gospodzin

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *gospodinъ. First attested in c. 1250. Compare Old Church Slavonic господинъ (gospodinŭ), Russian господи́н (gospodín). Displaced by Old Polish pan.

Pronunciation

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɔspɔd͡ʑi(ː)n/
IPA^(key): (15^th CE) /ɡɔspɔd͡ʑin/

Noun

gospodzin m animacy unattested

(attested in Lesser Poland, Greater Poland) lord (master)
Synonyms: gospodarz, pan, panię
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 1, 7:
  Znaie gospodzin (dominus) drogø prawich
  [Znaje Gospodzin (dominus) drogę prawych]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 1:
  Gospodne bosze moy, wezrzy na mø (deus, deus meus, respice in me)
  [Gospodnie, Boże moj, weźrzy na mię (Deus, Deus meus, respice in me)]
- 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[3], Greater Poland, page Ath l8:
  Yeden yest bog: Tako gospodzyn oczyecz (dominus pater), gospodzyn syn (dominus filius), gospodzyn duch szwyęty (dominus spiritus sanctus)
  [Jeden jest Bog: Tako Gospodzin Ociec (dominus pater), Gospodzin Syn (dominus filius) Gospodzin Duch Święty (dominus Spiritus Sanctus)]
- 1864 [c. 1250], August Bielowski, editor, Monumenta Poloniae Historica. Pomniki Dziejowe Polski‎^[4], volume II, page 468:
  Pannonia sit mater et origo omnium Slavonicarum nationum. Pan enim iuxta graecam et Slavorum interpretationem dicitur totum habens et iuxta hoc dicitur pan in Slavonico maior dominus: licet alio nomine, iuxta diversitatem linguarum Slavonicarum, dicatur gospodzin
  [Pannonia sit mater et origo omnium Slavonicarum nationum. Pan enim iuxta graecam et Slavorum interpretationem dicitur totum habens et iuxta hoc dicitur pan in Slavonico maior dominus: licet alio nomine, iuxta diversitatem linguarum Slavonicarum, dicatur gospodzin]

Descendants

>? Polish: gospodyn (Middle Polish), hospodyn (Middle Polish)

References

B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gospodzin”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN