Erken Dönem Osmanlı Türbeleri Anadolu’da XII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren görünmeye başla... more Erken Dönem Osmanlı Türbeleri Anadolu’da XII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren görünmeye başlayan türbeler Türk mimarisinin genel gelişimine paralel bir çizgi izlemiştir. Anadolu beylikleri dönemi ve Selçuklu dönemi mimari anlayışı XIII. yüzyılda kurulan Osmanlı devleti döneminde iki yüz yıllık süreçte mimari değişime uğramıştır.
Erken Dönem Osmanlı Türbeleri dönemin bütün örneklerini bir araya getiren bir çalışma olması açısından tekdir.
Öz Cami, Akhisar'ın merkezinde, Hashoca Mahallesi'ndedir. Tek kubbeli ve önünde üç kemer gözlü bi... more Öz Cami, Akhisar'ın merkezinde, Hashoca Mahallesi'ndedir. Tek kubbeli ve önünde üç kemer gözlü bir son cemaat yeri bulunan yapı 1913 yılında yaşanan bir depremle zarar görmüştür. 1940 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmış ancak bu onarım sırasında ve sonrasında bazı özellikleri değiştirilmiştir. Kubbeli son cemaat yeri ahşap sundurma çatıyla örtülmüş, duvarların içine yerleştirilen demir hatıllarla güçlendirme yapılmış, pencere düzeni değiştirilmiş, kubbe iç yüzeyinde ve geçiş bölgesindeki süslemelerin üzeri sıvanarak yenilenmiş ve yapının doğu cephesi bitişiğine, kadınlar için bir ek bölüm inşa edilmiştir. 2017 yılında yapıda oluşan yeni çatlaklar nedeniyle yeniden onarımı gündeme gelmiş ve özgün halinin tespiti için Koruma Kurulu kararları doğrultusunda kazı ve temizlik çalışmaları yapılmıştır. Bu makalede, yapılan çalışmalarla elde edilen veriler değerlendirilmiş ve restorasyon projesi için önerilere yer verilmiştir.
Yelki, Izmir’in guneybatisinda, Guzelbahce’ye bagli bir beldedir. Kentin uc ada halinde duzenlenm... more Yelki, Izmir’in guneybatisinda, Guzelbahce’ye bagli bir beldedir. Kentin uc ada halinde duzenlenmis olan mezarligi gunumuzde de gomuye aciktir. Mezarlikta yer alan mezar taslarindan en eskisi 1741 tarihlidir. Bu calismada, 1 numarali adada yer alan 87 mezar tasi degerlendirilmistir. Taslarin kitabeleri okunmus, fotograflari cekilerek cizimleri yapilmis, form ve susleme ozellikleri incelenerek ayrintili bir katalog hazirlanmistir. Mezarlikta, az sayida ayak ucu tasi bulunmasi tespit edilen onemli ozelliklerden biridir. Bati Anadolu Bolgesinde yer alan pek cok mezarliktaki gibi, burada da kadin mezar taslarinin erkek mezar taslarina gore daha yogun suslemeye sahip oldugu dikkat cekmektedir. Suslemelerde, bitkisel ve geometrik unsurlarin yanisira cami tasvirlerinin de kullanilmasi, onemli bolgesel ozellikler arasinda sayilabilir.
kismen algilanabilen ve camur harcla oruldugu anlasilan duvar kalintisi, distan izlenmeye basland... more kismen algilanabilen ve camur harcla oruldugu anlasilan duvar kalintisi, distan izlenmeye baslandi (Şek.1). Dogu duvarinin kuzey ucunda, yapinin giris acikligina ait izlere ulasildi ve buradan baslanarak ic kesimdeki moloz ve toprak yigininin temizligine gecildi. Mekanin icinde, guney duvarina yaklasik 30 cm. uzaklikta yer alan ve mekanin guney kenarini ortalayan zeytin agacinin cevresinde, 200cm. X 250cm. boyutlarinda bir koruma alani birakilarak kaziya devam edildi. Mekanin dogu duvari uzerinde, giris acikligina 102 cm uzaklikta yer alan, 100 cm eninde ve 50 cm. derinliginde bir nise rastlandi. Buyuk olcude tahrip olmus durumdaki nisin icinde ve onunde yogun bir kul tabakasina rastlanmasi, bu nisin bir ocak olabilecegini dusundurdu. Kul tabakasinin temizlenmesi sirasinda, ocak nisi icinde, Gec Neolitik-Erken Tunc Cagi’na tarihlenen
yilinda tamamlanamadigindan, guney duvarinin durumu tam olarak saptanamamisti. Mihrap duvarinin a... more yilinda tamamlanamadigindan, guney duvarinin durumu tam olarak saptanamamisti. Mihrap duvarinin arkasinda ortaya cikarilan, ancak niteligi kesin olarak anlasilamayan duzgun kesme taslarin, mihrap cikintisina ait olabilecekleri dusunulmustu3. Bu nedenle, hazirlanan rolove ve tahmini restitusyon cizimlerinde, mihrabin arkasina, payanda benzeri bir cikinti isaretlenmisti4. Bu kesimde yapilan calismalar sonunda, kesme taslarin mihrap cikintisina degil, 3m35cm X 1m50cm boyutlarinda, yapinin guney duvarina bitisik bir mezara ait olduklari anlasilmistir (Şek. 1)
Bati Anadolu Bolgesinin en onemli liman kenti olan Izmir pek cok arastirmaya konu olmustur. Bu ma... more Bati Anadolu Bolgesinin en onemli liman kenti olan Izmir pek cok arastirmaya konu olmustur. Bu makalede, bazi degisikliklerle de olsa gunumuze ulasabilen uc Izmir turbesi, ilk kez ayrintili olarak degerlendirilmeye calisilmistir1. Ele alinan turbelerden Izmir’in Bornova ilcesindeki Huseyin Isa Turbesi sekizgen, Konak, Namazgah semtindeki Emir Sultan Turbesi ile Iplikci Ismail Dede Turbesi kare prizma govdelidir. Incelenen turbelerin tumunun uzeri birer kubbe ile ortuludur. Bu turbelerden ilk ikisi bazi yayinlarda kisaca ele alinmis olmakla birlikte, sonuncusu ilk kez degerlendirilmektedir. Uc Izmir turbesinden yalnizca Emir Sultan Turbesi’nin kubbe gobegi ve kubbe eteginde alci suslemeler yer almaktadir. Diger turbelerde herhangi bir susleme yoktur.
Mezar taslari, uzerlerindeki yazi ve suslemeleriyle, ait olduklari donemin, sanati, folkloru, dil... more Mezar taslari, uzerlerindeki yazi ve suslemeleriyle, ait olduklari donemin, sanati, folkloru, dili, edebiyati ve estetik kaygilari ile ilgili bilgiler iceren onemli belgelerdir. Bu onemine ragmen Anadolu’nun pek cok bolgesindeki mezar taslari bakimsizliktan, ilgisizlikten ve bilgisizlikten dolayi ya kaybolmus ya da kirec kuyularinda yok edilmistir. Bozdogan mezarliklarinda yer alan taslarin durumu da cok farkli degildir. Bu makalede, Bozdogan mezar taslarindan gunumuze ulasabilenleri tespit edilmis ve genel bir degerlendirme yapilmistir1
Beçin'de 2005 yılı kazı çalışmaları, Seymenlik Zaviyesi'nde yoğunlaştırıldı. Avlu girişinin, batı... more Beçin'de 2005 yılı kazı çalışmaları, Seymenlik Zaviyesi'nde yoğunlaştırıldı. Avlu girişinin, batı duvarı üzerinde yer aldığı kesin olarak saptandı. Zaviyenin güney kenarındaki hamamın içindeki çöp ve molozlar temizlendi. Hamamın bütün mekanlarında, zeminlerin çökmüş olduğu anlaşıldı. Cehennemlik içindeki molozlar da temizlenerek, içinde duman ve sıcak havanın dolaştığı kanallar ortaya çıkarıldı. Menteşe Mezarlığı'nda, dikdörtgen mekanın güneyindeki mekanın kazısına devam edildi. Mezarlığın kuzey kesiminde, yeni açılan kesimde, önemli bir kişilik olduğu anlaşılan Melikşah'a ait 1420 tarihli bir mezar taşı ile kızına ait bir mezar taşı bulunmuştur. Büyük miktarı Seymenlik Hamamı'nın soyunmalık sekisinde bulunan 400'e yakın sikkeden tanımlanabilenlerin tanıtımları yapıldı.
İzmir'in güneybatısında, Seferihisar ilçesinin bir mahallesi konumunda ve ilçe merkezine yaklaşık... more İzmir'in güneybatısında, Seferihisar ilçesinin bir mahallesi konumunda ve ilçe merkezine yaklaşık 5 km. uzaklıkta olan Sığacık, M. Ö. 7. yüzyıldan başlayarak çeşitli imar faaliyetlerine sahne olmuş önemli bir liman kentidir. Çevresinde Klazomenai, Lebedos, Myonnesos ve Erythrai gibi zengin antik kentler yer alır. Sığacık limanı, bir ihraç limanı olarak, 19. yüzyılda bölgenin dışarıya açılan kapısıdır. Sığacık Kalesi ve kale içindeki, Türk dönemine ait bir cami, bir mescit, bir hamam, bir türbe ve bir şadırvan bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Günümüze bazı değişikliklerle ulaşan bu yapılar, mimari özellikleriyle ayrıntılı olarak incelenmiş, plan ve fotoğraflar eşliğinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, çalışmanın başında Sığacık'ın tarih içindeki gelişim süreci ve bir ticaret limanı olarak bölgedeki önemi ile ilgili bilgilerin yanısıra, sonuç bölümünde yapıların gelecek kuşaklara aktarılması için bazı önerilere yer verilmiştir.
İzmir'in güneydoğusunda yer alan ve tarihi süreç içinde Teira, Tyrha, Thyeira gibi çeşitli adlarl... more İzmir'in güneydoğusunda yer alan ve tarihi süreç içinde Teira, Tyrha, Thyeira gibi çeşitli adlarla anılan kent, İzmir'in büyük nüfuslu ilçelerinden biridir. Hititler döneminde kurulduğu, Lidya, Pers, Helen, Roma ve Bizans dönemlerinde bölge için önemli kentlerden biri olduğu bilinmektedir. 1308'e kadar Bizans ve Türkler arasında sık sık el değiştiren kent 1308 den itibaren kalıcı olarak Türk egemenliğine girmiş, 1390'da Aydınoğulları Beyliği'ne son veren Yıldırım Bayezid döneminde bir Osmanlı kenti olmuştur. 15. ve 16. yüzyıllarda kentteki ticari canlılık sonucu han yapıları, pazar ve çarşı oluşumları hızlı bir şekilde artarak, şehrin kuzeyine doğru ilerlemiştir. Günümüzde ticari faaliyetler açısından halen aktif olan bölge, Bizans, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinde de canlı bir ticari merkez konumunda olmuştur. Kentte, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinden kalan çok sayıda eser vardır. Kentlerin gelişim düzeylerini göstermesi açısından son derece önemli olan yapı tiplerinden biri de şehir içi hanlarıdır. Tire' de, 15-16. yüzyıllarda inşa edilmiş otuza yakın handan yalnızca beşi günümüze ulaşabilmiştir. Bu yapılardan biri de, 15. yüzyılın ikinci çeyreğinde inşa edildiği bilinen avlulu, iki katlı ve iki katı revaklı bir şemaya sahip Kutu Han' dır. 2013 yılında, ahırın bir kısmı ile avluda kazı ve temizlik çalışmaları yapılmış, yıkılan bölümlerin özgün temelleri ortaya çıkarılmıştır. Bu verilere dayanılarak hazırlanan restorasyon projesi doğrultusunda 2016 yılında restorasyon çalışmaları başlamış, ancak uygulamalar sırasında yapının plan şemasını etkileyecek, mimari unsurlarında önemli değişikliklere neden olacak yeni bulgulara ulaşılmıştır. Giriş açıklığı, avlu, üst kata çıkışı sağlayan iki merdiven ve üst kat revakı bu değişikliklerin ana noktalarıdır. Bu bildiride, daha önce yapılan çalışmalarda önerilen giriş açıklığı ve üst kat revakı gibi bazı unsurlar, restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan izler doğrultusunda, yeniden ele alınmış ve benzer örneklerle karşılaştırılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Yapı, İzmir'in yaklaşık 113 kilometre güneydoğusunda yer alan Ödemiş ilçesinde, çarşı içindedir. ... more Yapı, İzmir'in yaklaşık 113 kilometre güneydoğusunda yer alan Ödemiş ilçesinde, çarşı içindedir. Kareye yakın dikdörtgen bir alan üzerine oturan yapı ahşap desteklerin taşıdığı ahşap tavanlı bir harim ve önünde, kuzeyde ve batıda toplam 11 ahşap destek tarafından taşınan bir son cemaat yerinden oluşmaktadır. Duvarları içte ve dışta sıvalı olduğu için inşa malzemesi anlaşılamamaktadır. Kuzey cephe önünde, yapıyı üç yönden çevreleyen avlu duvarı yakın zamanda inşa edilmiştir. Harimin güney duvarı üzerinde yer alan, yarım daire şekilli mihrap nişinin iki yanına, yarısı duvara gömülü birer sütunce yerleştirilmiştir. Üzerleri diğer destekler gibi boyalı olan sütuncelerin başlıkları da kenger yapraklarından oluşmaktadır. Ana niş kemeri üzerinde kalemişi olarak işlenmiş bitkisel süslemeli bir pano, tepeliğin merkezinde ayna perspektifiyle yazılmış bir besmele panosu ve bunu çevreleyen yine kenger yapraklarının işlendiği kalemişi bitkisel bir tepelik yer almaktadır. İnşa kitabesi bulunmayan yapının girişi üzerinde yer alan onarım kitabesi 1856 tarihlidir. Çeşitli yayınlarda yapının, 1665 yılında, Tire'li Kabasakal oğlu Mehmed Ağa tarafından küçük bir mescid olarak inşa edildiği, halk tarafından "Bani Camii" adıyla anıldığı, 1856'da onarıldığı belirtilmektedir.
Yelki, İzmir'in güneybatısında, Güzelbahçe'ye bağlı bir beldedir. Kentin üç ada halinde düzenlenm... more Yelki, İzmir'in güneybatısında, Güzelbahçe'ye bağlı bir beldedir. Kentin üç ada halinde düzenlenmiş olan mezarlığı günümüzde de gömüye açıktır. Mezarlıkta yer alan mezar taşlarından en eskisi 1741 tarihlidir. Bu çalışmada, 1 numaralı adada yer alan 87 mezar taşı değerlendirilmiştir. Taşların kitabeleri okunmuş, fotoğrafları çekilerek çizimleri yapılmış, form ve süsleme özellikleri incelenerek ayrıntılı bir katalog hazırlanmıştır. Mezarlıkta, az sayıda ayak ucu taşı bulunması tespit edilen önemli özelliklerden biridir. Batı Anadolu Bölgesinde yer alan pek çok mezarlıktaki gibi, burada da kadın mezar taşlarının erkek mezar taşlarına göre daha yoğun süslemeye sahip olduğu dikkat çekmektedir. Süslemelerde, bitkisel ve geometrik unsurların yanısıra cami tasvirlerinin de kullanılması, önemli bölgesel özellikler arasında sayılabilir.
'nde, Yemeniciler Caddesi ile Basın Caddesi'nin kesiştiği köşededir. Günümüzde, hanın odaları, ay... more 'nde, Yemeniciler Caddesi ile Basın Caddesi'nin kesiştiği köşededir. Günümüzde, hanın odaları, ayakkabıcı esnafı tarafından depo olarak kullanılmaktadır. İki katlı yapının dikdörtgen avlusu, her iki katta da dört yönden revaklarla çevrilmiş ve revakların gerisine odalar yerleştirilmiştir (Şek.1). Duvarları kırma taşlarla, kapı ve pencere söveleri ile payeler düzgün kesme taşlarla, kemerler ve üst örtü ise tuğlayla inşa edilmiştir. Dışta, doğu, batı ve kuzey cepheleri, yakın zamanda inşa edilen dükkanlarla tamamen kapanmış durumdadır (Res.1). Güney cephesinin batı ucunda, cephe duvarının oyulmasıyla oluşturulan 60 cm. derinliğinde ve 70 cm. genişliğindeki küçük mekan bir ayakkabı tamircisi tarafından dükkan olarak kullanılmaktadır. Bu mekanın sağındaki kapı ve pencere, 1 numaralı odaya açılmaktadır. 2 ve 3 numaralı odaların güney duvarları 50 cm. içeriye alınarak, burada küçük iki dükkan oluşturulmuş; 4 numaralı odanın duvarı ise tamamen kaldırılmıştır. Şekil 1-Afyon Taş Han. Alt kat planı.
ortuludur. Kubbe gobeginde altigen bir fener, onun iki yaninda ise dikdortgen birer pencere yer a... more ortuludur. Kubbe gobeginde altigen bir fener, onun iki yaninda ise dikdortgen birer pencere yer almaktadir (Res.5). Soyunmaligi orten kubbenin, gecis bolgesi uzerinde kalan kismimn sonradan betonarme olarak insa edildigi anlasilmaktadir
Cami, medrese, ve hamamdan oluşan külliye Tire'nin yaklaşık 1 km kuzeybatısındadır. Kesin inşa ta... more Cami, medrese, ve hamamdan oluşan külliye Tire'nin yaklaşık 1 km kuzeybatısındadır. Kesin inşa tarihi bilinmeyen yapılar topluluğu, kaynaklara göre 1492 tarihinde II. Bayezid dönemi Şeyhülislamı Molla Arap takma adlı Alaeddin Ali Arabî tarafından inşa ettirilmiştir. Büyük bir kısmı yıkılmış ve toprak altında kalmış olan cami ve medrese, külliyenin çekirdek yapılarını oluşturmaktadır. Medresenin yaklaşık 100 m kuzeybatısında yer alan hamamın üzerine yeni bir bina inşa edilmiş ve hamam metruk hale gelmiştir. 1 Eylül 2015 tarihinde başlayan ve yaklaşık 4 ay süren kazı çalışmalarıyla caminin plan şeması büyük ölçüde ortaya çıkarılmış, kuzeybatı köşede, caminin batı cephesine bitişik, içinde mihrap bulunan büyücek bir mekan tespit edilmiştir. İçinde yoğun kül tabakası ve bir ocağa ait kalıntılar tespit edilen mekanın, yayınlarda sözü edilen aşevi olabileceği öngörülmektedir. Zemini altıgen tuğlalarla kaplı olan mekanın, yaklaşık 30 cm yükseklikteki duvarları günümüze ulaşabilmiştir. Avlunun iki yanında yer alan revak, medrese hücreleri ve caminin hariminde de zeminin altıgen tuğlalarla kaplandığını gösteren çok sayıda tuğla parça ortaya çıkarılmıştır. Külliyedeki kazı çalışmaları, mülk sahibi olan Vakıflar İzmir Bölge Müdürlüğü'nün girişimleriyle, İzmir II No'lu Koruma Bölge Kurulu kararları doğrultusunda tamamlanmıştır. Kazı çalışmaları sonrasında elde edilen veriler doğrultusunda restorasyon projesi hazırlanarak, yapıların ayağa kaldırılması planlanmaktadır.
1st Internatıonal Congress of Turkish-İslamic Gravestones, 2018
ABSTRACT Symbols are common signs which people atribute their feelings, thoughts and beliefs, fro... more ABSTRACT Symbols are common signs which people atribute their feelings, thoughts and beliefs, from the ancient ages up to the present. Origin of the word is the “Symbolon” in the Egyptian language. This word means “to discuss together, to merge, to connect together”. Swastika and Çarkıfelek motifs are among the earlier cultural symbols of the human, such as simple cross or circle, square, triangle. These symbols are the first signatures of mankind, engraved on stone, wood and bone. Both are symbols of the sun. Their meaning has been undergone minor changes, but the essence has survived to the present day. The cycle in the symbols is “the eternal life cycle” and refers to the return to God. On the gravestones, moon, star, sun motifs and circles are the same meaning
Erken Dönem Osmanlı Türbeleri Anadolu’da XII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren görünmeye başla... more Erken Dönem Osmanlı Türbeleri Anadolu’da XII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren görünmeye başlayan türbeler Türk mimarisinin genel gelişimine paralel bir çizgi izlemiştir. Anadolu beylikleri dönemi ve Selçuklu dönemi mimari anlayışı XIII. yüzyılda kurulan Osmanlı devleti döneminde iki yüz yıllık süreçte mimari değişime uğramıştır.
Erken Dönem Osmanlı Türbeleri dönemin bütün örneklerini bir araya getiren bir çalışma olması açısından tekdir.
Öz Cami, Akhisar'ın merkezinde, Hashoca Mahallesi'ndedir. Tek kubbeli ve önünde üç kemer gözlü bi... more Öz Cami, Akhisar'ın merkezinde, Hashoca Mahallesi'ndedir. Tek kubbeli ve önünde üç kemer gözlü bir son cemaat yeri bulunan yapı 1913 yılında yaşanan bir depremle zarar görmüştür. 1940 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmış ancak bu onarım sırasında ve sonrasında bazı özellikleri değiştirilmiştir. Kubbeli son cemaat yeri ahşap sundurma çatıyla örtülmüş, duvarların içine yerleştirilen demir hatıllarla güçlendirme yapılmış, pencere düzeni değiştirilmiş, kubbe iç yüzeyinde ve geçiş bölgesindeki süslemelerin üzeri sıvanarak yenilenmiş ve yapının doğu cephesi bitişiğine, kadınlar için bir ek bölüm inşa edilmiştir. 2017 yılında yapıda oluşan yeni çatlaklar nedeniyle yeniden onarımı gündeme gelmiş ve özgün halinin tespiti için Koruma Kurulu kararları doğrultusunda kazı ve temizlik çalışmaları yapılmıştır. Bu makalede, yapılan çalışmalarla elde edilen veriler değerlendirilmiş ve restorasyon projesi için önerilere yer verilmiştir.
Yelki, Izmir’in guneybatisinda, Guzelbahce’ye bagli bir beldedir. Kentin uc ada halinde duzenlenm... more Yelki, Izmir’in guneybatisinda, Guzelbahce’ye bagli bir beldedir. Kentin uc ada halinde duzenlenmis olan mezarligi gunumuzde de gomuye aciktir. Mezarlikta yer alan mezar taslarindan en eskisi 1741 tarihlidir. Bu calismada, 1 numarali adada yer alan 87 mezar tasi degerlendirilmistir. Taslarin kitabeleri okunmus, fotograflari cekilerek cizimleri yapilmis, form ve susleme ozellikleri incelenerek ayrintili bir katalog hazirlanmistir. Mezarlikta, az sayida ayak ucu tasi bulunmasi tespit edilen onemli ozelliklerden biridir. Bati Anadolu Bolgesinde yer alan pek cok mezarliktaki gibi, burada da kadin mezar taslarinin erkek mezar taslarina gore daha yogun suslemeye sahip oldugu dikkat cekmektedir. Suslemelerde, bitkisel ve geometrik unsurlarin yanisira cami tasvirlerinin de kullanilmasi, onemli bolgesel ozellikler arasinda sayilabilir.
kismen algilanabilen ve camur harcla oruldugu anlasilan duvar kalintisi, distan izlenmeye basland... more kismen algilanabilen ve camur harcla oruldugu anlasilan duvar kalintisi, distan izlenmeye baslandi (Şek.1). Dogu duvarinin kuzey ucunda, yapinin giris acikligina ait izlere ulasildi ve buradan baslanarak ic kesimdeki moloz ve toprak yigininin temizligine gecildi. Mekanin icinde, guney duvarina yaklasik 30 cm. uzaklikta yer alan ve mekanin guney kenarini ortalayan zeytin agacinin cevresinde, 200cm. X 250cm. boyutlarinda bir koruma alani birakilarak kaziya devam edildi. Mekanin dogu duvari uzerinde, giris acikligina 102 cm uzaklikta yer alan, 100 cm eninde ve 50 cm. derinliginde bir nise rastlandi. Buyuk olcude tahrip olmus durumdaki nisin icinde ve onunde yogun bir kul tabakasina rastlanmasi, bu nisin bir ocak olabilecegini dusundurdu. Kul tabakasinin temizlenmesi sirasinda, ocak nisi icinde, Gec Neolitik-Erken Tunc Cagi’na tarihlenen
yilinda tamamlanamadigindan, guney duvarinin durumu tam olarak saptanamamisti. Mihrap duvarinin a... more yilinda tamamlanamadigindan, guney duvarinin durumu tam olarak saptanamamisti. Mihrap duvarinin arkasinda ortaya cikarilan, ancak niteligi kesin olarak anlasilamayan duzgun kesme taslarin, mihrap cikintisina ait olabilecekleri dusunulmustu3. Bu nedenle, hazirlanan rolove ve tahmini restitusyon cizimlerinde, mihrabin arkasina, payanda benzeri bir cikinti isaretlenmisti4. Bu kesimde yapilan calismalar sonunda, kesme taslarin mihrap cikintisina degil, 3m35cm X 1m50cm boyutlarinda, yapinin guney duvarina bitisik bir mezara ait olduklari anlasilmistir (Şek. 1)
Bati Anadolu Bolgesinin en onemli liman kenti olan Izmir pek cok arastirmaya konu olmustur. Bu ma... more Bati Anadolu Bolgesinin en onemli liman kenti olan Izmir pek cok arastirmaya konu olmustur. Bu makalede, bazi degisikliklerle de olsa gunumuze ulasabilen uc Izmir turbesi, ilk kez ayrintili olarak degerlendirilmeye calisilmistir1. Ele alinan turbelerden Izmir’in Bornova ilcesindeki Huseyin Isa Turbesi sekizgen, Konak, Namazgah semtindeki Emir Sultan Turbesi ile Iplikci Ismail Dede Turbesi kare prizma govdelidir. Incelenen turbelerin tumunun uzeri birer kubbe ile ortuludur. Bu turbelerden ilk ikisi bazi yayinlarda kisaca ele alinmis olmakla birlikte, sonuncusu ilk kez degerlendirilmektedir. Uc Izmir turbesinden yalnizca Emir Sultan Turbesi’nin kubbe gobegi ve kubbe eteginde alci suslemeler yer almaktadir. Diger turbelerde herhangi bir susleme yoktur.
Mezar taslari, uzerlerindeki yazi ve suslemeleriyle, ait olduklari donemin, sanati, folkloru, dil... more Mezar taslari, uzerlerindeki yazi ve suslemeleriyle, ait olduklari donemin, sanati, folkloru, dili, edebiyati ve estetik kaygilari ile ilgili bilgiler iceren onemli belgelerdir. Bu onemine ragmen Anadolu’nun pek cok bolgesindeki mezar taslari bakimsizliktan, ilgisizlikten ve bilgisizlikten dolayi ya kaybolmus ya da kirec kuyularinda yok edilmistir. Bozdogan mezarliklarinda yer alan taslarin durumu da cok farkli degildir. Bu makalede, Bozdogan mezar taslarindan gunumuze ulasabilenleri tespit edilmis ve genel bir degerlendirme yapilmistir1
Beçin'de 2005 yılı kazı çalışmaları, Seymenlik Zaviyesi'nde yoğunlaştırıldı. Avlu girişinin, batı... more Beçin'de 2005 yılı kazı çalışmaları, Seymenlik Zaviyesi'nde yoğunlaştırıldı. Avlu girişinin, batı duvarı üzerinde yer aldığı kesin olarak saptandı. Zaviyenin güney kenarındaki hamamın içindeki çöp ve molozlar temizlendi. Hamamın bütün mekanlarında, zeminlerin çökmüş olduğu anlaşıldı. Cehennemlik içindeki molozlar da temizlenerek, içinde duman ve sıcak havanın dolaştığı kanallar ortaya çıkarıldı. Menteşe Mezarlığı'nda, dikdörtgen mekanın güneyindeki mekanın kazısına devam edildi. Mezarlığın kuzey kesiminde, yeni açılan kesimde, önemli bir kişilik olduğu anlaşılan Melikşah'a ait 1420 tarihli bir mezar taşı ile kızına ait bir mezar taşı bulunmuştur. Büyük miktarı Seymenlik Hamamı'nın soyunmalık sekisinde bulunan 400'e yakın sikkeden tanımlanabilenlerin tanıtımları yapıldı.
İzmir'in güneybatısında, Seferihisar ilçesinin bir mahallesi konumunda ve ilçe merkezine yaklaşık... more İzmir'in güneybatısında, Seferihisar ilçesinin bir mahallesi konumunda ve ilçe merkezine yaklaşık 5 km. uzaklıkta olan Sığacık, M. Ö. 7. yüzyıldan başlayarak çeşitli imar faaliyetlerine sahne olmuş önemli bir liman kentidir. Çevresinde Klazomenai, Lebedos, Myonnesos ve Erythrai gibi zengin antik kentler yer alır. Sığacık limanı, bir ihraç limanı olarak, 19. yüzyılda bölgenin dışarıya açılan kapısıdır. Sığacık Kalesi ve kale içindeki, Türk dönemine ait bir cami, bir mescit, bir hamam, bir türbe ve bir şadırvan bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Günümüze bazı değişikliklerle ulaşan bu yapılar, mimari özellikleriyle ayrıntılı olarak incelenmiş, plan ve fotoğraflar eşliğinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, çalışmanın başında Sığacık'ın tarih içindeki gelişim süreci ve bir ticaret limanı olarak bölgedeki önemi ile ilgili bilgilerin yanısıra, sonuç bölümünde yapıların gelecek kuşaklara aktarılması için bazı önerilere yer verilmiştir.
İzmir'in güneydoğusunda yer alan ve tarihi süreç içinde Teira, Tyrha, Thyeira gibi çeşitli adlarl... more İzmir'in güneydoğusunda yer alan ve tarihi süreç içinde Teira, Tyrha, Thyeira gibi çeşitli adlarla anılan kent, İzmir'in büyük nüfuslu ilçelerinden biridir. Hititler döneminde kurulduğu, Lidya, Pers, Helen, Roma ve Bizans dönemlerinde bölge için önemli kentlerden biri olduğu bilinmektedir. 1308'e kadar Bizans ve Türkler arasında sık sık el değiştiren kent 1308 den itibaren kalıcı olarak Türk egemenliğine girmiş, 1390'da Aydınoğulları Beyliği'ne son veren Yıldırım Bayezid döneminde bir Osmanlı kenti olmuştur. 15. ve 16. yüzyıllarda kentteki ticari canlılık sonucu han yapıları, pazar ve çarşı oluşumları hızlı bir şekilde artarak, şehrin kuzeyine doğru ilerlemiştir. Günümüzde ticari faaliyetler açısından halen aktif olan bölge, Bizans, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinde de canlı bir ticari merkez konumunda olmuştur. Kentte, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinden kalan çok sayıda eser vardır. Kentlerin gelişim düzeylerini göstermesi açısından son derece önemli olan yapı tiplerinden biri de şehir içi hanlarıdır. Tire' de, 15-16. yüzyıllarda inşa edilmiş otuza yakın handan yalnızca beşi günümüze ulaşabilmiştir. Bu yapılardan biri de, 15. yüzyılın ikinci çeyreğinde inşa edildiği bilinen avlulu, iki katlı ve iki katı revaklı bir şemaya sahip Kutu Han' dır. 2013 yılında, ahırın bir kısmı ile avluda kazı ve temizlik çalışmaları yapılmış, yıkılan bölümlerin özgün temelleri ortaya çıkarılmıştır. Bu verilere dayanılarak hazırlanan restorasyon projesi doğrultusunda 2016 yılında restorasyon çalışmaları başlamış, ancak uygulamalar sırasında yapının plan şemasını etkileyecek, mimari unsurlarında önemli değişikliklere neden olacak yeni bulgulara ulaşılmıştır. Giriş açıklığı, avlu, üst kata çıkışı sağlayan iki merdiven ve üst kat revakı bu değişikliklerin ana noktalarıdır. Bu bildiride, daha önce yapılan çalışmalarda önerilen giriş açıklığı ve üst kat revakı gibi bazı unsurlar, restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan izler doğrultusunda, yeniden ele alınmış ve benzer örneklerle karşılaştırılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Yapı, İzmir'in yaklaşık 113 kilometre güneydoğusunda yer alan Ödemiş ilçesinde, çarşı içindedir. ... more Yapı, İzmir'in yaklaşık 113 kilometre güneydoğusunda yer alan Ödemiş ilçesinde, çarşı içindedir. Kareye yakın dikdörtgen bir alan üzerine oturan yapı ahşap desteklerin taşıdığı ahşap tavanlı bir harim ve önünde, kuzeyde ve batıda toplam 11 ahşap destek tarafından taşınan bir son cemaat yerinden oluşmaktadır. Duvarları içte ve dışta sıvalı olduğu için inşa malzemesi anlaşılamamaktadır. Kuzey cephe önünde, yapıyı üç yönden çevreleyen avlu duvarı yakın zamanda inşa edilmiştir. Harimin güney duvarı üzerinde yer alan, yarım daire şekilli mihrap nişinin iki yanına, yarısı duvara gömülü birer sütunce yerleştirilmiştir. Üzerleri diğer destekler gibi boyalı olan sütuncelerin başlıkları da kenger yapraklarından oluşmaktadır. Ana niş kemeri üzerinde kalemişi olarak işlenmiş bitkisel süslemeli bir pano, tepeliğin merkezinde ayna perspektifiyle yazılmış bir besmele panosu ve bunu çevreleyen yine kenger yapraklarının işlendiği kalemişi bitkisel bir tepelik yer almaktadır. İnşa kitabesi bulunmayan yapının girişi üzerinde yer alan onarım kitabesi 1856 tarihlidir. Çeşitli yayınlarda yapının, 1665 yılında, Tire'li Kabasakal oğlu Mehmed Ağa tarafından küçük bir mescid olarak inşa edildiği, halk tarafından "Bani Camii" adıyla anıldığı, 1856'da onarıldığı belirtilmektedir.
Yelki, İzmir'in güneybatısında, Güzelbahçe'ye bağlı bir beldedir. Kentin üç ada halinde düzenlenm... more Yelki, İzmir'in güneybatısında, Güzelbahçe'ye bağlı bir beldedir. Kentin üç ada halinde düzenlenmiş olan mezarlığı günümüzde de gömüye açıktır. Mezarlıkta yer alan mezar taşlarından en eskisi 1741 tarihlidir. Bu çalışmada, 1 numaralı adada yer alan 87 mezar taşı değerlendirilmiştir. Taşların kitabeleri okunmuş, fotoğrafları çekilerek çizimleri yapılmış, form ve süsleme özellikleri incelenerek ayrıntılı bir katalog hazırlanmıştır. Mezarlıkta, az sayıda ayak ucu taşı bulunması tespit edilen önemli özelliklerden biridir. Batı Anadolu Bölgesinde yer alan pek çok mezarlıktaki gibi, burada da kadın mezar taşlarının erkek mezar taşlarına göre daha yoğun süslemeye sahip olduğu dikkat çekmektedir. Süslemelerde, bitkisel ve geometrik unsurların yanısıra cami tasvirlerinin de kullanılması, önemli bölgesel özellikler arasında sayılabilir.
'nde, Yemeniciler Caddesi ile Basın Caddesi'nin kesiştiği köşededir. Günümüzde, hanın odaları, ay... more 'nde, Yemeniciler Caddesi ile Basın Caddesi'nin kesiştiği köşededir. Günümüzde, hanın odaları, ayakkabıcı esnafı tarafından depo olarak kullanılmaktadır. İki katlı yapının dikdörtgen avlusu, her iki katta da dört yönden revaklarla çevrilmiş ve revakların gerisine odalar yerleştirilmiştir (Şek.1). Duvarları kırma taşlarla, kapı ve pencere söveleri ile payeler düzgün kesme taşlarla, kemerler ve üst örtü ise tuğlayla inşa edilmiştir. Dışta, doğu, batı ve kuzey cepheleri, yakın zamanda inşa edilen dükkanlarla tamamen kapanmış durumdadır (Res.1). Güney cephesinin batı ucunda, cephe duvarının oyulmasıyla oluşturulan 60 cm. derinliğinde ve 70 cm. genişliğindeki küçük mekan bir ayakkabı tamircisi tarafından dükkan olarak kullanılmaktadır. Bu mekanın sağındaki kapı ve pencere, 1 numaralı odaya açılmaktadır. 2 ve 3 numaralı odaların güney duvarları 50 cm. içeriye alınarak, burada küçük iki dükkan oluşturulmuş; 4 numaralı odanın duvarı ise tamamen kaldırılmıştır. Şekil 1-Afyon Taş Han. Alt kat planı.
ortuludur. Kubbe gobeginde altigen bir fener, onun iki yaninda ise dikdortgen birer pencere yer a... more ortuludur. Kubbe gobeginde altigen bir fener, onun iki yaninda ise dikdortgen birer pencere yer almaktadir (Res.5). Soyunmaligi orten kubbenin, gecis bolgesi uzerinde kalan kismimn sonradan betonarme olarak insa edildigi anlasilmaktadir
Cami, medrese, ve hamamdan oluşan külliye Tire'nin yaklaşık 1 km kuzeybatısındadır. Kesin inşa ta... more Cami, medrese, ve hamamdan oluşan külliye Tire'nin yaklaşık 1 km kuzeybatısındadır. Kesin inşa tarihi bilinmeyen yapılar topluluğu, kaynaklara göre 1492 tarihinde II. Bayezid dönemi Şeyhülislamı Molla Arap takma adlı Alaeddin Ali Arabî tarafından inşa ettirilmiştir. Büyük bir kısmı yıkılmış ve toprak altında kalmış olan cami ve medrese, külliyenin çekirdek yapılarını oluşturmaktadır. Medresenin yaklaşık 100 m kuzeybatısında yer alan hamamın üzerine yeni bir bina inşa edilmiş ve hamam metruk hale gelmiştir. 1 Eylül 2015 tarihinde başlayan ve yaklaşık 4 ay süren kazı çalışmalarıyla caminin plan şeması büyük ölçüde ortaya çıkarılmış, kuzeybatı köşede, caminin batı cephesine bitişik, içinde mihrap bulunan büyücek bir mekan tespit edilmiştir. İçinde yoğun kül tabakası ve bir ocağa ait kalıntılar tespit edilen mekanın, yayınlarda sözü edilen aşevi olabileceği öngörülmektedir. Zemini altıgen tuğlalarla kaplı olan mekanın, yaklaşık 30 cm yükseklikteki duvarları günümüze ulaşabilmiştir. Avlunun iki yanında yer alan revak, medrese hücreleri ve caminin hariminde de zeminin altıgen tuğlalarla kaplandığını gösteren çok sayıda tuğla parça ortaya çıkarılmıştır. Külliyedeki kazı çalışmaları, mülk sahibi olan Vakıflar İzmir Bölge Müdürlüğü'nün girişimleriyle, İzmir II No'lu Koruma Bölge Kurulu kararları doğrultusunda tamamlanmıştır. Kazı çalışmaları sonrasında elde edilen veriler doğrultusunda restorasyon projesi hazırlanarak, yapıların ayağa kaldırılması planlanmaktadır.
1st Internatıonal Congress of Turkish-İslamic Gravestones, 2018
ABSTRACT Symbols are common signs which people atribute their feelings, thoughts and beliefs, fro... more ABSTRACT Symbols are common signs which people atribute their feelings, thoughts and beliefs, from the ancient ages up to the present. Origin of the word is the “Symbolon” in the Egyptian language. This word means “to discuss together, to merge, to connect together”. Swastika and Çarkıfelek motifs are among the earlier cultural symbols of the human, such as simple cross or circle, square, triangle. These symbols are the first signatures of mankind, engraved on stone, wood and bone. Both are symbols of the sun. Their meaning has been undergone minor changes, but the essence has survived to the present day. The cycle in the symbols is “the eternal life cycle” and refers to the return to God. On the gravestones, moon, star, sun motifs and circles are the same meaning
bilimsel danışmanlığında, İzmir Arkeoloji Müzesi denetiminde, İzmir Büyükşe-hir Belediyesi'nin ka... more bilimsel danışmanlığında, İzmir Arkeoloji Müzesi denetiminde, İzmir Büyükşe-hir Belediyesi'nin katkıları ve bölüm öğrencilerinin katılımıyla 19 Mart-23 Mayıs 2007 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.1 Günümüzde, alanın merkezi konumundaki türbenin kuzeyinde, batısında ve güneyinde olmak üzere üç adadan oluşan ve en eskisi 1570 tarihli olduğu sap-tanabilen ancak çoğu 18-19. yüzyıllara tarihlenen Osmanlı dönemi mezar taşları-nı içeren bir hazire yer almaktadır. İzmir'in önemli mezarlıklarından biri olarak bilinen hazirede, I numaralı adada 20, II numaralı adada 51, III numaralı adada 16 mezar ve bütününde 200'ün üzerinde mezar taşı yer almaktadır. (Resim 1,2) Zaviyenin doğusuna, aşevinden başlayarak kuzeyden geçen sokağa kadar, yakın zamanda bir duvar örülmüştür. Alan, güneydoğu köşede bir aşevi; güney-batı köşede bir mescit ve bitişiğinde kareye yakın dikdörtgen bir konut ve kuzey-batıda bir özel hamam tarafından sınırlanmaktadır. (Şekil 1) Hamamın batısında ve aşevinin güneyinde, zaviyeyle komşu konutlar yer almaktadır. Bugün, zaviye-nin merkezi konumunda olan türbe diğer yapılara oranla nispeten daha bakımlı ve temiz durumdadır. Aşevi, mescit ve hamam, bakımsız ve haraptır. Bugün, bir hamam, bir aşevi, bir mescit ve bir türbeden oluşan yapılar 1 Kazı ve temizlik çalışmalarında, işçi ve malzeme desteği nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne titiz ve özverili yaklaşımlarından dolayı İzmir Arkeoloji Müzesi uzmanı Selahattin Sert'e; bölümümüz doktora öğrencileri Gökben Ayhan ve Ceren Erdoğan'a sonsuz teşekkür ederim. Resim 1 Hazire, III. numaralı ada.
Uploads
Papers by ertan das
Erken Dönem Osmanlı Türbeleri dönemin bütün örneklerini bir araya getiren bir çalışma olması açısından tekdir.
Erken Dönem Osmanlı Türbeleri dönemin bütün örneklerini bir araya getiren bir çalışma olması açısından tekdir.