Serotonin
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Ovaj članak nije preveden ili je djelimično preveden. |
Serotonin ili 5-hidroksi-triptamin je jedan važan neurotransmiter. Serotonin je hormon zadovoljstva.
Sinteza
[uredi | uredi izvor]Nastaje iz aminokiseline triptofan. Najprije dolazi do hidroksilacije triptofana uz pomoć enzima triptofan hidroksilaza. Za ovaj proces važan je tetrahidrobiopterin. Sljedeći korak je dekarboksilacija 5 hidroksi triptofana do serotonina.
Zastupljenost i uloga
[uredi | uredi izvor]Zastupljen je svuda u ljudskom tijelu, ali najviše u:
1. gastrointestinalnom sistemu u neuroendokrinim ćelijama-oslobađanjem serotonina iz ovih ćelija nastaje osjećaj mučnine i povraćanja-odbrambena reakcija.
2. centralnom nervnom sistemu u (latinski: nucleus raphe magnus) gdje ima uloge u regulisanju sna, REM faza sna. Učestvuje u regulisanju osjećaja sitosti i gladi, i modulisanju bola. Veoma važna uloga je i u izazivanju osjećaja zadovoljstva.
3. trombocitima gdje učestvuje u procesu koagulacije. Serotonin djeluje vazokonstrikotorno.
Metaboliti
[uredi | uredi izvor]Razgrađuje se dejstvom enzima monoaminooksidaze MAO. Inaktivacijom nastaje produkt 5 hidroksi indol sirćetna kiselina koja se može mjeriti u mokraći. Povećana je kod bolesti-karcinoid, gdje dolazi do tumorske proliferacije neuroendokrinih ćelija gastrointestinalnog trakta. Karcinoid se odlikuje napadima povraćanja, osipa po koži, temperature, halucinacije i drugo.
Iz serotonina se može sintetisati melatonin-hormon epifize (epifiza), koji ima ulogu u inhibiji sekrecije gondotropina iz hipofize i tako odlaže pojavu puberteta.
Supstance koje sadrže serotonin
[uredi | uredi izvor]Serotonina ima u čokoladi, ali i u mnogim drugim namirnicama: mlijeko, sir, voće, vino. Također, neke droge npr. ekstazi-MDMA, LSD povećavaju količinu serotonina što izaziva euforiju i zavisnost.
Medikamenti koji povećavaju količinu serotonina (SSRI) se koriste u liječenju depresije.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Serotonin bound to proteins u PDB banci proteina
- PsychoTropicalResearch Opsežan pregled o serotonergijskim lijekovima i Serotonin Sindromu.
- Molecule of the Month: Serotonin na Univerzitet Bristol
- 60-Second Psych: No Fair! My Serotonin Level Is Low, Scientific American
- Serotonin Test Interpretation on ClinLab Navigator Arhivirano 1. 2. 2010. na Wayback Machine.
- Tryptophan hydroxylase-2 gene variation influences personality traits and disorders related to emotional dysregulation at the National Center for Biotechnology Information.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Darinka Koraćević, Gordana Bjelaković, Vidosava Đorđević-Biohemija, savremena administracija, medicinski fakultet u Nišu