búa

See also: Appendix:Variations of "bua"

Icelandic

Etymology

From Old Norse búa, from Proto-Germanic *būaną.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpuːa/

  Rhymes: -uːa

Verb

búa (strong verb, third-person singular past indicative bjó, third-person plural past indicative bjuggu, supine búið)

1. (intransitive) to reside, to live

   Ég bý í Þýskalandi.

   I live in Germany.

   Þar sem ég bý.

   In my neck of the woods.

2. (intransitive) to run a farm or home

   Hann er hættur að búa.

   He has given up farming.

3. (transitive, governs the accusative) to prepare
4. (impersonal) used in set phrases

   Honum býr eitthvað í brjósti.

   There is something on his mind.

   (literally, “Something lives in his chest.”)

Conjugation

búa — active voice (germynd)

infinitive (nafnháttur)		að búa
supine (sagnbót)		búið
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		búandi
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég bý	við búum	present (nútíð)	ég búi	við búum
	þú býrð	þið búið		þú búir	þið búið
	hann, hún, það býr	þeir, þær, þau búa		hann, hún, það búi	þeir, þær, þau búi
past (þátíð)	ég bjó	við bjuggum	past (þátíð)	ég byggi	við byggjum
	þú bjóst	þið bjugguð		þú byggir	þið byggjuð
	hann, hún, það bjó	þeir, þær, þau bjuggu		hann, hún, það byggi	þeir, þær, þau byggju
imperative (boðháttur)	bú (þú)	búið (þið)
	Forms with appended personal pronoun
	búðu	búiði *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

búast — mediopassive voice (miðmynd)

infinitive (nafnháttur)		að búast
supine (sagnbót)		búist
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		búandist ** ** the mediopassive present participle is extremely rare and normally not used; it is never used attributively or predicatively, only for explicatory subclauses
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég býst	við búumst	present (nútíð)	ég búist	við búumst
	þú býst	þið búist		þú búist	þið búist
	hann, hún, það býst	þeir, þær, þau búast		hann, hún, það búist	þeir, þær, þau búist
past (þátíð)	ég bjóst	við bjuggumst	past (þátíð)	ég byggist	við byggjumst
	þú bjóst	þið bjuggust		þú byggist	þið byggjust
	hann, hún, það bjóst	þeir, þær, þau bjuggust		hann, hún, það byggist	þeir, þær, þau byggjust
imperative (boðháttur)	búst (þú)	búist (þið)
	Forms with appended personal pronoun
	bústu	búisti *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

búinn — past participle (lýsingarháttur þátíðar)

strong declension (sterk beyging)	singular (eintala)				plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)		masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	búinn	búin	búið		búnir	búnar	búin
accusative (þolfall)	búinn	búna	búið		búna	búnar	búin
dative (þágufall)	búnum	búinni	búnu		búnum	búnum	búnum
genitive (eignarfall)	búins	búinnar	búins		búinna	búinna	búinna
weak declension (veik beyging)	singular (eintala)				plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)		masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	búni	búna	búna		búnu	búnu	búnu
accusative (þolfall)	búna	búnu	búna		búnu	búnu	búnu
dative (þágufall)	búna	búnu	búna		búnu	búnu	búnu
genitive (eignarfall)	búna	búnu	búna		búnu	búnu	búnu

Synonyms

• (live): eiga heima
• (farm): reka bú
• (prepare): útbúa

Derived terms

Derived terms

• búa hjá
• búa í brjósti
• búa með
• búa saman
• búa sig til
• búa sig undir
• búa sig upp
• búast
• búast við
• búa til
• búa til sögu
• búa um
• búa um rúmið
• búa við
• búa yfir
• fara að búa
• íbúð

Old Norse

Etymology

From Proto-Germanic *būaną, whence also Old English būan, Old Frisian buwa, Old Saxon būan, Old High German būan, Gothic 𐌱𐌰𐌿𐌰𐌽 (bauan).

Verb

búa

1. to reside, to live
   • 9th c., Þjóðólfr of Hvinir, Ynglingatal, verse 1:

     Varð framgengt, / þars Fróði bjó,
     feigðarorð, / es at Fjǫlni kom. […]

     The word of doom / which came upon Fjǫlnir
     was fulfilled / where Fróði lived. […]

2. to prepare
3. to dress, decorate

Conjugation

Conjugation of búa — active (strong class 7)

infinitive	búa
present participle	búandi
past participle	búinn
indicative	present	past
1st-person singular	bý	bjó
2nd-person singular	býr	bjótt
3rd-person singular	býr	bjó
1st-person plural	búm	bjoggum, bjuggum
2nd-person plural	búið	bjogguð, bjugguð
3rd-person plural	búa	bjoggu, bjuggu
subjunctive	present	past
1st-person singular	búa	bygga
2nd-person singular	búir	byggir
3rd-person singular	búi	byggi
1st-person plural	búim	byggim
2nd-person plural	búið	byggið
3rd-person plural	búi	byggi
imperative	present
2nd-person singular	bú
1st-person plural	búm
2nd-person plural	búið

Conjugation of búa — mediopassive (strong class 7)

infinitive	búask
present participle	búandisk
past participle	búizk
indicative	present	past
1st-person singular	búmk	bjoggumk, bjuggumk
2nd-person singular	býsk	bjózk
3rd-person singular	býsk	bjósk
1st-person plural	búmsk	bjoggumsk, bjuggumsk
2nd-person plural	búizk	bjogguzk, bjugguzk
3rd-person plural	búask	bjoggusk, bjuggusk
subjunctive	present	past
1st-person singular	búmk	byggumk
2nd-person singular	búisk	byggisk
3rd-person singular	búisk	byggisk
1st-person plural	búimsk	byggimsk
2nd-person plural	búizk	byggizk
3rd-person plural	búisk	byggisk
imperative	present
2nd-person singular	búsk
1st-person plural	búmsk
2nd-person plural	búizk

Descendants

• Icelandic: búa
• Faroese: búgva
• Norwegian Nynorsk: bu, bua
  • → Norwegian Bokmål: bu
• Old Swedish: bōa, bō
  • Swedish: bo
• Danish: bo
  • Norwegian Bokmål: bo
• → Middle English: buen

Tày

Pronunciation

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^(key): [ɓuə˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^(key): [ɓuə˦]

Etymology 1

Noun

búa

1. spring onion

   phjắc búa hom ― fragrant spring onion

2. tube; pipe

   búa mạy pjeo ― bamboo tube

3. (of trees) node

   búa mạy ― bamboo node

4. gun's barrel

   búa slủng ― gun barrel

Derived terms

• rặng búa
• then búa

 

Etymology 2

From Chinese 符 (fú). Doublet of bùa.

Noun

búa (符)

1. spell; charm

   Synonym: bùa

   búa mèng dây ― spell of the wasp

References

• Lương Bèn (2011) Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary]‎^[1][2] (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
• Lục Văn Pảo, Hoàng Tuấn Nam (2003) Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày [A Dictionary of (chữ) Nôm Tày]‎^[3] (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội
• Léopold Michel Cadière (1910) Dictionnaire Tày-Annamite-Français [Tày-Vietnamese-French Dictionary]‎^[4] (in French), Hanoi: Impressions d'Extrême-Orient

Vietnamese

Etymology

Non-Sino-Vietnamese reading of Chinese 斧 (“hatchet”, SV: phủ), borrowed from a form when the vowel already shifted, although likely still reasonably early.

Pronunciation

• (Hà Nội) IPA^(key): [ʔɓuə˧˦]
• (Huế) IPA^(key): [ʔɓuə˨˩˦]
• (Saigon) IPA^(key): [ʔɓuə˦˥]

Noun

(classifier cái, chiếc) búa • (斧, 鈽)

1. hammer

   búa tạ ― a sledgehammer

   búa liềm ― hammer and sickle

   Vui cái búa á! Cái đó mà vui gì!

   Fun my ass! That was anything but fun!

Usage notes

• cái búa is sometimes used as an enclitic in protesting retorts, similarly to English my ass. Other similar enclitics include cái con khỉ, cái đầu mày, etc.

Derived terms

• cá mập đầu búa
• đao to búa lớn

 

Descendants

→ Tày: bủa

See also

• vồ