1845 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1845 i Gymru a'i phobl.
Deiliaid
[golygu | golygu cod]- Tywysog Cymru - Albert Edward
- Tywysoges Cymru - yn wag
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]
- 1 Mawrth - Mae'r gwaith yn cychwyn ar adeiladu Rheilffordd Caer a Chaergybi;[1] Robert Stephenson yw prif beiriannydd y prosiect.
- 2 Awst - Lladd 26 o ddynion mewn damwain lofaol yng Nghwmbach, Aberdâr.[2]
- union ddyddiad yn anhysbys
- Thomas Gee yn etifeddu busnes argraffu ei dad.[3]
- Daw Henry Hussey Vivian yn rheolwr ar Waith Toddi'r Hafod.[4]
Celfyddydau a llenyddiaeth
[golygu | golygu cod]
Llyfrau newydd
[golygu | golygu cod]- Daniel Evans (Daniel Ddu o Geredigion) — Galar-Cerdd ar Farwolaeth William Bruce Knight, Deon Llandaf
- John Jones (Idrisyn) — Yr Esboniad Beirniadol
- John Mills (Ieuan Glan Alarch) — Y Beirniadur Cymreig
- Samuel Prideaux Tregelles — Hebrew Reading Lessons
Cerddoriaeth
[golygu | golygu cod]- Rosser Beynon — Telyn Seion [5]
- Casgliad o Hymnau
- John Ambrose Lloyd — Y Ganaan Glyd [6]
Peintiadau
[golygu | golygu cod]- Thomas Brigstocke yn arddangos ei baentiad o General Nott gerbron y Frenhines Victoria.[7]
- Penry Williams yn paentio'r portread o Charlotte Guest.
Y wasg
[golygu | golygu cod]- Lewis Edwards yn sefydlu'r cylchgrawn Y Traethodydd.
- Mae'r cyfnodolyn Y Trysorfa yn cael ei sefydlu.
Genedigaethau
[golygu | golygu cod]
- 1 Ionawr - Francis Jayne, Pennaeth Coleg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan, ac Esgob Caer (bu farw 1921) [8]
- 19 Chwefror - Harriet Mason, arolygydd cyfraith y tlodion (bu farw 1932) [9]
- 24 Chwefror - Alfred Lewis Jones, perchennog busnes llongau (bu farw 1909) [10]
- 16 Mai - Amy Dillwyn, gwraig fusnes a nofelydd (bu farw 1935) [11]
- 21 Mehefin - Samuel Griffith, Prif Weinidog Queensland (bu farw 1920) [12]
- 10 Hydref - Timothy Richard, cenhadwr (bu farw 1919) [13]
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 1 Ionawr - Syr William Nott, arweinydd milwrol, 62 [14]
- 26 Ionawr - Peter Jones (Pedr Fardd), bardd, 69 [15]
- 16 Hydref - Martha Llwyd, bardd, 79 [16]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ John Maxwell Dunn (1948). The Chester & Holyhead Railway. Oakwood Press.
- ↑ Commercial Relations of the United States with Foreign Countries During the Years... U.S. Government Printing Office. 1897.
- ↑ Cylchgrawn Hanes Cymru. Gwasg Brifysgol Cymru. 1994.
- ↑ Ralph Alan Griffiths (1991). The City of Swansea: Challenges and Change. A. Sutton. ISBN 978-0-86299-676-5.
- ↑ Griffith, R. D., (1953). BEYNON, ROSSER (‘Asaph Glan Tâf’; 1811 - 1876), cerddor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 7 Awst 2019
- ↑ Griffith, R. D., (1953). LLOYD, JOHN AMBROSE (1815-1874), cerddor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 7 Awst 2019
- ↑ Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru: The National Library of Wales Journal. Cyngor y Llyfrgell Genedlaethol. 1968.
- ↑ Ellis, T. I., (1953). JAYNE, FRANCIS JOHN (1845 - 1921), esgob. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ "Mason, (Marianne) Harriet (1845–1932), poor-law inspector". Oxford Dictionary of National Biography (yn Saesneg). doi:10.1093/ref:odnb/48847. Cyrchwyd 2021-05-16.
- ↑ Griffiths, G. M., (1953). JONES, Syr ALFRED LEWIS (1845 - 1909);. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Painting, D. (2004, September 23). Dillwyn, (Elizabeth) Amy (1845–1935), novelist and businesswoman. Oxford Dictionary of National Biography Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Stephens, J. O., (1953). GRIFFITH, Syr SAMUEL WALKER (1845 - 1920), barnwr yn Awstralia, etc.,. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Evans, E. W. P., (1953). RICHARD, TIMOTHY (1845 - 1919), ‘Un o'r cenhadon mwyaf a anfonwyd gan unrhyw ran o'r Eglwys Gristionogol i China’. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Sir Nicholas Harris Nicolas (1842). History of the Orders of Knighthood of the British Empire; of the Order of the Guelphs of Hanover; and of the Medals, Clasps, and Crosses, Conferred for Naval and Military Services. J. Hunter. t. 5.
- ↑ Looker, R., (1953). JONES, PETER (‘Pedr Fardd’; 1775 - 1845), bardd ac emynydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ E. Wyn James, "Merched a'r Emyn yn Sir Gâr", Barn, 402/3 (Gorffennaf/Awst 1996), tud.29
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899