Ardal Lywodraethol Zarqa

Ardal Lywodraethol Zarqa

Math	Ardaloedd Llywodraethol Gwlad Iorddonen
Prifddinas	Zarqa
Daearyddiaeth
Sir	Gwlad Iorddonen
Gwlad	Gwlad Iorddonen
Arwynebedd	4,761.3 km²
Yn ffinio gyda	Mafraq Governorate, Ardal Lywodraethol Amman, Jerash Governorate, Balqa Governorate
Cyfesurynnau	31.83°N 36.83°E
JO-AZ
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Dinas Rwseiffa

Gwylptiroedd Azraq

Castell Azraq

Qasr Amra, Safle Treftadaeth y Byd

Ardal Lywodraethol Zarqa (Arabeg: محافظة الزرقاء Muħāfazat az-Zarqāʔ; tafodieithoedd lleol "ez-Zergā" neu "ez-Zer'a") yw'r trydydd Ardal Lywodrethol ("Gofernad") fwyaf yn Iorddonen yn ôl poblogaeth. Prifddinas Gofernad Zarqa yw dinas Zarqa City, sef y ddinas fwyaf yn y dalaith. Mae wedi ei leoli 25 cilomedr (16 milltir) i'r dwyrain o brifddinas yr Iorddonen Amman. Yr ail ddinas fwyaf yn y llywodraethiant yw Rwseiffa.

Mae Gofernad Zarqa yn gartref i ganolfannau milwrol ac awyr mwyaf lluoedd arfog yr Iorddonen.

Hanes

Ceir olion o aneddau a gwareiddiad yn ardal bresenol Gofernad Zarqa ers o leiaf yr Oes Efydd, yr amlycaf oedd y teyrnasau Amonitiaid a'r Nabateaniaid, a adeiladodd y gaer o'r enw Qasr al Hallabat, a ddefnyddiwyd wedyn gan y Rhufeiniaid, ac yna fel palas anialwch gan yr linach Fwslim yr Umayyad.

Yr olion hanesyddol mwyaf arwyddocaol yw'r palasau anialwch llinach derynasol yr Umayyad, megis Qasr Amra, safle Treftadaeth y Byd, Qasr al Hallabat, Qasr Shabib yng nghanol dinas Zarqa, yn ogystal â Chastell Azraq.

Castell Azraq

Ar ôl adeiladu rheilffordd Hejaz gan y Tyrciaid Otoman ar ddechrau'r 1900au, daeth Zarqa yn ganolbwynt strategol bwysig yn y cyswll rhwng dinasoedd Damascus â Medina, a dechreuodd dinasoedd ar hyd y rheilffordd lewyrchu. Yn ddiweddarach, roedd gan Lleng Arabaidd yr Iorddonen (Jordanian Arab Legion) dan arweiniad Glubb Pasha ei brif ganolfannau yn nhalaith Zarqa.

Daearyddiaeth

Mae Gornad Zarqa Governorate yn ffinio â Mafraq i'r gogledd a'r gogledd-ddwyrain, Amman i'r De-orllewin a Jerash a Balqa i'r gorllewin. Mae hefyd yn rhannu ffin ryngwladol â Sawdi Arabia yn ei hochr de-ddwyreiniol.

Qasr Amra, Safle Treftadaeth y Byd

Mae'r rhan fwyaf o'r ardal a gwmpesir gan y Gofernad yn rhan o lwyfandir anialwch Syria. Mae rhanbarthau gorllewinol poblog y dalaith yn rhan o fasn Afon Zarqa. Mae'r ddwy ddinas, Zarqa a Rwseiffa (sillefir hefyd fel Russeifa) yn gorwedd fel ail a phedwerydd dinasoedd fwyaf yr Iorddonen.

Demograffeg

Siroedd Gofernad Zarka Dangosodd gyfrifiad 2004 bod poblogaeth Gofernad Zarqa am y flwyddyn honno yn 764,650 ac ystyrir bod 94.5% yn boblogaeth drefol a 5.5% yn boblogaeth wledig. Roedd dinasyddion yr Iorddonen yn cyfrif am 97% o'r boblogaeth. Y gymhareb benyw i ddynion oedd 46% i 54%. Amcangyfrif poblogaeth Adran Ystadegau Jordanian ar gyfer y flwyddyn 2010 yw 910,800 gyda chymhareb menywod i ddynion o 48.25 i 51.75 a dwysedd poblogaeth o 191.3 o bobl fesul Km sgwâr.

Demographics of Zarqa Governorate	2004 Census	2010 Estimate
Female to Male ratio	46% to 54%	48.25% to 51.75%
Jordanian citizens to foreign nationals	97% to 3%	N/A
Urban population	727,268	860,700
Rural population	37,382	50,100
Total population	764,650	910,800

Poblogaeth yr is-raniadau lleol yn ôl y cyfrifiad:

District	Poblogaeth (Cyfrifiad 1994)	Poblogaeth (Cyfrifiad 2004)	Poblogaeth (Cyfrifiad 2015)
Zarqa Governorate	639,469	764,650	1,364,878
Al-Hāshimiyah	...	46,311	80,713
Russeifa|Ar-Ruṣayfah (Russeifa)	...	268,237	481,900
Qaṣabah az-Zarqā'	...	450,102	802,265

Economi

Oherwydd ei leoliad agos i'r dinasoedd poblog yr Iorddonen, mae gan Ardal Lywodraethol Zarqa y nifer fwyaf o ffatrïoedd yn yr Iorddonen, ac mae unig ffatri burfa olew yr Iorddonen wedi'i leoli yn Zarqa.

Lleolir Awyrfa Filwrol Muwaffaq Salti (y fwyaf yn y wlad), yn Azraq. Lleoliad hefyd tair prifysgol yn y dalaith: Prifysgol Hashemite, Coleg Cymhwysol Prifysgol-Zarqa, a Phrifysgol Breifat Zarqa.

Dolenni allanol

• Gwefan Gweinyddiaeth Cartref yr Iorddonen