sĩ: difference between revisions

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
Browse history interactively
← Go to previous edit
Content deleted Content added
VisualWikitext
→Vietnamese: adjective failed RfV + verb is stative
Tag: removal-of-deletion-or-rfv-template
 
(22 intermediate revisions by 10 users not shown)
Line 1: Line 1:
{{also|Appendix:Variations of "si"}}
==Vietnamese==
==Vietnamese==


===Alternative forms===
===Alternative forms===
* {{l|vi|sỹ}}
* {{l|vi|sỹ}}

===Etymology===
{{vi-etym-sino|士}}


===Pronunciation===
===Pronunciation===
{{vi-ipa}}
{{vi-IPA}}
* {{audio|vi|LL-Q9199 (vie)-Penn Zero MSSJ-sĩ.wav|a=Hanoi}}


===Etymology 1===
===Noun===
{{vi-etym-sino|士}}. One of the {{m|zh|四民||four peoples}}, classes of civilians in feudal East Asia. In Japan, the term may be specifically used of samurai.

====Noun====
{{vi-noun|[[士]], [[仕]]}}
{{vi-noun|[[士]], [[仕]]}}


# {{lb|vi|archaic}} a {{l|en|learned}} person, especially someone from the respected {{l|en|intelligentsia}}
# {{lb|vi|now only in compounds}} a [[learned]] person, especially someone from the respected [[intelligentsia]]
#:{{holo|vi|tứ dân}}
#: {{holo|vi|tứ dân}}
#:{{cot|vi|công|nông|thương|t1=artisans/craftsmen|t2=peasants/farmers|t3=merchants}}
#: {{cot|vi|công|nông|thương|t1=artisans/craftsmen|t2=peasants/farmers|t3=merchants}}
⚫
#* {{RQ:Nguyen Trai Quoc am thi tap|chapter=言志 Ngôn chí 14
#:{{ux|vi|sĩ nông công thương|the intelligentsia, the peasants, the craftsmen and the merchants}}
|passage=絲毫庄固填恩主<br/>𠰺廊溋𠇍'''士'''儒
#:{{ux|vi|tướng sĩ|military and administrative officials}}
|translation=I have not the slightest of things to repay my lord's graces;<br/>I'm teaching my neighbors, a few '''intellectuals''' and scholars.
⚫
#*{{RQ:Nguyen Trai Quoc am thi tap|chapter=言志 Ngôn chí 14}}
#*: {{ux|vi|絲毫庄固填恩主<br/>𠰺廊溋𠇍'''士'''儒|tr=Tơ hào chẳng có đền ơn chúa.<br/>Dạy láng giềng mấy '''sĩ''' [[nho]].|I have not the slightest of things to repay my lord's graces;<br/>I'm teaching my neighbors, a few '''intellectuals''' and scholars.}}
|transliteration=Tơ hào chẳng có đền ơn chúa.<br/>Dạy láng giềng mấy '''sĩ''' [[nho]].}}
⚫
#* '''1759''', {{w|Lê Quý Đôn}}, ''Đại Việt thông sử (Thorough Historical Records of Great Việt)''; '''1973''', Vietnamese translation by Lê Mạnh Liêu
⚫
#*: Bởi vậy ngài bèn đại hội '''tướng sĩ''', bàn tính việc [[khởi binh]].
⚫
#*:: Therefore, he held a great meeting with the generals and officers, to discuss raising armies.
#* ''Chỉ nam ngọc âm giải nghĩa (Precious manual explicating [important terms])'' 28b
#* ''Chỉ nam ngọc âm giải nghĩa (Precious manual explicating [important terms])'' 28b
#*: {{vi-ruby|'''士'''固才䝨埃庄別名|Sĩ có tài hiền ai chẳng biết danh.}}.
#*: {{vi-ruby|'''士'''固才䝨埃庄別名|Sĩ có tài hiền ai chẳng biết danh.}}.
#*:: The '''literati''' possess worthy talents; who is not aware of their reputations?
#*:: The '''literati''' possess worthy talents; who is not aware of their reputations?
#* '''14th century''', {{w|Luo Guanzhong}}, ''{{w|Romance of the Three Kingdoms}}'', Ch. 57; '''1909''' Vietnamese translation by {{lw|vi|Phan Kế Bính}}
#* '''14th century''', {{w|Luo Guanzhong}}, ''{{w|Romance of the Three Kingdoms}}'', Ch. 57; '''1909''' Vietnamese translation by {{lw|vi|Phan Kế Bính}}
#*: Nghe tiếng ngài yêu người hiền, trọng kẻ '''sĩ''', nên tôi cũng đến yết kiến.
#*: {{quote|vi|Nghe tiếng ngài yêu người hiền, trọng kẻ '''sĩ''', nên tôi cũng đến yết kiến.
#*:: I've heard that ye reputedly cherish virtuosi and respect '''literati''', so I'm also come for an audience.
|translation=I've heard that ye reputedly cherish virtuosi and respect '''literati''', so I'm also come for an audience.}}
# {{lb|vi|military|in compounds}} warrior, soldier, officer ({{n-g|commissioned or non-commissioned}})
#: {{uxi|vi|tướng '''sĩ'''|generals and '''officers'''}}
#: {{uxi|vi|liệt '''sĩ'''|'''soldier''' killed in the line of duty}}
⚫
#* '''1759''', {{w|Lê Quý Đôn}}, ''Đại Việt thông sử (Thorough Historical Records of Great Việt)''; '''1973''', Vietnamese translation by Lê Mạnh Liêu
⚫
#*: {{quote|vi|Bởi vậy ngài bèn đại hội tướng '''sĩ''', bàn tính việc [[khởi binh]].
⚫
|translation=Therefore, he held a great meeting with the generals and '''officers''', to discuss raising armies.}}
# {{lb|vi|in compounds}} {{n-g|agentive suffix}}
#: {{uxi|vi|nghệ '''sĩ'''|artist}}
#: {{uxi|vi|kị '''sĩ'''|rider}}
# {{lb|vi|xiangqi}} an [[advisor]], a [[piece]] labeled with the characters {{m|zh|士|pos=black}} and {{m|zh|仕|tr=sĩ|pos=red}}
# {{lb|vi|xiangqi}} an [[advisor]], a [[piece]] labeled with the characters {{m|zh|士|pos=black}} and {{m|zh|仕|tr=sĩ|pos=red}}


=====Derived terms=====
====Derived terms====
{{vi-der|bác sĩ|ca sĩ|dược sĩ|họa sĩ|kẻ sĩ|nghệ sĩ|nghị sĩ|nha sĩ|nhạc sĩ|thạc sĩ|thi sĩ|tiến sĩ|võ sĩ|y sĩ|chiến sĩ|liệt sĩ|quân sĩ|hạ sĩ|trung sĩ|thượng sĩ|binh sĩ|nữ sĩ}}
{{der3|vi|bác sĩ|binh sĩ|ca sĩ|chí sĩ|chiến sĩ|dũng sĩ|dược sĩ|đạo sĩ|hạ sĩ|hiệp sĩ|hoạ sĩ|kẻ sĩ<t:an intellectual>|kị sĩ|liệt sĩ|lực sĩ|mưu sĩ|nghệ sĩ|nghị sĩ|nghĩa sĩ|nha sĩ|nhạc sĩ|nữ sĩ<t:female intellectual>|quân sĩ|sĩ quan|sĩ số|sĩ tử|thạc sĩ|thi sĩ|thượng sĩ|tiến sĩ|tráng sĩ|trung sĩ|tu sĩ|tướng sĩ|văn sĩ|vệ sĩ|viện sĩ|võ sĩ|y sĩ|sĩ nông công thương<t:intelligentsia, peasants, craftsmen, and merchants>}}


====Adjective====
===Adjective===
{{vi-adj}}
{{vi-adj}}


# {{lb|vi|archaic}} [[intelligent]]; [[wise]]; [[well]] [[educated]]
# {{lb|vi|colloquial}} {{short for|vi|sĩ diện||[[egoistic]], [[snobbish]]}}
#: {{ux|vi|Không có tiền nhưng chồng tôi rất '''sĩ'''.|My husband is broke but very '''snobbish'''.}}

====Verb====
{{vi-verb}}

# {{lb|vi|colloquial}} {{short for|vi|sĩ diện||to be [[egoistic]], to be [[snobbish]]}}

Latest revision as of 02:37, 11 September 2024

See also: Appendix:Variations of "si"

Vietnamese

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Sino-Vietnamese word from 士

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

sĩ • (士, 仕)

  1. (now only in compounds) a learned person, especially someone from the respected intelligentsia
    Holonym: tứ dân
    Coordinate terms: công (“artisans/craftsmen”), nông (“peasants/farmers”), thương (“merchants”)
    • 15th century, Nguyễn Trãi, “言志 Ngôn chí 14”, in Quốc âm thi tập (國音詩集):
      絲毫庄固填恩主
      𠰺廊溋𠇍士儒
      Tơ hào chẳng có đền ơn chúa.
      Dạy láng giềng mấy sĩ nho.
      I have not the slightest of things to repay my lord's graces;
      I'm teaching my neighbors, a few intellectuals and scholars.
    • Chỉ nam ngọc âm giải nghĩa (Precious manual explicating [important terms]) 28b
      士(Sĩ)固(có)才(tài)䝨(hiền)埃(ai)庄(chẳng)別(biết)名(danh).
      The literati possess worthy talents; who is not aware of their reputations?
    • 14th century, Luo Guanzhong, Romance of the Three Kingdoms, Ch. 57; 1909 Vietnamese translation by Phan Kế Bính
      Nghe tiếng ngài yêu người hiền, trọng kẻ sĩ, nên tôi cũng đến yết kiến.
      I've heard that ye reputedly cherish virtuosi and respect literati, so I'm also come for an audience.
  2. (military, in compounds) warrior, soldier, officer (commissioned or non-commissioned)
    tướng sĩ ― generals and officers
    liệt sĩ ― soldier killed in the line of duty
    • 1759, Lê Quý Đôn, Đại Việt thông sử (Thorough Historical Records of Great Việt); 1973, Vietnamese translation by Lê Mạnh Liêu
      Bởi vậy ngài bèn đại hội tướng sĩ, bàn tính việc khởi binh.
      Therefore, he held a great meeting with the generals and officers, to discuss raising armies.
  3. (in compounds) agentive suffix
    nghệ sĩ ― artist
    kị sĩ ― rider
  4. (xiangqi) an advisor, a piece labeled with the characters 士 (shì, black) and 仕 (sĩ, red)

Derived terms

[edit]

Adjective

[edit]

sĩ

  1. (colloquial) Short for sĩ diện (“egoistic, snobbish”).
    Không có tiền nhưng chồng tôi rất sĩ.
    My husband is broke but very snobbish.
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=sĩ&oldid=81570081"