Τζέλα
Η Γέλα ήταν αρχαία ελληνική αποικία, χτισμένη στα νότια της Σικελίας. Ήταν από τις σημαντικότερες αρχαίες ελληνικές αποικίες της Σικελίας.
Ιστορία
Ίδρυση και πρώιμη ιστορία
Η πόλη ιδρύθηκε γύρω στο 688 π.Χ, κατά την διάρκεια του δεύτερου ελληνικού αποικισμού, από αποίκους από την Ρόδο και την Κρήτη. Το όνομά της το πήρε από τον ομώνυμο ποταμό, στις όχθες του οποίου χτίστηκε[1]. Η πόλη αναπτύχθηκε γρήγορα και μετά από έναν αιώνα ίδρυσε την αποικία Ακράγαντας
Η περίοδος ακμής της πόλης
Οι αναφορές για την πόλη είναι ελάχιστες μέχρι τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. Την περίοδο αυτή αναφέρεται πως την Γέλα κυβερνούσε ο τύραννος Κλέανδρος ο οποίος διατηρήθηκε στην εξουσία μεταξύ του 505 και 498 π.Χ. Μετά τον θάνατό του τον διαδέχτηκε ο τύραννος Ιπποκράτης ο οποίος επέκτεινε την κυριαρχία της πόλης καταλαμβάνονταν τους Λεοντίνους, την Ζάγκλη και την Νάξο. Μόνο οι Συρακούσες με την βοήθεια των συγγενικών τους πόλεων της Κορίνθου και της Κέρκυρας αντιστάθηκαν. Το 492 μετά την επανάσταση της πόλης Καμάρινας που ήταν αποικία των Συρακουσών ο Ιπποκράτης παρενέβη και εξαπέλυσε πόλεμο εναντίων των Συρακουσών. Έχοντας κερδίσει τους Συρακούσιους στον Έλορο ποταμό πολιόρκησε τις Συρακούσες αλλά τελικά πείστηκε να αποσυρθεί διατηρώντας την κατοχή της Καμάρινας. Τον Ιπποκράτη διαδέχτηκε ο Γέλων ο οποίος κατέλαβε τις Συρακούσες το 484 π.Χ. και μετέφερε την έδρα της διακυβέρνησής του εκεί. Ο Γέλων αντιμετώπισε επιτυχώς τους Καρχηδόνιους μαζί με τον τύραννο του Ακράγαντα Θήρωνα, στην μάχη της Ιμέρας το 480 π.Χ.
Τα τελευταία χρόνια
Τα επόμενα χρόνια η ιστορία της Γέλας συνδέεται με την ιστορία των Συρακουσών αφού οι δύο πόλεις έχουν κοινή διοίκηση. Κέντρο όμως γίνονται οι Συρακούσες και η Γέλα εξασθενεί. Η Γέλα συμμετείχε το 424 π.Χ. στην συμμαχία των Σικελικών πόλεων εναντίων των Αθηναίων που εκστράτευσαν στην Σικελία. Η Γέλα καταστράφηκε το 405 π.Χ. από τους Καρχηδόνιους που είχαν εισβάλει στην Σικελία, με αρχικό σκοπό να υπερασπιστούν την πόλη Έγεστα. Η Γέλα δεν έλαβε την βοήθεια που περίμενε από τους Συρακούσιους με αποτέλεσμα να καταληφθεί τελικά από τους Καρχηδόνιους που κατέστρεψαν την πόλη. Όσοι επιβίωσαν κατέφυγαν στις Συρακούσες και επέστρεψαν στην Γέλα το 397 π.Χ. Την περίοδο του Αγαθοκλή μεταξύ 317 και 289 π.Χ. η Γέλα συνταράχτηκε από συγκρούσεις μεταξύ λαού και της αριστοκρατίας. Τελικά το 282 π.Χ. ο Φιντίας από τον Ακράγαντα κατέλαβε την πόλη και την κατέστρεψε, χωρίς η πόλη να καταφέρει να ανακάμψει ξανά. Κατά την ρωμαϊκή περίοδο η Γέλα αναφερόταν ως μικρός οικισμός.
Παραπομπές
- ↑ Θουκυδίδης βιβλίο ΣΤ. Γέλαν δὲ Ἀντίφημος ἐκ Ῥόδου καὶ Ἔντιμος ἐκ Κρήτης ἐποίκους ἀγαγόντες κοινῇ ἔκτισαν, ἔτει πέμπτῳ καὶ τεσσαρακοστῷ μετὰ Συρακουσῶν οἴκισιν. καὶ τῇ μὲν πόλει ἀπὸ τοῦ Γέλα ποταμοῦ τοὔνομα ἐγένετο
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Γέλα, εγκυκλοπαίδεια Britannica (Αγγλικά)