Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οφιουρίδες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οφιουρίδες
Το είδος Ophiura ophiura
Το είδος Ophiura ophiura
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
Υπερσυνομοταξία: Δευτεροστόμια (Deuterostomia)
Κλάδος: Κοιλομόπορα (Ambulacraria)
Συνομοταξία: Εχινόδερμα (Echinodermata)
Ομοταξία: Οφιουροειδή (Ophiuroidea)
Τάξη: Οφιούρια (Ophiurida)
Οικογένεια: Οφιουρίδες (Ophiuridae)
Lyman, 1865

Οι οφιουρίδες (λατινική-επιστημονική ονομασία Ophiuridae) είναι μεγάλη οικογένεια από θαλάσσιους οργανισμούς, που ανήκουν στην ομοταξία οφιουροειδή, όντα που μοιάζουν με τους θαλάσσιους αστερίες, μια άλλη ομοταξία των εχινόδερμων.

Οι οφιουρίδες έχουν πέντε απλούς βραχίονες, που κινούνται οριζοντίως. Οι άκανθες των βραχιόνων είναι μικρού μήκους και κινητοί: Λυγίζουν σε θέση παράλληλη με τον βραχίονα μετά από ερέθισμα, ενώ όταν το ζώο αναπαύεται οι άκανθες αντιθέτως είναι κάθετοι στην επιφάνεια του βραχίονα, δηλαδή σε «όρθια» θέση. Τόσο ο δίσκος (το κεντρικό τμήμα του ζώου) όσο και οι βραχίονες είναι καλυμμένοι με λεία, χαρακτηριστικά λέπια, που καλύπτουν και τις δύο πλευρές του δίσκου. Η σιαγόνα περιβάλλεται από μια συνεχή σειρά στοματικών θηλών.

Φυλογενετική και ταξινομική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αρχαιότερα απολιθώματα οφιουριδών χρονολογούνται στη Λιθανθρακοφόρο περίοδο, πριν από 349,5 εκατομμύρια έτη (γένος †Aganaster).[1] Σήμερα γίνονται ευρύτερα αποδεκτά ως ανήκονται στην οικογένεια τα εξής μη εξαφανισμένα γένη[2]:

  • Anthophiura
  • Astrophiura
  • Dictenophiura
  • Euvondrea
  • Gymnophiura
  • Haplophiura
  • Homophiura
  • Ophiambix
  • Ophioceramis
  • Ophiochalcis
  • Ophiochorus
  • Ophiochrysis
  • Ophiocrates
  • Ophiocrossota
  • Ophioctenella
  • Ophiocypris
  • Ophioelegans
  • Ophiogona
  • Ophiolipus
  • Ophiomisidium
  • Ophionotus
  • Ophiopenia
  • Ophiophyllum
  • Ophiopleura
  • Ophiopyren
  • Ophiopyrgus
  • Ophiosphalma
  • Ophiosteira
  • Ophioteichus
  • Ophiotjalfa
  • Ophiotylos
  • Ophiotypa
  • Ophiozona
  • Ophiura
  • Ophiuraster
  • Ophiurinae
  • Ophiuroglypha
  • Sinophiura
  • Spinophiura
  • Stegophiura
  • Theodoria
  • Uriopha

Ο παραπάνω κατάλογος περιλαμβάνει και γένη που μερικοί ταξινομιστές τα εντάσσουν στη μικρότερη οικογένεια οφιολευκίδες (Ophioleucidae), η οποία πάντως μπορεί να συμπεριληφθεί εντός των οφιουριδών ως υποοικογένεια οφιολευκίνες (Ophioleucinae)[3]).


  1. «The Paleobiology Database». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2024. 
  2. MarineSpecies.org - Ophiuridae Lyman, 1865
  3. The World Ophiuroidea Database - Ophioleucinae Matsumoto, 1915
  • Hansson, H.G.: «Echinodermata» στο βιβλίο European register of marine species: a check-list of the marine species in Europe and a bibliography of guides to their identification, επιμ. Costello, M.J. κ.ά., Collection Patrimoines Naturels, #50, 2001, σσ. 336-351
  • P.J. Hayward & J.S. E-Ryland (επιμ.): Handbook of the Marine Fauna of North-West Europe, Oxford University Press, Οξφόρδη 1996, ISBN 0-19-854055-8