Wiktionary

albo

See also: Albo and albó

English

edit
 
English Wikipedia has an article on:
Wikipedia

Etymology

edit

From Albanian +‎ -o.

Noun

edit

albo (plural albos)

  1. (US, offensive, ethnic slur) An Albanian.

Anagrams

edit

Afar

edit

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /alˈbo/ [ʔʌlˈbɔ]
  • Hyphenation: al‧bo

Noun

edit

albó f (plural álob m)

  1. blister

References

edit
  • Mohamed Hassan Kamil (2015) L’afar: description grammaticale d’une langue couchitique (Djibouti, Erythrée et Ethiopie)‎[1], Paris: Université Sorbonne Paris Cité (doctoral thesis)

Italian

edit

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ˈal.bo/
  • Rhymes: -albo
  • Hyphenation: àl‧bo

Etymology 1

edit

Borrowed from Latin album (“blank tablet”) (19th century[1]). Doublet of album.

Noun

edit

albo m (plural albi)

  1. notice board, bulletin board
  2. honours/honors board
  3. roll or register, especially of an organization or profession
  4. volume or booklet of comic book stories

Etymology 2

edit

From Latin albus (“white”), possibly taken as a learned term (first attested 14th century[2]), from Proto-Italic *alβos, from Proto-Indo-European *h₂elbʰós.

Adjective

edit

albo (feminine alba, masculine plural albi, feminine plural albe)

  1. (literary) white
    Synonym: bianco
edit

See also

edit

References

edit
  1. ^ albo (sostantivo) in sapere.it – De Agostini Editore
  2. ^ albo (aggettivo) in sapere.it – De Agostini Editore

Latin

edit

Pronunciation

edit

Etymology 1

edit

From albus (“white”) +‎ -ō.

Verb

edit

albō (present infinitive albāre, perfect active albāvī, supine albātum); first conjugation

  1. (transitive) to make white, whiten
Conjugation
edit
   Conjugation of albō (first conjugation)
indicative singular plural
first second third first second third
active present albō albās albat albāmus albātis albant
imperfect albābam albābās albābat albābāmus albābātis albābant
future albābō albābis albābit albābimus albābitis albābunt
perfect albāvī albāvistī albāvit albāvimus albāvistis albāvērunt,
albāvēre
pluperfect albāveram albāverās albāverat albāverāmus albāverātis albāverant
future perfect albāverō albāveris albāverit albāverimus albāveritis albāverint
passive present albor albāris,
albāre 		albātur albāmur albāminī albantur
imperfect albābar albābāris,
albābāre 		albābātur albābāmur albābāminī albābantur
future albābor albāberis,
albābere 		albābitur albābimur albābiminī albābuntur
perfect albātus + present active indicative of sum
pluperfect albātus + imperfect active indicative of sum
future perfect albātus + future active indicative of sum
subjunctive singular plural
first second third first second third
active present albem albēs albet albēmus albētis albent
imperfect albārem albārēs albāret albārēmus albārētis albārent
perfect albāverim albāverīs albāverit albāverīmus albāverītis albāverint
pluperfect albāvissem albāvissēs albāvisset albāvissēmus albāvissētis albāvissent
passive present alber albēris,
albēre 		albētur albēmur albēminī albentur
imperfect albārer albārēris,
albārēre 		albārētur albārēmur albārēminī albārentur
perfect albātus + present active subjunctive of sum
pluperfect albātus + imperfect active subjunctive of sum
imperative singular plural
first second third first second third
active present — albā — — albāte —
future — albātō albātō — albātōte albantō
passive present — albāre — — albāminī —
future — albātor albātor — — albantor
non-finite forms active passive
present perfect future present perfect future
infinitives albāre albāvisse albātūrum esse albārī albātum esse albātum īrī
participles albāns — albātūrus — albātus albandus
verbal nouns gerund supine
genitive dative accusative ablative accusative ablative
albandī albandō albandum albandō albātum albātū
Synonyms
edit
edit
Descendants
edit
  • English: albata

Etymology 2

edit

Inflected form of albus (“white”).

Adjective

edit

albō

  1. dative/ablative masculine/neuter singular of albus

References

edit
  • “albo”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
  • albo in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
  • albo in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.

Old Polish

edit

Etymology

edit

Inherited from Proto-Slavic *alibo. First attested in 1424.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): (10th–15th CE) /alʲbɔ/
  • IPA(key): (15th CE) /alʲbɔ/

Conjunction

edit

albo

  1. (attested in Lesser Poland) or, that is, i.e.
    • 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 52:
      Za wykupyene albo za zbawenye duszch swych (pro redemptione animarum suarum)
      [Za wykupienie albo za zbawienie dusz swych (pro redemptione animarum suarum)]
    • 1426, Kanon mszy św., Canon missae., volume IV, page 313:
      Obyatuyemy thobye za czyrkew swantø albo za zgromadzenye wyernego krzesczyanstthwa (offerimus pro ecclesia tua sancta catholica)
      [Obiatujemy tobie za cyrkiew świętą albo za zgromadzenie wiernego krześcijaństwa (offerimus pro ecclesia tua sancta catholica)]
    • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[2], [3], [4], volume XLVII, page 358:
      Puste albo ploche sweszrą indomita fera
      [Puste albo płoche źwierzę indomita fera]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[5], page 774:
      Nie było im łacno albo podobno kogo ukrzyżować
      [Nie było im łacno albo podobno kogo ukrzyżować]
    • 1424, Kanon mszy św., Canon missae., volume III, page 50:
      Czyebe tego dlya albo przeto namiloscziwszy oczcze... prosymi (te igitur clementissime pater... rogamus)
      [Ciebie tegodla albo przeto namiłościwszy Oćcze... prosimy (te igitur clementissime pater... rogamus)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 101, 22:
      Abychø zyawily albo zwyestowaly (ut annuntient)
      [Abychą zjawili albo zwiestowali (ut annuntient)]
    • 1884 [c. 1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor, Archiv für slavische Philologie, volume VII, page 573:
      Acz tesz... vmowa nye vczyaszi albo nye barso vraszi, szlowye nye vdraczy
      [Acz też... umowa nie uciąży albo nie barzo urazi, słowie nie udręczy]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 108, 13:
      W pamøcz wroczy se lychota elbo zglowa, albo neprawedlnost oczcz[o]w yego (iniquitas patrum eius)
      [W pamięć wroci sie lichota albo zgloba, albo nieprawiedlność oćc[o]w jego (iniquitas patrum eius)]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[8], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 101, 20–21:
      Gospodzyn... wezrzal gest..., bi rozwøzal syny zagubonych albo zabitich, albo zginolich (pro zginølich) (ut solveret filios interemptorum)
      [Gospodzin... weźrzał jest..., by rozwiązał syny zagubionych albo zabitych, albo zginęłych (ut solveret filios interemptorum)]
  2. (attested in Masovia, Lesser Poland) either, or
    Synonym: (emphatic) alboż
    • 1950 [1427], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 275, Warsaw:
      Jako ya thakan ymal vmowan s Falkem, kedybych yemu szytho spasl albo lankan, tedi myal bracz othe *mye szytho za szitho a trawan za trawan
      [Jako ja taką imiał umowę z Fałkiem, kiedybych jemu żyto spasł albo łąkę, tedy miał brać ote mie żyto za żyto a trawę za trawę]
    • 1950 [1427], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 223, Warsaw:
      Jako mne vinouath Stanislaw dwadzescye groszy za yastrab albo dobri crogulecz
      [Jako mnie winowat Stanisław dwadzieście groszy za jastrząb albo dobry krogulec]
    • 1930 [c. 1455-1460], Ortyle magdeburskie Vrtel 116-120, page 117:
      Gdy mąszczyszną... szwey zenye wyanvge... stho grzywyen albo mnyey lubo [w]wyączey
      [Gdy mężczyzna... swej żenie wianuje... sto grzywien albo mniej lubo [w]więcej]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎[9], Krakow, page 14b:
      Thy albo ga moszesz dzysza albo iutrze s tego svatha szycz
      [Ty albo ja możesz dzisia albo jutrze z tego świata zyć]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[10], [11], [12], volume XXII, page 242:
      Lepey syą modlicz, nysze cziscz albo syą vczicz
      [Lepiej się modlić, niże czyść albo się uczyć]
    • 1895 [1423], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎[13], volume VIIIa, page 162:
      Elzbyetha... jezdzila do Sczepana w dom, aby yey spelnil pyenandze podlug zapysu... albo wwązane dal
      [Elżbieta... jeździła do Szczepana w dom, aby jej spełnił pieniądze podług zapisu... albo wwiązanie dał]
    • 1886 [c. 1455-1460], Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 212:
      Kyedy komv s prawa przyszagą szkazą albo o dlug, albo o layanye, albo o czokoly bandz..., a then, czo by myal nosycz przyszagą, nye bylby..., czo gest o to prawo?
      [Kiedy komu z prawa przysięgę skażą albo o dług, albo o łajanie, albo o cokoli bądź..., a ten, co by miał nosić przysięgę, nie byłby..., co jest o to prawo?]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[14], [15], [16], volume XXII, page 238:
      W onich takye ma vzrzecz albo thu, albo onam vczyechą
      [W onych takie ma uźrzeć albo tu, albo onam uciechę]
  3. (attested in Lesser Poland) and, also
    • 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 3:
      Davam szya vynyen bogv *wszechmogocemv..., czom szgrzessyl... dotknyenym albo *szmyecham
      [Dawam się winien Bogu wszechmogącemu..., com zgrzeszył... dotknienim albo śmiechem]
    • 1880-1894 [XV p. pr.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎[17], volume I, page 300:
      *Podrossznye albo blakąyączye et egenos vagosque induc in domum tuam
      [Podrożn[y]e albo błąkające et egenos vagosque induc in domum tuam]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[18], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ez 10:
      Gospodne, takoly szywø albo w takych szywot dvcha mego (si sic vivitur et in talibus vita spiritus mei)
      [Gospodnie, takoli żywą albo w takich żywot ducha mego (si sic vivitur et in talibus vita spiritus mei)]
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎[19], Miechów, page br 11:
      Moui to slouo albo sedøcim, albo spøcim, albo lezøcim, albo uma[rłym]... a tim usem tecto bog mylosciuy moui
      [Mowi to słowo albo siedzącym, albo śpiącym, albo leżącym, albo uma[rłym]... a tym wszem teć to Bog miłościwy mowi]
  4. because
    Synonyms: abo, abociem, abojem, abowiem
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[20], 6, 12:
      Vszrzal bog, isto zemya gest szø skaszyla, albo bilo wszitko stworzenye (omnis quippe caro), isto szø skazylo
      [Uźrzał Bog, iż to ziemia jest się skaziła, albo było wszytko stworzenie (omnis quippe caro), iż to się skaziło]
    • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[21], 5, 23:
      Panye,... przecz yesz myø poslal? Albo støøt, yakoszesm szedl ku ffaraonowy..., znødzyl lyud twoy (quare misisti me? Ex eo enim, quo ingressus sum ad pharaonem..., afflixit populum meum)
      [Panie,... przecz jeś mię posłał? Albo stąd, jakożeśm szedł ku faraonowi..., znędził lud twoj (quare misisti me? Ex eo enim, quo ingressus sum ad pharaonem..., afflixit populum meum)]

Derived terms

edit
conjunctions

Descendants

edit

References

edit
  • Boryś, Wiesław (2005) “albo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “albo”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “albo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “albo”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “albo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “albo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

edit

Pronunciation

edit
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -albɔ
  • Syllabification: al‧bo

Etymology 1

edit

Inherited from Old Polish albo.

Conjunction

edit

albo

  1. or
    Synonyms: abo, bądź, czy, lub
    Antonyms: ani, i, ni, oraz
    Możesz mieć albo to, albo to. ― You can have either this or that.
Alternative forms
edit

Particle

edit

albo

  1. (colloquial) used to express the speaker's doubt or surprise
    Synonyms: (archaic) alboż, czy, czyż
    Albo to będzie przydatne? ― Do you really think this is going to be handy?
  2. (Masuria, Warmia) as well
  3. (Masuria) Introduces a yes-no question; whether, or
    Synonym: czy
Usage notes
edit

Combined forms for this word are uncommon and often formed for stylization.

The word abo is often more common in dialects.

Declension
edit
Combined forms of albo
singular plural
1st person albom albośmy
2nd person alboś alboście
3rd person albo albo
Derived terms
edit
noun
conjunction/particle
phrases

Trivia

edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), albo is one of the most used words in Polish, appearing 51 times in scientific texts, 7 times in news, 34 times in essays, 66 times in fiction, and 105 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 263 times, making it the 198th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

Etymology 2

edit

See the etymology of the corresponding lemma form.

Noun

edit

albo f

  1. vocative singular of alba

References

edit
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “albo”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 5

Further reading

edit
  • albo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • albo in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “albo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “ALBO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.03.2010
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “albo”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “albo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “albo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 22
  • Zofia Stamirowska (1987-2024) “albo”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, pages 118-119

Silesian

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish albo.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ˈal.bɔ/
  • Rhymes: -albɔ
  • Syllabification: al‧bo

Conjunction

edit

albo

  1. or
    Synonym: (more common) abo

Further reading

edit

Spanish

edit

Etymology

edit

From Old Spanish albo, borrowed from Latin albus. The latter was replaced in Spanish, and much of Romance besides, by blanco (blancus). Doublet of obo and álbum.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ˈalbo/ [ˈal.β̞o]
  • Rhymes: -albo
  • Syllabification: al‧bo

Adjective

edit

albo (feminine alba, masculine plural albos, feminine plural albas)

  1. (formal, poetic) white
    Synonym: blanco

Derived terms

edit
edit

References

edit

Further reading

edit
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=albo&oldid=82732370"