Rajko Grlić
Rajko Grlić | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 2. septembar 1947 Zagreb, FNRJ |
Značajna djela | film Bravo maestro |
Rajko Grlić rođen je 2. septembra 1947. u Zagrebu.[1] Grlić je napravio svoj prvi amaterski film sa 14 godina, prvi nagrađeni profesionalni film sa 27. Studirao je u Pragu od 1967. do 1971. godine, uronjen u intelektualna i politička previranja tadašnjeg Praškog proljeća kao član studenskog štrajkačkog komiteta Praškog univerziteta u vrijeme sovjetske okupacije. Grlić je autor kultnih filmova kao što su: Samo jednom se ljubi, Bravo maestro, U raljama života, Za sreću je potrebno troje. U trenutku raspada Jugoslavije završavao je film Čaruga, a snimanje Karanovićeve Virdžine, čiji je bio producent, prekidala su prva puškaranja u Dalmatinskoj Zagori. Poslije raspada Jugoslavije odlazi u SAD, tačnije u Los Angeles, da uradi dugo odlaganu Fulbrajtovu stipendiju. Vraća se, pa opet odlazi da predaje na njujorškom univerzitetu. Zatim prelazi na Univerzitet u Ohajo gde je profesor i dan danas. 1994. godine u Istri, osnovao je filmsku školu – Imaginarnu akademiju. Bila je to škola za talentovane mlade ljude od Kazahstana preko Beograda, Tirane, Sarajeva, od Perua i Australije. Iz ove Imaginarne akademije izrastao je Međunarodni filmski festival Motovun. 2000 godine, stvara dugometražni dokumentarac o izborima u Hrvatskoj pod nazivom Novo, novo vrijeme. Film, sniman od novembra 1999. do februara 2000. godine, je najambiciozniji dokumentražni projekat ikada rađen u Hrvatskoj.[2]
Rane godine
[uredi | uredi izvor]Prvi kratki amaterski film uradio je 1963. U trogodišnjem razdoblju Grlić je uradio šest amaterskih filmova i dobio više od dvadeset nagrada na amaterskim jugoslavenskim filmskim festivalima. Grlić je diplomirao nakon dvije godine pohađanja škole "Radio i televizijskog novinarstva" u Zagrebu. Za to vrijeme je radio oko dvije godine kao voditelj na omladinskom TV showu za "TV Zagreb". 1966. završava srednju školu u Zagrebu. Kao glumac Rajko je proveo dvije godine sa Studentim eksperimentalnim kazalištem (SEK), nastupajući u dvije predstave, Ars longa vita brevis i Viet-rock. Putovao je s tim produkcijama širom bivše Jugoslavije, Italije, Njemačke, Poljske, Čehoslovačke, Bugarske i Turske. Iste godine Grlić je počeo studirati filozofiju na Sveučilištu u Zagrebu. Objavljuje svoj prvi profesionalni kratki film Prolazak na kojem je bio ujedno i redatelj i scenarist u produkciji Zagreb filma. U periodu od 1966. do 1970. objavljuje nekoliko priča i pjesama u zagrebačkim književnim časopisima: "Umjetnost i mi", "Razlog" i "Telegram". 1967. Grlić postaje student režije na FAMUAkademija umjetnosti - Fakultet za film i televiziju, u Pragu, Češka, bivša Čehoslovačka. Na FAMU, u klasi profesora Elamr Gotta on je napravio četiri kratka filma i dvije televizijske produkcije. Mi iz Praga je bio njegov prvi profesionalni televizijski dokumentarac objavljen kao redatelj i scenarist, također u produkciji TV Zagreba. Tokom ruske okupacije Čehoslovačke, Grlić je bio član štrajkačkog odbora na FAMU. Svaki čovjek je dobar čovjek u hrđavom svijetu, je njegov jednosatni TV dokumentarac snimljen 1969. u produkciji TV Zagreba ali mu je bilo zabranjeno javno prikazivanje. Sve jedno drugo pojede je sljedeći kratki film kojeg je napisao i režirao Grlić. Producent filma je bio FAS, Zagreb. Primio je nagradu TV Beograda za "Najbolji jugoslavenski kratki film 1971", kao i šest drugih nagrada. Također je prikazivan širom svijeta na nekoliko velikih festivala kratkog filma u Oberhausenu, Bilbau i ostalim. Predgovor je bio polusatni film u produkciji TV Beograda koji je ujedno bio njegov projekat za tezu. Pohvale je dokumentarac u šest dijelova u produkciji TV Zagreba kojem je bilo zabranjeno javno prikazivanje. 1972. Grlić radi na filmu Društvena igra, gdje je bio koscenarist sa Srđanom Karanovićem. To je bio njegov prvi rad na scenariju za dugometražni igrani film. Film je režirao Karanović a producirao ga je beogradski Film danas. Premijerno je izveden u Quenzin de Realisatuer na filmskom festivalu u Cannesu. Od 1972. do 1974. radi na Akademiji dramske umjetnosti u Zagrebu kao profesor filmske montaže i režije.[3]
Filmska karijera
[uredi | uredi izvor]1974. objavljuje svoj prvi igrani film Kud puklo da puklo u produkciji Jadran filma i Croatia filma, Zagreb, u režiji Grlića i ko-autora Srđana Karanovića i Alexa Koenigsmarka. Zatim slijedi Reci mi priču (Pričaj mi priču), kratki igrani film režisera i scenariste Grlića u produkciji Adria filma, Zagreb. Pitka voda i sloboda, je kratki dokumentarni film koji je producirao, napisao i režirao Grlić. Film je bio zabranjen za javno prikazivanje. 1975. objavljuje Grlom u jagode: mini tv serije u deset epizoda. Saradnik na scenariju je bio Srdjan Karanović. Prema mnogim anketama bila je među najboljim I najpopularnijim jugoslavenskim tv serijama koje su ikada snimljene. Osvojena je evropska nagrada UNESCO zatim CIDALC za najbolji scenarij na TV Festivalu u Portorožu; također je bio jugoslavenski predstavnik na mnogim međunarodnim TV festivalima uključujući I onaj u Monte Carlu. Iste godine objavljuje Žestoke priče, tv dokumentarac u šest dijelova koji je napisao I režirao. Producent je bila TV Zagreb. Kritičari su ocijenili Pleterje, jednu od epizoda iz serije, kao jedan od najboljih jugoslavenskih dokumentaraca ikad snimljenih. Prikazan je na brojnim festivalima I prodat mnogim TV stanicama širom svijeta. 1977. Grlić je postao načelnik Odjela za scenarij i član Umjetničkog savjeta Jadran filma za narednih četrnaest godina, jedne od najvećih jugoslavenskih filmskih kompanija. U to vrijeme Jadran Film je bio koproducent za mnoge velike američke i evropske filmove kao što su Sofijin izbor kao i nekoliko TV serija, uključujući Vjetrove rata.
Miris poljskog cvijeća je bio igrani film na kojem je Grlić ko-autor zajedno sa Srđanom Karanovićem (koji je režirao film). Producent je bio Centar film iz Beograda. Na Međunarodnom filmskom festivalu u Cannesu je dobio nagradu Evropskih kritičara FIPRESCI za režiju i scenarij. Film je distribuiran u mnogim zemljama, uključujući i američki New Yorker Films.
Bravo Maestro je drugi pozorišni igrani film u režiji Grlićakoscenariste Srđana Karanovića i Alexa Koenigsmarka. Producenti su bili Jadran film i Croatia Film, Zagreb.
Zagreb je bio kratki dokumentarni film koji je napisao i režirao Grlić. Producent je bila Filmoteka 16, iz Zagreba. 1979. objavljuje se Ljubavni život Budimira Trajkovića, također igrani film gdje je Grlić bio koscenarista zajedno sa Goranom Markovićem, u režiji Dejana Karaklajića i u produkciji Avala filma, iz Beograda. Film je te godine bio na vrhu sa zaradom na blagajnama širom Jugoslavije. 1980. snima se Petrijin venac, igrani film za koji je Grlić bio saradnik na scenariju. Film je režirao Srđan Karanović u produkciji Centar filma iz Beograda. Film je bio priznat kao jugoslavenski film godine, osvojio je nagradu "Veliku zlatnu arenu", pored mnogih drugih jugoslavenskih i međunarodnih nagrada. New Yorker Films distribuira ovaj film u SAD-u. 1981 Grlić je režirao Samo jednom se ljubi igrani film za koji mu je saradnik na scenariju bio Branko Šomen, u produkciji Jadran filma, Zagreb. Film je bio zabranjen za javno prikazivanje u Jugoslaviji u period od šest mjeseci.
Iste godine pojavljuje se igrani film Erogene zone, za koji Grlić piše scenarij a režira ga Dejan Karaklajić u produkciji Avala filma. 1985. izlazi Grlićev četvrti igrani film U raljama života, koji je baziran na knjizi koscenaristice Dubravke Ugrešić. Producent je bio "Art film" iz Beograda i još šest drugih filmskih i distributerskih kompanija. Bio je to prvi film iz bivše Jugoslavije koji je snimljen bez podrške vlade.
Grlić zatim dolazi na Columbia University, New York, kao gost-umjetnik četiri mjeseca što mu je omogućila fondacija Georgea Sorosa.
Jagode u grlu je igrani film za koji je Grlić pomogao razviti priču. Režirao ga je i napisao Srđan Karanović u produkciji Centar filma. Pitka voda i sloboda II je kratki dokumentarni film koji izlazi 1986. Scenarij je napisao i režirao Grlić, u produkciji Filmoteke 16. Film je dobio "Specijalnu nagradu žirija" na festivalu kratkog filma u Beogradu i "Velikog bronzanog zmaja" na filmskom festival u Krakowu, Poljska.
Za sreću je potrebno troje je Grlićev peti igrani film, čiji je koautor bila Dubravka Ugrešić u produkciji Jadran filma. 1987. Grlić se pojavljuje kao dramaturg za ceremoniju otvaranja "Univerzijade '87", u Zagrebu.
Zagrebačka bajka je kratki film koji je prikazan za otvaranje svečanosti "Univerzijade '87."
Rani snijeg u Munchenu je igrani film u režiji Bogdana Žižića i produkciji Jadran filma. Grlić je pomogao u pisanju scenarija. 1988. zajedno sa producentom Mladenom Koceićem, Grlić osniva Maestro Film, Inc, filmsku produkcijsku kuću sa sjedištem u Zagrebu.
Gradonačelnik Montpelliera, Francuska proglašava ga počasnim građaninom Montpelliera.
Filmografija
[uredi | uredi izvor]- 2024. Svemu dođe kraj
- 2016. Ustav Republike Hrvatske
- 2010. Neka ostane među nama
- 2006. Karaula
- 2002. Josephine
- 2001. Novo novo vrijeme (dokumentarni, ko-režiser s Igorom Mirkovićem)
- 1991. Čaruga
- 1989. That Summer of White Roses
- 1986. Za sreću je potrebno troje
- 1984. U raljama života
- 1981. Samo jednom se ljubi
- 1978. Bravo Maestro
- 1974. Kud puklo da puklo [1]
Nagrade
[uredi | uredi izvor]- 1987. Pitke vode i slobode – Bronzani zmaj – Filmski festival u Krakovu
- 1986. Za sreću je potrebno troje – Festival mediteranskog filma u Valenciji
- 1989. Đavolji raj – najbolja režija – Međunarodni filmski festival u Tokiju
- 2007. Karaula – najbolja režija – Srebrni delfin – Festroia – Troia međunarodni filmski festival
- 2007. Karaula – Zlatni delfin - Festroia – Troia međunarodni filmski festival
- 2007. Karaula – Nagrada FIPRESCI - Festroia – Troia međunarodni filmski festival
- 2010. Neka ostane među nama – najbolja režija – Međunarodni filmski festival u Karlovim Varima
- 2011. Neka ostane među nama – Specijalna nagrada žirija - Festroia – Troia međunarodni filmski festival [1]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c http://www.imdb.com/name/nm0342748/?ref_=fn_al_nm_1
- ^ http://www.danas.org/content/transcript/824843.html
- ^ a b http://www.rajkogrlic.com/biography/
