Ll

Το <Ll> είναι γράφημα των λατινικών αλφαβήτων. Αποτελεί ξεχωριστό δίγραφο σε γλώσσες όπου συμβολίζει ένα ξεχωριστό φώνημα ενώ στις υπόλοιπες συνήθως αντιπροσωπεύει φθόγγους και είναι προϊόν ορθογραφικών συμβάσεων.

Γλώσσες όπου υφίσταται ως αυτόνομο δίγραφο είναι τα αλβανικά (όπου αντιστοιχεί στο πλάγιο υπερωικό φώνημα /ɬ/), τα ισλανδικά (όπου συμβολίζει το πλάγιο τριβόμενο αλλόφωνο [tɬ]) , τα γαλικιανά και τα καταλανικά (όπου συμβολίζει το πλάγιο ουρανικό φώνημα /ʎ/). Στα ισπανικά θεωρείτο δίγραφο μεταξύ 1754 και 2010 (ονόματι elle, [eʎe], [eʝ̞e] ή [eʒe]) και τοποθετείτο μετά το γράμμα L στο ισπανικό αλφάβητο. Σε διάφορες διαλέκτους της Αμερικής και της Ισπανίας αντιστοιχούσε στο πλάγιο ουρανικό φώνημα που πλέον βρίσκεται σε υποχώρηση, συγκλίνοντας με το ουρανικό προσεγγιστικό (yeísmo).

Από την άλλη, στα ιταλικά συμβολίζει το μακρύ [l:] ενώ στα αγγλικά αντιστοιχεί στο φώνημα /l/.