Kripto Türev Borsası
Türev borsası, finansal riski bir taraftan diğerine transfer etmek için kurulmuş bir pazar yeridir. Türev borsaları alıcı ve satıcıların futures (vadeli işlem), forwards, options (opsiyon) ve swap adı verilen standartlaştırılmış sözleşmelerle işlem yapmalarına olanak tanıyor. Geleneksel bir spekülasyon ve riskten korunma (hedging) yolu olan vadeli işlem sözleşmesi (futures contract), dayanak varlığın gelecekteki belirli bir tarih için belirlenmiş parasal değeri (gelecek fiyatı) ile bugünkü piyasa değeri arasındaki fiyat farkının iki taraf arasında alınıp satılmasını sağlıyor. Opsiyon sözleşmesi ise, alıcıya dayanak varlığı belirlenmiş bir tarihte veya ondan önce, belirli bir fiyattan alıp satma hakkı tanıyor.
Türev borsaları, opsiyon, vadeli işlem ve swap alım satımı için kurulmuş, yasal ve mevzuata uygun pazar yerleridir. Bu platformlarda, alıcı ve satıcılar standartlaştırılmış enstrümanları kullanarak belirli kural ve yasal mevzuatlar çerçevesinde işlem yapabiliyor.
Kripto türev borsaları, kullanıcılar arası (P2P) açık kaynaklı merkeziyetsiz kripto para alım satımına yönelik online platformlardır. Kripto türev borsası, kriptografik varlıkların alım satımının yapıldığı online bir platformdur. Kripto türev borsaları, kripto para alıcı ve satıcılarının türev kullanmaksızın doğrudan işlem emri verdiği spot borsalardan farklıdır.
Kripto türev borsaları, blockchain'de nazaran yeni bir konsept ve yakın zamanda kayda değer biçimde ilgi görmeye başladı. Bu borsalar, alım satım yapanlara öngörüye dayalı piyasalar oluşturma ve gerçekte satın almaksızın, her türden kripto varlığın fiyat hareketi üzerine spekülasyon yapma olanağı sunuyor. Yani dayanak varlığın ya da hesabın sahibi olmak gerekmiyor. Türev borsalarının, riski koruma altına alma veya sentetik uzun/kısa pozisyon meydana getirme gibi farklı kullanım alanları bulunuyor.
CoinMarketCap, en iyi kripto türev borsalarını en büyükten en küçüğe kadar sıralıyor.
Kripto Türevler
Kripto türevler, bir kripto parayı gerçekten satın almaksızın, o varlığın fiyatının yükselmesi veya düşmesi üzerine para yatırma olanağını kullanıcılara sunuyor. Kripto türevler, kripto alanındaki en karmaşık, en hızlı büyüyen ve aynı zamanda en ilgi çekici kullanım alanlarından biridir. Al sat yapanlar, bu tür ürünler sayesinde kripto paralara doğrudan sahip olmaksızın, varlıklar için pozitif veya negatif pozisyonlar alabiliyor.
Kripto türevlerde kullanılan dayanak varlıklar arasında Bitcoin (piyasa değerine göre en büyük kripto para), Ethereum, Bitcoin Cash, Cardano ve Litecoin gibi en büyük kripto paralar bulunuyor. Örneğin, bir yatırımcı Ethereum'un fiyatının yukarı veya aşağı yönlü yapacağı hareketin işlemini, gerçekten Ethereum satın alıp bir süre tutma gereği olmaksızın yapabiliyor.
Kripto türevler, bir kripto paranın veya kripto para grubunun değerinden türetiliyor. Bunlar, tıpkı hisse senetleri veya emtia gibi bir borsa üzerinden alınıp satılabiliyor. Borsa, bir türev sözleşmesi tamamlanana kadar genelde yatırımcı varlıklarını emanet (escrow) olarak tutuyor.
En büyük kripto türev borsaları Binance, Huobi Global, ByBit, OKEx ve Bitmex olarak sıralanıyor. Binance en büyük kripto türev borsasıdır.