тэмээ

Mongolian

Mongolian	Cyrillic
ᠲᠡᠮᠡᠭᠡ (temege)	тэмээ (temee)

Etymology

From Proto-Mongolic *temexen, a borrowing from Proto-Turkic *tebe. Compare Buryat тэмээн (temeen), Kalmyk темән (temän), Mongghul timeen and Turkish deve.

a camel at Naadam

The sense 'bishop' is unique to Mongolian (and Kalmyk), and probably represents an adaptation of the Persian version where the bishop is called 'elephant'.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈtʰemeː/
• Syllabification: тэ‧мээ (2 syllables)

Noun

тэмээ • (temee) (Mongolian spelling); (hidden-n declension)

1. camel
2. (chess) bishop
3. (Shagai) one of four sides of the ankle bone dice used in Monglian folk games

Declension

Declension of тэмээ (э-harmonic hidden-n үүд-pl) 

attributive	тэмээн temeen
	singular / indefinite	definite plural
nominative	тэмээ temee	тэмээнүүд temeenüüd
genitive	тэмээний temeenii	тэмээнүүдийн temeenüüdiin
accusative	тэмээг temeeg	тэмээнүүдийг temeenüüdiig
dative-locative	тэмээнд temeend	тэмээнүүдэд temeenüüded
ablative	тэмээнээс temeenees	тэмээнүүдээс temeenüüdees
instrumental	тэмээгээр temeegeer	тэмээнүүдээр temeenüüdeer
comitative	тэмээтэй temeetej	тэмээнүүдтэй temeenüüdtej
privative	тэмээгүй temeegüj	тэмээнүүдгүй temeenüüdgüj
directive	тэмээ рүү temee rüü	тэмээнүүд рүү temeenüüd rüü

Reflexive possessive forms 

	singular / indefinite	definite plural
nominative	тэмээгээ temeegee	тэмээнүүдээ temeenüüdee
genitive	тэмээнийхээ temeeniixee	тэмээнүүдийнхээ temeenüüdiinxee
accusative	тэмээгээ temeegee	тэмээнүүдийгээ temeenüüdiigee
dative-locative	тэмээндээ temeendee	тэмээнүүддээ temeenüüddee
ablative	тэмээнээсээ temeeneesee	тэмээнүүдээсээ temeenüüdeesee
instrumental	тэмээгээрээ temeegeeree	тэмээнүүдээрээ temeenüüdeeree
comitative	тэмээтэйгээ temeetejgee	тэмээнүүдтэйгээ temeenüüdtejgee
privative	тэмээгүйгээ temeegüjgee	тэмээнүүдгүйгээ temeenüüdgüjgee
directive	тэмээ рүүгээ temee rüügee	тэмээнүүд рүүгээ temeenüüd rüügee

independent genitive	singular / indefinite	definite plural
singular possession	тэмээнийх temeeniix	тэмээнүүдийнх temeenüüdiinx
collective possession	тэмээнийхэн temeeniixen	тэмээнүүдийнхэн temeenüüdiinxen

Hyponyms

• май (maj)
• бактриан (baktrian)

Derived terms

• тэмээн хяруул (temeen xjaruul, “ostrich”)

See also

Chess pieces in Mongolian · шатрын дүрс (šatryn dürs) (layout · text)
ноён (nojon)	бэрс (bers)	тэрэг (tereg)	тэмээ (temee)	морь (morʹ)	хүү (xüü)

• тоор тоор (toor toor, “interjection used to call camels”)