Ali (Heĝazo)
| Ali ibn Husejn | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
| Persona informo | |||||
| علي بن حسين الهاشمي | |||||
| Naskonomo | علي بن الحسين بن علي العوني العبدلي القتادي الحسني العلوي الهاشمي القُرشي | ||||
| Naskiĝo | 1879 en Mekko | ||||
| Morto | 14-an de februaro 1935 en Bagdado | ||||
| Tombo | Iraq Royal Cemetery (en)   vd
| ||||
| Religio | sunaismo • islamo vd | ||||
| Lingvoj | araba vd | ||||
| Ŝtataneco | Otomana Imperio Reĝlando Heĝazo Reĝlando Irako vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Haŝemidoj vd | ||||
| Patro | Husejn ibn Ali vd
| ||||
| Gefratoj | Fajsal la 1-a de Irako kaj Abdullah la 1-a de Jordanio vd
| ||||
| Edz(in)o | Princess Nafissa (en) vd
| ||||
| Infanoj | 'Abd al-Ilah, Abdiya bint Ali (en) , Badia bint Ali bin Hussein (en) , Aliya bint Ali (en) , Jalila bint Ali (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | regento vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Ali ibn Husejn (arabe علي بن حسين; 1879 - la 13-an de februaro 1935) estis la reĝo de Heĝazo kaj la Ŝarifo de Mekko inter oktobro 1924 kaj decembro 1925.
Li estis la plej aĝa filo de Husejn bin Ali, la unua reĝo de Heĝazo en modernaj tempoj, kaj posteulo de la Haŝemida dinastio. Post kiam lia patro transdonis siajn sekularajn titolojn al li, li estis rajtigita porti la religian titolon de kalifo ankaŭ, sed elektis ne fari tion. Liaj posteuloj estis membroj de la reĝa familio en Irako, sed ĉi tiu branĉo de la reĝa domo estis detruita en la revolucio de la 14-a de julio 1958.
Vivo
[redakti | redakti fonton]Ali estis la plej aĝa filo de Husejn bin Ali, reĝo de Heĝazo. Li naskiĝis en Mekko kaj kreskis en Istanbulo. Lia patro estis nomumita ŝarifo de Mekko fare de la otomana sultano en 1908. Tamen, la rilatoj de la patro kun la turkaj aŭtoritatoj iĝis pli kaj pli malbonaj, kaj en 1916 lia patro estis unu el la gvidantoj de la araba ribelo kontraŭ la otomana rego. Ali komandis unu el la militfortoj kiuj sieĝis Medinon, kaj lia ĉefa kontribuo al la milito estis la sabotado de la Heĝaza fervojo kiu ligis la regionon Heĝazo al la cetero de la Otomana Imperio. Kvankam la armea utileco de la ribelo estis limigita, la britoj serĉis la helpon de la ŝarifoj por faciligi kontrolon de la Proksima Oriento. Sekve, Husejn deklaris sin reĝo de Heĝazo, kaj en marto 1924 li prenis la religian titolon de kalifo. Dum la pli junaj fratoj de Ali, Abdullah kaj Faisal la 1-a estis regitaj fare de la britoj en Jordanio kaj Irako respektive, Ali restis en Arabio, atendante heredi la tronon de sia patro.
En la fruaj 1920-aj jaroj, reĝo Husejn trovis sin ĉiam pli izolita fare de la Brita Imperio, kaj en konflikto kun la Sauda dinastio, kies centro estas en Riado. En septembro 1924, Ibn Saud kaptis Taif de la Ŝarifoj, kaj Husejn estis devigita prirezigni siajn titolojn, esperante ke tio alportos finon al la atako de la Saudoj. Ali prenis la sekularajn titolojn de sia patro, kaj evitis preni la titolon de kalifo. Li forlasis Mekkon por ne alporti la militon al la Sankta Urbo, kaj fortikigis sin en Ĝido kie li sieĝis dum ok monatoj.
En decembro 1925, la Domo de Saud gajnis finan venkon, kaj Ali estis devigita forlasi la Araban Duoninsulon kaj translokiĝi al Irako, kie lia pli juna frato Fajsal regis. La Reĝlando Heĝazo estis aneksita al la Reĝlando Sauda Arabio, kaj la titolo de reĝo de Heĝazo estis aboliciita. Dum pluraj jaroj, li negocis kun la francoj por la titolo de reĝo de Sirio kiu estis neita al lia frato Faisal en 1921, sed finfine tio ne realiĝis.
Ali pasigis la ceteron de sia vivo en Bagdado, kie al li estis koncedita reĝa biendomo. Li pasigis grandan parton de sia tempo en Eŭropo, kie li konsultis kuracistojn pro kormalsano kiun li havis, kaj foje restis kun sia frato Abdullah en Amano kaj Jerusalemo. Post la morto de Fajsal, li funkciis kiel tutoro al reĝo Razi, kiu geedziĝis kun lia filino Alia. La 13-an de februaro 1935 Ali mortis en Bagdado.
Liaj posteuloj de la iraka reĝa domo
[redakti | redakti fonton]De lia geedziĝo ĝis Nafisa Ĥanum en 1906, li havis kvar filinojn kaj filon.
Unu el liaj filinoj, Alia, geedziĝis kun Razi, reĝo de Irako, la filo de lia frato Fajsal. Post la morto de Razi, en 1939 ŝi funkciis kiel Reĝino Patrino de Irako. Lia filo, 'Abd al-Ilah funkciis dum multaj jaroj kiel regento de Irako, dum la juna reĝo, la filo de Alia kaj la nepo de Ali, Fajsal la 2-a estis nur infaneto kiam lia patro estis mortigita. En 1958, milita puĉo okazis, kiu kondukis la oficiron Abd al-Karim Kasim al potenco. En la puĉo, 'Abd al-Ilah kaj Fajsal la 2-a estis murditaj, kaj la dinastio de Ali estis fortranĉita.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]
| ||||||||
