Richard Burton
cyfarwyddwr ffilm ac actor a aned yn Pontrhydyfen yn 1925
Roedd Richard Burton (10 Tachwedd 1925 – 5 Awst 1984) yn actor o Bontrhydyfen ger Port Talbot. Ei enw bedydd oedd Richard Walter Jenkins; cymerodd yr enw "Burton" ar ôl ei athro Saesneg Philip H. Burton yn Ysgol Ramadeg Aberafan. Fe'i ganwyd ym Mhontrhydyfen.[1][2][3] Roedd yn Gymro Cymraeg ac yn falch o'r iaith.
Richard Burton | |
---|---|
Ganwyd | Richard Walter Jenkins 10 Tachwedd 1925 Pontrhydyfen |
Bu farw | 5 Awst 1984 o gwaedlif ar yr ymennydd Céligny |
Dinasyddiaeth | Cymru |
Alma mater | |
Galwedigaeth | actor ffilm, dyddiadurwr, actor llwyfan, actor, cyfarwyddwr ffilm, cynhyrchydd ffilm, cynhyrchydd, cyfarwyddwr |
Taldra | 177 centimetr |
Tad | Richard Walter Jenkins |
Mam | Edith Mawd Thomas |
Priod | Elizabeth Taylor, Sybil Williams, Suzy Miller, Elizabeth Taylor, Sally Burton |
Plant | Jessica Burton, Kate Burton |
Perthnasau | Liza Todd, Maria Burton |
Gwobr/au | CBE, Gwobr y 'Theatre World', Gwobr Tony am Actor Gorau mewn Sioe Gerdd, Golden Globes, Gwobr Grammy, Gwobr Tony Arbennig, seren ar Rodfa Enwogion Hollywood |
Gwefan | http://www.richardburton.com/ |
llofnod | |
- Am y fforiwr a'r llenor, gweler Richard Francis Burton.
Actiodd ar y radio yn nrama Brad Saunders Lewis yn y ddwy iaith. Y cast oedd Emlyn Williams, Sian Phillips a Clifford Evans a'r cynhyrchydd oedd Emyr Humphreys.
Cyhoeddwyd bywgraffiad Cymraeg Richard Burton Seren Cymru gan Gethin Mathews yn 2002 gan Wasg Gomer.
Bu farw Burton yn Celigny, Genefa, y Swistir ar 5 Awst 1984.
Gwragedd
golygu- Sybil Williams (1949–1963) (2 ferch)
- Elizabeth Taylor (1964–1974, 1975–1976)
- Suzy Hunt (1976–1982)
- Sally Hay (ers 1983)
Plant
golygu- Kate Burton
- Jessica Burton
- Maria Burton
Ffilmiau
golygu- Now Barabbas (1949)
- The Last Days of Dolwyn (1949)
- The Woman with No Name (1949)
- Waterfront (1950)
- Green Grow the Rushes (1951)
- My Cousin Rachel (1952)
- The Desert Rats (1953)
- The Robe (1953)
- Thursday's Children (1954) (adroddwr)
- Prince of Players (1955)
- The Rains of Ranchipur (1955)
- Alexander the Great (1956)
- Bitter Victory (1957)
- Sea Wife (1957)
- Look Back in Anger (1958)
- A Midsummer Night's Dream (1959) (adroddwr)
- Ice Palace (1960)
- The Bramble Bush (1960)
- Dylan Thomas (1962)
- The Longest Day (1962)
- Cleopatra (1963)
- The V.I.P.s (1963)
- Zulu (1964) (adroddwr)
- Becket (1964)
- The Night of the Iguana (1964)
- Hamlet (1964)
- What's New, Pussycat? (1965) (Cameo)
- The Sandpiper (1965)
- The Spy Who Came In from the Cold (1965)
- Who's Afraid of Virginia Woolf? (1966)
- The Taming of the Shrew (1967) (Cynhyrchydd hefyd)
- Doctor Faustus (1967) (Cyfarwyddwr a chynhyrchydd hefyd)
- The Comedians (1967)
- Boom (1968)
- Where Eagles Dare (1968)
- Candy (1968)
- Staircase (1969)
- Anne of the Thousand Days (1969)
- Under Milk Wood (1971)
- Bluebeard (1972)
- The Battle of Sutjeska (1973)
- The Klansman (1974)
- Equus (1977)
- The Wild Geese (1978)
- 1984 (1984)
Adrodd hefyd Jeff Wayne's Musical Version of The War of the Worlds (1978).
Gyrfa Llwyfan
golygu- Private Lives (1983)
- Camelot (1980)
- Equus (1970)
- Doctor Faustus (1966)
- A Poetry Reading (1964)
- Hamlet (1964)
- Camelot (1960)
- Time Remembered (1957)
- Othello (1956)
- Henry V (1955)
- Twelfth Night (1953)
- The Tempest (1953)
- King John (1953)
- Hamlet (1953)
- Coriolanus (1953)
- Hamlet (1953)
- Montserrat (1952)
- Legend of Lovers (1951)
- The Tempest (1951)
- Henry V (1951)
- Henry IV (1951)
- The Lady's Not For Burning (1950)
- A Phoenix Too Frequent (1950)
- The Boy With A Cart (1950)
- The Lady's Not For Burning (1949)
- Castle Anna (1948)
- Measure for Measure (1944)
- Druid's Rest (1944)
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Cyffredinol: ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
- ↑ Galwedigaeth: http://www.nytimes.com/1983/05/09/theater/theater-private-lives-burton-and-miss-taylor.html. The New York Times. https://id.lib.harvard.edu/alma/99157150177103941/catalog. dyddiad cyrchiad: 18 Mehefin 2024.
- ↑ Gwobrau a dderbyniwyd: http://www.theatreworldawards.org/past-recipients.html.