Ζυλ Μπορντέ
Ο Ζυλ Ζαν Μπατίστ Βενσάν Μπορντέ (γαλλ. Jules Jean Baptiste Vincent Bordet, 13 Ιουνίου 1870 – 6 Απριλίου 1961) ήταν Βέλγος ανοσολόγος και μικροβιολόγος. Βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1919 για τις ανακαλύψεις του σχετικώς με την ανοσία. Το γένος βακτηρίων Bordetella ονομάσθηκε έτσι από το επώνυμό του προς τιμή του.
Σπουδές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπορντέ γεννήθηκε στην πόλη Σουανί του Βελγίου. Απεφοίτησε ως ιατρός από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών το 1892 και το 1894 άρχισε να εργάζεται στο Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι, στο εργαστήριο Ίλια Μέτσνικοφ, ο οποίος είχε μόλις ανακαλύψει τη φαγοκυττάρωση των βακτηρίων από λευκά αιμοσφαίρια, μια έκφραση της κυτταρικής ανοσίας.
Ανακαλύψεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1895 ο Μπορντέ ανεκάλυψε ότι η βακτηριολυτική δράση επίκτητων εξειδικευμένων αντισωμάτων ενισχύεται σημαντικά in vivo από την παρουσία ενδογενών συστατικών στον ορρό του αίματος, τα οποία ονόμασε «αλεξίνη» και είναι σήμερα γνωστά ως «συμπλήρωμα». Τέσσερα έτη αργότερα, το 1899, περιέγραψε μια παρόμοια διαδικασία καταστροφής στην οποία ενεχόταν το συμπλήρωμα, την «αιμόλυση», στην οποία τα ξένα ερυθρά αιμοσφαίρια διαλύονται μετά από έκθεσή τους σε άνοσο ορρό. Το 1900 εγκατέλειψε το Παρίσι προκειμένου να ιδρύσει ένα ινστιτούτο παρόμοιο με το «Παστέρ» στις Βρυξέλλες. Συνέχισε να ερευνά τους μηχανισμούς με τους οποίους δρα το συμπλήρωμα. Οι μελέτες αυτές έγιναν η βάση για μεθόδους βασιζόμενες στη δέσμευση του συμπληρώματος, που που κατέστησαν δυνατή την ανάπτυξη ορρολογικών εξετάσεων για τη σύφιλη (συγκεκριμένα της εξετάσεως Βάσερμαν από τον Άουγκουστ Πάουλ φον Βάσερμαν). Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται σήμερα για ελέγχους ορρού του αίματος για αναρίθμητες άλλες ασθένειες.
Μαζί με τον Οκτάβ Ζενγκού ο Μπορντέ κατόρθωσε να απομονώσει το βακτηρίδιο Bordetella pertussis σε καθαρή καλλιέργεια το 1906 και πρότεινε ότι ήταν το αίτιο του κοκκύτη. Το επόμενο έτος ο Μπορντέ έγινε καθηγητής της βακτηριολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. Απεβίωσε στις Βρυξέλλες σε ηλικία 90 ετών και τάφηκε στο Κοιμητήριο των Ιξελλών.
Τιμητικές διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1916 ο Μπορντέ εκλέχθηκε αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου[17] και το 1930 τιμήθηκε με το Μετάλλιο Κρουν και έδωσε τη σχετική διάλεξη.[18] Στη διάλεξή του αυτή ο Μπορντέ διετύπωσε στο συμπέρασμα ότι οι βακτηριοφάγοι, «αόρατοι» ιοί που κατέστρεφαν τα βακτήρια και είχαν ανακαλυφθεί από τον Φελίξ Ντερέλ, δεν υπήρχαν και ότι τα βακτήρια αυτοεξοντώνονταν με μια διαδικασία γνωστή ως «αυτόλυση». Η άποψη αυτή του Μπορντέ κατέρρευσε το 1941 με τη δημοσίευση από τον Ρούσκα των πρώτων απεικονίσεων βακτηριοφάγων με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.[19] Ο Μπορντέ τιμήθηκε επίσης με:
- το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1919 για τις ανακαλύψεις του σχετικώς με την ανοσία
- την εκλογή του ως μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Καλών Τεχνών του Βελγίου[20] το 1919
- το Βραβείο Θεραπευτικής «Κάμερον» του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου το 1921
Ονομάσθηκαν προς τιμή του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μπορντέ στις Βρυξέλλες
- Το αντικαρκινικό Νοσοκομείο και Ινστιτούτο Ζυλ Μπορντέ
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12347861w. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jules-Bordet. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 (Αγγλικά) Find A Grave.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12347861w. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. nlk20000082951. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2022.
- ↑ gallica
.bnf .fr /ark: /12148 /bpt6k1291853b /f3 .item .r=%22DOCTEURS%20honoris%20causa%22 .zoom. - ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 41.
- ↑ «The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1919». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Liste des docteurs honoris causa de l'Université de Paris de 1918 à 1933 inclus». (Γαλλικά) Annales de l'Université de Paris. 1934. σελ. 90-95.
- ↑ journals
.openedition .org /framespa /515?lang=en #tocto2n11. - ↑ gallica
.bnf .fr /ark: /12148 /bpt6k121023r /f65 .item .r=honoris%20causa. - ↑ L'Information universitaire. 1 Σεπτεμβρίου 1925. gallica
.bnf .fr /ark: /12148 /bpt6k4585595z /f1 .item .r=honoris .zoom. - ↑ gallica
.bnf .fr /ark: /12148 /bpt6k8278626t /f2 .item .r=HONORIS .zoom. - ↑ «Liste complète des récipiendaires de 1864 à aujourd'hui». Complete list of recipients from 1864 to today. Πανεπιστήμιο Λαβάλ.
- ↑ Oakley, C.L. (1962). «Jules Jean Baptiste Vincent Bordet 1870-1961». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 8: 18-25. doi:.
- ↑ «Library and Archive Catalogue». Royal society. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ Hausler, Thomas: Viruses Vs. Superbugs: A Solution to the Antibiotics Crisis?, Palgrave Macmillan, 2007, ISBN 0230551939
- ↑ Index biographique des membres et associés de l'Académie royale de Belgique (1769-2005)
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Jules Bordet: Studies in Immunity, εκδ. John Wiley & Sons, αγγλ. μετάφρ. Frederick P. Gay, 1909, από το Internet Archive
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Ζυλ Μπορντέ στον ιστότοπο των Βραβείων Νόμπελ
- Βιογραφική ιστοσελίδα στο Ινστιτούτο Ζυλ Μπορντέ