkoj. Njeni roditelji su tada živjeli u ulici cara Josifa, današnja Heinestraße na broju 27. Tamo je njen otac imao svoju advokatsku kancelariju, prije nego što se porodica preselila na bolju adresu. Lise je odgojena u protestantskoj vjeri.[2] Međutim, 1908. godine krštenjem je prihvatila evangelističku vjeru.
Obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Svoje srednjoškolsko obrazovanje završila je u građanskoj školi, jer tada djevojčicama nije bilo dozvoljeno pohađati gimnaziju. Nakon završetka škole, pripremala se privatnom podukom na maturu, te je 1901. sa 22 godine položila maturski ispit u Akademskoj gimnaziji u Beču, gdje je kao željeno zanimanje navela realistični studij filozofije.[3]
Tokom 1901. Lise je započela studij fizike, matematike i filozofije na Univerzitetu u Beču. Tamo se među njenim najvažnijim akademskim profesorima isticao Ludwig Boltzmann. Već nakon prvih godina studija, počela se zanimati za radioaktivnost. Kao druga žena na Bečkom univerzitetu sa fizikom kao glavnom oblasti studiranja, diplomirala je sa temom Ispitivanje Maxwellove formule (objavljenom kao provođenje toplote u nehomogenim tijelima). Njen mentor bio je Franz-Serafin Exner.[1] Poslije diplomiranja, prijavila se na usavršavanje kod Marie Curie u Pariz, ali bezuspješno. Prvih godina nakon diplome radila je na Institutu za teoretsku fiziku u Beču.
Ostalo
[uredi | uredi izvor]Po njoj je Međunarodna astronomska unija dala ime jednom asteroidu, 6999 Meitner.[4]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c Anders Ruth Lewin Sime: Lise Meitner. A Life in Physics. University of California Press, Berkeley, 1996, str. 1. Njen datum rođenja nije u potpunosti siguran. U registru rođenih u izraelitskoj kulturnoj zajednici stoji podatak o 17. novembru, a u svim drugim dokumentima 7. novembar. Ona lično je slavila svoj rođendan 7. novembra.
- ^ "Lise Meitner im Ariadne-Projekt der Österreichischen Nationalbibliothek". Arhivirano s originala, 17. 12. 2013. Pristupljeno 27. 10. 2014.
- ^ Verzeichnis der approbierten Abiturienten. (…) Meitner Elise. u: Jahres-Bericht über das k. k. Akademische Gymnasium in Wien für das Schuljahr 1901/1902, generacija 1902, str. 81.
- ^ JPL Small-Body Database Browser 6999 Meitner (4379 T-3) Pristupljeno: 10. decembar 2009.
Normativna kontrola  |
|
|---|