składać

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From s- +‎ kładać. First attested in 1396.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /skɫadat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /skɫadat͡ɕ/

Verb

[edit]

składać impf (perfective złożyć)

  1. to collect (to put in one place)
    • 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[1], section 9,12:
      Tedi wszøw Ioyada byskup chowatedlnyczø pyenyøznø y otworzil dzurø z gori..., y skladaly s[y]ø (mittebant) do nyey kaplany... wszitki pyenyødze
      [Tedy wziąw Jojada biskup chowatedlnicę pieniężną i otworzył dziurę z gory..., i składali są (mittebant) do niej kapłani... wszytki pieniądze]
  2. to connect (to put side by side, to make touch)
    • 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[2], section 85,8:
      Przeto swich dzewek nye skladaycye (non coniungetis) s gich sini
      [Przeto swych dziewek nie składajcie (non coniungetis) z jich syny]
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎[3], Modlitewnik Nawojki, page 100:
      Mnye, boze, dzyszya rosvmyey, kolyana thobye zgybaya kv chwalye thwey y racze thobye szkladaya
      [Mnie, Boże, dzisia rozumiej, kolana tobie zgibaję ku chwale twej i ręce tobie składaję]
  3. (attested in Masovia) to put together; to repair (to join parts of something)
    • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 303:
      Vyrzal... Iakvba... y Iana... w lodzy..., skladayącze szyeczy (reficientes retia Mat 4, 21) svogye
      [Ujrzał... Jakuba... i Jana... w łodzi..., składające sieci (reficientes retia Mat 4, 21) swoje]
  4. to prepare, to create, to devise
    • 1885-2024 [Middle of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[4], volume IV, page 592:
      Radosczy vam powyedam, yszecz nową pyeszn scladam o krolevnye nyebyeskey
      [Radość wam powiedam, iżeć nową pieśń składam o krolewnie niebieskiej]
  5. (law) to sue (to bring to court)
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[5], page 775:
      Troyą zalobą nan (sc. na Jesukrysta) skladaly, alye Pylat pyrvey *zalobe nye dbal
      [Troję żałobę nań (sc. na Jesukrysta) składali, ale Piłat pirwej żałoby nie dbał]
  6. (attested in Greater Poland) to postpone a court date
    • 1959 [1405], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 763, Poznań:
      Iaco Laurencius ne scladal dwa roki, a na trzeci rok postawil swe[y] rancome y chczal ge wyprawicz
      [Jako Laurencius nie składał dwa roki, a na trzeci rok postawił swe rękojmie i chciał je wyprawić]
  7. (attested in Masovia) to secure repayment of liabilities by way of an arrangement
    • 1920 [1425], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume II, number 1417, Zakroczym:
      Quia fui conpositor inter Nicolaum et Stephanum et conposui vlg. y scladalem gich bratha pusczinø, y sloszilem pro decem sexagenis
      [Quia fui conpositor inter Nicolaum et Stephanum et conposui vlg. i składałem jich brata puścinę, i złożyłem pro decem sexagenis]
  8. (attested in Greater Poland) to provide something for payment of liabilities
    • 1967 [1396], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 82, Kościan:
      Kedi mu... scladam moy kon, a uon zaplaczena ne chczal wzøcz
      [Kiedy mu... składam moj koń, a on zapłacenia nie chciał wziąć]
  9. to take off (to remove clothes)
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[6], page 532:
      O nova y nyeslychana smyaro, Krystus... krol nad krolmy... vstal od vyeczerze, odzyenye sk[ł]ada, obrusem szye opaschuye
      [O nowa i niesłychana śmiaro, Krystus... krol nad krolmi... wstał od wieczerze, odzienie sk[ł]ada, obrusem sie opasuje]
  10. (attested in Masovia) to nullify
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 71:
      Tho capitulum przeczywne gest onemv... w thych wthorych kszągach popysanemv, a thakosz geno drvgą szklada a szkaza, a przetho w pyrwych kszągach nye polozono, alyszby bylo vilozono
      [To kapitulum przeciwne jest onemu... w tych wtorych księgach popisanemu, a takoż jeno drugą składa a skaża, a przeto w pirwych księgach nie położono, aliżby było wyłożono]
  11. to step or dance in a fancy way
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 88:
      Composito gressu skladanym posczim aut zamyslonym (ambulabant, sc. filiae Sion, pedibus suis et composito gradu incedebant Is 3, 16)
      [Composito gressu składanim pościm aut zamyślonym (ambulabant, sc. filiae Sion, pedibus suis et composito gradu incedebant Is 3, 16)]
  12. The meaning of this term is uncertain.
    • 1885-2024 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[7], volume V, page 24:
      Skladacz edare
      [Składać edare]
  13. (reflexive with się, attested in Masovia) to be made of, to consist of
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 63:
      Gdy oblycze nasze oth thich person, sz gych sąd szą sklada (ex quibus constat iudicium), byva vydzano, sądza szą vkazvge kv czynyenyv sprawyedlywosczi tim rąthsny
      [Gdy oblicze nasze ot tych person, s jich sąd się składa (ex quibus constat iudicium), bywa widziano, sędzia się ukazuje ku czynieniu sprawiedliwości tym rączsz[n]y]

Derived terms

[edit]
nouns
[edit]
adjectives
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: składać
  • Silesian: skłŏdać

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “składać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish składać. By surface analysis, s- +‎ kładać.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1; “składać”:(file)
  • Audio 2; “składać się”:(file)
  • Rhymes: -adat͡ɕ
  • Syllabification: skła‧dać

Verb

[edit]

składać impf (perfective złożyć)

  1. (transitive) to fold (to bend (any thin material, such as paper) over so that it comes in contact with itself)
  2. (transitive) to fold (to bring two things together, e.g. hands, such that they touch)
  3. (transitive) to put together, to assemble (to take pieces and connect them into a whole) [with z (+ genitive) ‘from what’]
  4. (transitive) to set (to reduce a bone from a dislocated or fractured state)
  5. (transitive, printing) to typeset (to set or compose written material into type)
  6. (transitive) used as a light verb; to make; to submit; to tender
    składać oświadczenie ― to make/submit a statement
    składać przeprosiny ― to tender an apology
  7. (transitive) to set down; to place, to lay (to bring something somewhere and leave for some time e.g. flowers at a tombstone)
  8. (transitive) to save up (to accumulate money, especially for a specific, planned expenditure) [with na (+ accusative) ‘for what’]
  9. (transitive, literary) to bury; to arrange; to dispose (to place someone deceased somewhere)
  10. (transitive, literary) to hang; to lean (to place and rest a body part on something) [with na (+ locative) ‘on what’]
  11. (transitive) to place (to incur a particular noun) [with na (+ accusative) ‘for whom’]
    składać winę ― to place blame
  12. (transitive) to pass along, to give, to hand
    Synonym: wręczać
  13. (transitive, obsolete) to put off; to take off (to place farther; to remove)
  14. (transitive, obsolete) to put together (to organize, form, or gather)
  15. (transitive, obsolete) to aim (to point a weapon at)
  16. (transitive, obsolete) to put together (to gather into one place)
    Synonym: zbierać
  17. (transitive, obsolete) to put together (to compose, to lay out, to create)
    Synonym: układać
  18. (transitive, obsolete) to put together, to call together (to bring people to one place)
  19. (transitive, obsolete) to put down (to lower; to cause to be in or place at a lower position)
  20. (transitive, obsolete) to repeat
    Synonym: powtarzać
  21. (reflexive with się) to fold (to be bent over so as to come in contact with itself)
    Synonym: rozkładać się
  22. (reflexive with się) to go in on (to contribute money for a joint purchase) [with na (+ accusative) ‘on what’]
    Synonym: zrzucać się
  23. (reflexive with się) to be made up of, to constitue (to compose constitute the components of a whole) [with z (+ genitive) ‘of what’]
  24. (reflexive with się) to be the cause of, to contribute to (to become the cause of something) [with na (+ accusative) ‘of/to what’]
  25. (reflexive with się) to form (of body parts, to take a particular shape) [with do (+ genitive) or w (+ accusative) ‘what shape’]
    Synonym: układać się
  26. (reflexive with się) to assume (to take a particular position) [with do (+ genitive) ‘for what’]
    Synonym: przymierzać się
  27. (reflexive with się) to occur, to unfold (to happen or take place in a particular manner)
    Synonyms: przebiegać, układać się, ustalać się
    Tak się składa... ― As it so happens...
  28. (reflexive with się, obsolete) to be put together (to be organized or connected into a whole)
  29. (reflexive with się, obsolete) to be aimed (to be pointed to)
  30. (reflexive with się, obsolete) to justify oneself
    Synonyms: legitymować się, tłumaczyć się
  31. (reflexive with się, obsolete) to turn to the side
  32. (reflexive with się, obsolete) to adapt, to adjust oneself
  33. (reflexive with się, obsolete) to get used to, to become accustomed to, to get in the habit of
  34. (reflexive with się, obsolete, of a ship) to sail closer to
    Synonym: przypływać
  35. (reflexive with się, obsolete) to fall (to become lower)
  36. (reflexive with się, Chełmno-Dobrzyń) to rhyme
    Synonym: rymować
    Wierszyki ładnie się składają. ― The poems rhyme beautifully.

Conjugation

[edit]
Conjugation of składać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive składać
present tense 1st składam składamy
2nd składasz składacie
3rd składa składają
impersonal składa się
past tense 1st składałem,
-(e)m składał 		składałam,
-(e)m składała 		składałom,
-(e)m składało 		składaliśmy,
-(e)śmy składali 		składałyśmy,
-(e)śmy składały
2nd składałeś,
-(e)ś składał 		składałaś,
-(e)ś składała 		składałoś,
-(e)ś składało 		składaliście,
-(e)ście składali 		składałyście,
-(e)ście składały
3rd składał składała składało składali składały
impersonal składano
future tense 1st będę składał,
będę składać 		będę składała,
będę składać 		będę składało,
będę składać 		będziemy składali,
będziemy składać 		będziemy składały,
będziemy składać
2nd będziesz składał,
będziesz składać 		będziesz składała,
będziesz składać 		będziesz składało,
będziesz składać 		będziecie składali,
będziecie składać 		będziecie składały,
będziecie składać
3rd będzie składał,
będzie składać 		będzie składała,
będzie składać 		będzie składało,
będzie składać 		będą składali,
będą składać 		będą składały,
będą składać
impersonal będzie składać się
conditional 1st składałbym,
bym składał 		składałabym,
bym składała 		składałobym,
bym składało 		składalibyśmy,
byśmy składali 		składałybyśmy,
byśmy składały
2nd składałbyś,
byś składał 		składałabyś,
byś składała 		składałobyś,
byś składało 		składalibyście,
byście składali 		składałybyście,
byście składały
3rd składałby,
by składał 		składałaby,
by składała 		składałoby,
by składało 		składaliby,
by składali 		składałyby,
by składały
impersonal składano by
imperative 1st niech składam składajmy
2nd składaj składajcie
3rd niech składa niech składają
active adjectival participle składający składająca składające składający składające
passive adjectival participle składany składana składane składani składane
contemporary adverbial participle składając
verbal noun składanie

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns
verbs

Further reading

[edit]
  • składać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • składać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • składać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “składać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “składać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “SKŁADAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.11.2008
  • “SKŁADAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.11.2008
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “składać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “składać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “składać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 148
  • składać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • składać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Antoni Krasnowolski (1879) “składać się”, in Album uczącéj się młodzieży polskiéj poświęcone Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu z powodu jubileuszu jego pięćdziesięcioletniéj działalności literackiéj (in Polish), Lviv: Czytelni Akademickiéj Lwowskiéj; "Gaz. Narod." J. Dobrzańskiego i K. Gromana, Słowniczek prowincjalizmów zebranych w ziemi chełmińskiej i świeckiej, page 308
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=składać&oldid=82679943"