Ελάφι

Ελάφι; Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:; 5–0Ma ΠροЄ Є O Σ Δ Λ Π Τ Ι Κ Πγ Ν ↓ Κατώτερο Ολόκαινο-Σήμερα
	; Μερικά από τα μέλη της οικογένειας των ελαφιών (δεξιόστροφα από πάνω αριστερά): Κόκκινο ελάφι, Ελάφι σίκα, Μπαρασίνα, Τάρανδος, Ελάφι της Βιρτζίνια
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Ομοταξία:	Θηλαστικά (Mammalia);
Τάξη:	Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla);
Υποτάξη:	Ευθήρια (Eutheria);
Ανθυποτάξη:	Pecora;
Οικογένεια:	Ελαφίδες (Cervidae); Goldfuss, 1820

To ελάφι είναι ζώο θηλαστικό, μηρυκαστικό, που ανήκει στην οικογένεια των ελαφιδών και στην τάξη των αρτιοδακτύλων. Είναι λεπτόσωμο και φέρει κοντό καστανόχρωμο μαλακό τρίχωμα. Το κεφάλι του είναι μικρό, με ρύγχος μυτερό. Έχει μεγάλα μάτια και λεπτά ευκίνητα πόδια. Το αρσενικό έχει στο κεφάλι του κέρατα μεγάλα με διακλαδώσεις που ανανεώνονται κάθε χρόνο και μοιάζουν με φύλλα πλατιά. Τα ελάφια είναι επιλεκτικά στην τροφή τους και περνούν τον περισσότερο χρόνο τους αναζητώντας τροφή, ενώ τρώνε κυρίως φύλλα. Έτσι περνούν πολύ από το χρόνο τους διαλέγοντας τα κλαδιά, τα φύλλα, τα χορτάρια και τα φρούτα που δεν τα δυσκολεύουν στην πέψη.

Περιγραφή & οικολογία

Ζει σε πυκνά δάση ζευγαρωτά ή πολλά μαζί (αγέλες) και τρέφεται με χλόη, χόρτα ή και με τη φλούδα από τους κορμούς των μικρών δέντρων, τους οποίους επίσης καταστρέφει τρίβοντας επάνω τα κέρατά του, όταν είναι η εποχή να αλλάξει το δέρμα του. Μερικά είδη συχνάζουν και σε έλη. Το ελάφι συναντάται σε πολλές παραλλαγές (με κέρατα ή χωρίς, μεγαλόσωμο ή μικρόσωμο, με ουρά ή χωρίς, με χαυλιόδοντες ή όχι, με μεγάλα ή μικρά αυτιά κλπ.) σε όλον τον κόσμο εκτός από την Αφρική και την Αυστραλία. Στην Αμερική είναι μεγαλόσωμα, στην Κίνα μικρόσωμα χωρίς κέρατα, στην Ιάβα και τη Σουμάτρα μεγάλα με κοντά κέρατα, στην Ευρώπη μέτρια κλπ.

Το κόκκινο ελάφι, που το συναντάμε στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης και της Μικράς Ασίας, έχει μήκος ως 2,30 μ. και ύψος ως 1,70 μ. στο ακρώμιο ζυγίζει ως 140 κιλά. Έχει σπάνια ευκινησία και τρέχει πολύ γρήγορα κάνοντας πηδήματα μέχρι 8 μέτρα. Ζει γύρω στα 40 με 50 χρόνια. Στην Ελλάδα συναντιέται στον Όλυμπο, στα βουνά της Ηπείρου και σε μερικά ορεινά μέρη της Μακεδονίας, στη Λήμνο και τη Ρόδο (Πλατώνι – Dama Dama). Έχει εχθρούς όλα τα αρπακτικά ζώα και τον άνθρωπο. Το μόνο όπλο για την άμυνά του είναι το γρήγορο τρέξιμό του και οι οξύτατες αισθήσεις του. Το θηλυκό του, που δεν έχει κέρατα, γεννά μια φορά τον χρόνο (κάθε 10 μήνες) 1 ως 2 ελαφάκια που τα θηλάζει και τα αγαπά πολύ. Το ζευγάρι είναι τόσο αγαπημένο, που αν τύχει να σκοτωθεί το ένα, το άλλο είναι δυνατό να πεθάνει από λύπη και μαρασμό, έχοντας περιπλανηθεί πολλές μέρες.

Ανθρώπινη αλληλεπίδραση & παράδοση

Το κυνηγούν για το νοστιμότατο και ευκολοχώνευτο κρέας του, που είναι ανεκτίμητο για τους αρρώστους. Επίσης για το δέρμα του που χρησιμοποιείται για ενδύματα και κάθε λογής δερμάτινα είδη. Τα κέρατά του είναι πολύτιμα για την κατασκευή λαβών διάφορων αντικειμένων (πιρουνιών, μαχαιριών, μπαστουνιών κλπ.) καθώς και για κόλλα και ζελατίνα. Παλιότερα αποτελούσαν μια από τις σπουδαιότερες πρώτες ύλες για την παραγωγή αμμωνίας. Σήμερα το κυνήγι του στην Ελλάδα έχει απαγορευτεί επειδή το είδος σπανίζει, αλλά σε άλλες χώρες, όπως η Νέα Ζηλανδία, επιτρέπεται.

Το ελάφι αναφέρεται από τον λαό στα τραγούδια και τις παροιμίες του (για την αγάπη της μάνας ελαφίνας στα μικρά της, για την ομορφιά και αθώα γλυκύτητα των ματιών τους καθώς και το λεπτό ευλύγιστο σώμα τους, ώστε μια όμορφη γυναίκα να τη λένε «ελαφίνα»). Επίσης και στη μυθολογία αναφέρεται σε σχέση με την Άρτεμη, θεά του κυνηγιού. Όλα αυτά δείχνουν πως το ελάφι είναι αγαπημένο ζώο του λαού από παλιά.