moc

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: Appendix:Variations of "moc"

English

[edit]

Etymology

[edit]

Clipping of moccasin, from Powhatan makasin.

Pronunciation

[edit]

Homophone: mock

Noun

[edit]

moc (plural mocs)

  1. (informal) moccasin (type of shoe)

Derived terms

[edit]

Anagrams

[edit]

Catalan

[edit]

Etymology 1

[edit]

Inherited from Latin mŭccus, an alternative form of mūcus, from Proto-Indo-European *mew-k- (“slimy, slippery”).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

moc m (plural mocs)

  1. mucus, phlegm
  2. snot
  3. candle drippings
  4. (figurative, colloquial) snub, rebuff
  5. snood (the flap of erectile red skin on the beak of a male turkey)
  6. (nautical) martingale (spar used to strengthen the bowsprit)
  7. (botany) catkin
  8. (ichthyology) big salp (Salpa maxima) (type of fish)
Derived terms
[edit]

Etymology 2

[edit]

Claimed by the DCVB (Diccionari català-valencià-balear) to be derived from a nonexistent English bock, supposedly meaning "vase". Perhaps in reality a confusion with French bock (“beer stein”), from German Bockbier (“bock beer”).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

moc m (plural mocs)

  1. (Menorca) vase, pitcher

Etymology 3

[edit]

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

moc

  1. first-person singular present indicative of moure (“I move”)

References

[edit]

Czech

[edit]
Czech Wikipedia has an article on:
Wikipedia cs

Etymology

[edit]

Inherited from Old Czech moc, from Proto-Slavic *moťь.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): [ˈmot͡s]
  • Audio:(file)
  • Hyphenation: moc

Noun

[edit]

moc f

  1. power (control and influence over another)
    Strana získala moc díky vlivu svého charismatického vůdce. ― The party has won power thanks to the influence of its charismatic leader.
  2. potency
  3. force, forcefulness
  4. strength
  5. clout
  6. might
  7. sway
  8. authority, mastership
  9. warrant

Declension

[edit]
Declension of moc (mixed i-stem [type 'moc'] feminine)
singular plural
nominative moc moci
genitive moci mocí
dative moci mocem, mocím
accusative moc moci
vocative moci moci
locative moci mocech, mocích
instrumental mocí mocemi

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
verbs
proverbs

Adverb

[edit]

moc

  1. too (to an excessive degree)
    Synonym: příliš
    Ten je moc velký. ― That one is too big.
  2. very much, a lot
    Synonyms: velmi, velice
    Já to ale moc potřebuju. ― But I need it very much.
    Děkuji moc. ― Thanks a lot.
    Mám tě moc ráda. ― I like you very much.

Further reading

[edit]
  • “moc”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
  • “moc”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
  • “moc”, in Internetová jazyková příručka (in Czech)

Lower Sorbian

[edit]

Verb

[edit]

moc impf

  1. Superseded spelling of móc.

Conjugation

[edit]
Conjugation of moc
Present Singular Dual Plural
1st person mogu
možom 		možomej možomy
2nd person možoš možotej možośo
3rd person možo možotej mogu
Present negative Singular Dual Plural
1st person njamogu
njamožom 		njamožomej njamožomy
2nd person njamožoš njamožotej njamožośo
3rd person njamožo njamožotej njamogu
Preterite Singular Dual Plural
1st person možech možechmej možechmy
2nd person možešo možeštej možešćo
3rd person možešo možeštej možechu
Participles
Infinitive
moc
Supine
moct
Verbal noun
moženje

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *mȍťь. First attested in the first half of the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /mɔt͡s/
  • IPA(key): (15th CE) /mɔt͡s/

Noun

[edit]

moc f

  1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) power (physical or spiritual strength)
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎[1], Krakow, page gl. 148b:
      Primo a fortitudine, prze gego mocz, ibi Michael, qui interpretatur quis ut deus, secundo a nobilitate..., tercio a magna bonitate
      [Primo a fortitudine, prze jego moc, ibi Michael, qui interpretatur quis ut deus, secundo a nobilitate..., tercio a magna bonitate]
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎[2], Miechów, page ar 3:
      Puace v moch boga uasego
      [Pwacie w moc Boga waszego]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 17, 35:
      Bog, iensze przepasal me moczø (virtute) y poloszil iest nepokalanø drogø moiø
      [Bog, jenże przepasał mie mocą (virtute) i położył jest niepokalaną drogę moję]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 17, 1:
      Milowacz cze bødø, gospodne, moczy moia (fortitudo mea)!
      [Miłować cie będę, Gospodnie, mocy moja (fortitudo mea)!]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 66v:
      Influencia mocz nathchnyenye
      [Influencia moc natchnienie]
  2. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) power (ability to influence)
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎[5], Krakow, page 181a:
      Tako vøcz natichmasth moczø tich to bosich slof svøty Gan gestcy szø on bil rodzon[y]m szynem panne Marie vcinil
      [Tako więc natychmiast mocą tych to bożych słow Święty Jan jestci się on był rodzon[y]m synem panny Maryje uczynił]
    • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 96r:
      Dosconala mocz lekarstwa perfecta gracia medicine
      [Doskonała moc lekarstwa perfecta gracia medicine]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 106r:
      Preualere mer mugen oder vber mugen wszyacz albo myecz mocz
      [Preualere mer mugen oder vber mugen wziąć albo mieć moc]
  3. (attested in Greater Poland) force (unlawful force, violence; rape)
    • 1959 [1389], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 239, Poznań:
      Toma ne vczinil moczi nat Chroslø... pirwey, nis se wansoual
      [Toma nie uczynił mocy nad Chroślą... pirwej, niż sie [w]więzował]
  4. (attested in Lesser Poland) force, power, authority (ability to do something in office)
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎[6], Miechów, page ar 6:
      Pocøhø sø modlich, izbi ie bog zbauil ot mocy crola poganskego
      [Poczęchą się modlić, iżby je Bog zbawił ot mocy krola pogańskiego]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[7], page 167:
      Tegodlya dyabel ny ma ve mnye nyedney moczy (nullam habet potestatem), vschakos bądzye przeczyvnye *vkazavacz svoyą chytroscz, o ktorąsz badzye straczon z yego moczą (pro quo suo chirographo privatur)
      [Tegodla dyjabeł ni ma we mnie nijednej mocy (nullam habet potestatem), wszakoż będzie przeciw mie ukazować swoję chytrość, o ktorąż będzie stracon z jego mocą (pro quo suo chirographo privatur)]
  5. (attested in Silesia, Greater Poland) prestige, authority
    • 1885-2024 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[8], volume III, Wrocław, page 290:
      Mocz wszelkyego lekarzą za zakon autoritas medici pro lege
      [Moc wszelkiego lekarza za zakon autoritas medici pro lege]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 15v:
      Autoritas eyn gewalt oder freyheit potestas mocz
      [Autoritas eyn gewalt oder freyheit potestas moc]
  6. (attested in Greater Poland) legal legitimacy
    • 1959 [1429], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1341, Poznań:
      Jsze pan Jan Jugo nycz nye ma w Staschewe any listy wsdawn[y]e pana staroscyni dzelne na pol Staschewa Jugowi visly, ktore bi mocz mąly
      [Iże pan Jan Jugo nic nie ma w Stęszewie any listy wzdawn[y]e pana starościny dzielne na poł Stęszewa Jugowi wyszły, ktore by moc miały]
  7. (attested in Greater Poland) right to something, entitlement, permission
    Synonym: prawo
    • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 463, Poznań:
      Iaco yeszm zapowedzal pana Mikoszewø moczø Woczechowy..., by iego roley ne oral
      [Jako jeśm zapowiedział pana Mikoszewą mocą Wociechowi..., by jego rolej nie orał]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[9], page 43:
      Kazdemv dana yest mocz thych kxyąg *polebschacz (cuilibet conceditur facultas corrigendi librum istum), yako yego volyą
      [Każdemu dana jest moc tych ksiąg polepszać (cuilibet conceditur facultas corrigendi librum istum), jako jego wola]
  8. material means, resources, property
    • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[10], [11], [12], volume XXII, page 240:
      Tocz mylossyerdze gesth [gest] czudzey byadi zalowanye y wszmozenye *poduk moczi
      [Toć miłosierdzie jest cudzej biady żałowanie i wzmożenie pod[ł]ug mocy]
  9. (attested in Lesser Poland) power; organized force, fighting force, army
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎[13], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 23, 10:
      Gospodzin mooczy on iest crol slawi (dominus virtutum ipse est rex gloriae)
      [Gospodzin mocy, on jest krol sławy (dominus virtutum ipse est rex gloriae)]

Derived terms

[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: moc
  • Silesian: moc
  • → Old Ruthenian: моцъ (mocʹ), моць (mocʹ)

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “moc”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “moc”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “moc”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “moc”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “moc”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish moc.

Pronunciation

[edit]
 

Noun

[edit]

moc f

  1. (countable) power (physical or spiritual strength)
    Synonym: siła
  2. (uncountable) power (energy or force released by some device or phenomenon)
    Synonym: siła
  3. (uncountable, physics, mechanics) power, strength (measure of the effectiveness that a force producing a physical effect has over time)
  4. (uncountable) power (effectiveness or ability to influence)
  5. (uncountable) power, strength; concentration (degree of concentration i.e. of an acid)
    Synonym: stężenie
  6. (uncountable) strength (ability to resist damage or destruction)
    Synonym: wytrzymałość
  7. (uncountable) force (legal validity)
    Synonym: prawomocność
  8. (countable) force, strength, power (ability to perform specific tasks in a production facility)
  9. (uncountable) force, strength, power (work done per unit of time)
  10. (uncountable) a lot; many; much
    Synonym: mnóstwo
  11. (in the plural) powers (mysterious forces or entities that are believed to cause unexplainable phenomena or events)
  12. (uncountable, obsolete, figuratively) strength (resilience, fortitude; bravery, valour)
  13. (uncountable, obsolete) emphaticness, perspicuity, explicitness
  14. (countable, obsolete) force, power (strength of a military unit)
  15. (uncountable, Middle Polish) strength (health of one's body)
    Synonym: zdrowie
  16. (countable, Middle Polish) property, trait
    Synonyms: cecha, właściwość
  17. (uncountable, Middle Polish) relevant sense, content, meaning
  18. (uncountable, Middle Polish, religion) God's omnipotence
    1. (uncountable, Middle Polish, religion) power given to people by God
  19. (countable, Middle Polish) miracle
    Synonym: cud
  20. (uncountable, Middle Polish, philosophy) form (in Aristotle's philosophy, the principle that shapes matter into a specific being)
  21. (uncountable, Middle Polish, biblical) host of heaven understood as an army of angels or as stars
  22. (uncountable, Middle Polish, biblical) heaven; sky
    Synonym: niebiosa
  23. (uncountable, Middle Polish, biblical) wealth, possessions
  24. (countable, Middle Polish, biblical) act, action; brave deed
  25. (countable, Middle Polish, biblical) stern facial expression
  26. (uncountable, Middle Polish, biblical) helmet
    Synonym: hełm
  27. (Middle Polish) power; Further details are uncertain.
    • 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎[14], page 206:
      Fortitudo. Sterck ader manlichkeit. Moc álbo mężnoſć.
      [Fortitudo. Sterck ader manlichkeit. Moc albo mężność.]
    • 1539, W. Wróbel, Żołtarz Dawidów‎[15], page vv v:
      on podwyſſzy mocz ludu ſwego. Mocz, tho ieſth Chriſtuſa.
      [On podwyższy moc ludu swego. Moc, to jest Chrystusa.]
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎[16], page 115b:
      Effectus, […] Dokonánie/ Spełnienie/ Koniec/ Moc/ álbo Przemożność.
      [Effectus, […] Dokonanie/ Spełnienie/ Koniec/ Moc/ albo Przemożność.]
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎[17], page 238b:
      Murus per translationem dicitur, Moc/ Grunt/ Pewność/ Stałość.
      [Murus per translationem dicitur, Moc/ Grunt/ Pewność/ Stałość.]
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎[18], page 08c:
      AEquipollentia, Iednáka moc/ równa przemożność.
      [AEquipollentia, Jednaká moc/ równá przemożność.]
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎[19], page 503a:
      Unde tantum virium caeco, Zkądże ſie bierze táka moc ślepemu.
      [Unde tantum virium caeco, Skądże się bierze taká moc ślepemu.]

Declension

[edit]
Declension of moc
singular plural
nominative moc moce
genitive mocy mocy
dative mocy mocom
accusative moc moce
instrumental mocą mocami
locative mocy mocach
vocative mocy moce

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
prepositions
verbs
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), moc is one of the most used words in Polish, appearing 55 times in scientific texts, 15 times in news, 20 times in essays, 5 times in fiction, and 3 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 98 times, making it the 640th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “moc”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 252

Further reading

[edit]
  • moc in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • moce in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • moc in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “moc”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
  • “MOC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 20.04.2013
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “moc”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “moc”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “moc”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1019
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “moc”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego (in Polish), →ISBN
  • Wojciech Grzegorzewicz (1894) “moc”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 114

Romanian

[edit]

Noun

[edit]

moc m (plural moci)

  1. Alternative form of moacă

Declension

[edit]
Declension of moc
singular plural
indefinite articulation definite articulation indefinite articulation definite articulation
nominative/accusative (un) moc mocul (niște) moci mocii
genitive/dative (unui) moc mocului (unor) moci mocilor
vocative mocule mocilor

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish moc.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

moc f

  1. power; ability; skill

Declension

[edit]
Declension of moc
singular plural
nominative moc moce
genitive mocy mocy
dative mocy mocōm
accusative moc moce
instrumental mocōm mocami/mocōma
locative mocy mocach
vocative mocy moce

Derived terms

[edit]
adjectives
adverbs
[edit]
adverbs
nouns
verbs

Adverb

[edit]

moc (not comparable)

  1. a lot, many [with genitive]
    Synonyms: dużo, (Cieszyn) godnie, hurma, mocka, (Cieszyn) norymnie, połno
  2. very
    Synonyms: bardzo, fest

Further reading

[edit]
  • moc in silling.org
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=moc&oldid=82510123"