Pedro la 1-a (Kastilio)

Pedro la 1-a
reĝo de la Kastilia reĝlando
Regado	1350–1369
Persona informo
Pedro I
Naskiĝo	30-an de aŭgusto 1334 (1334-08-30) en Burgoso
Morto	23-an de marto 1369 (1369-03-23) (34-jaraĝa) en Montiel,  Hispanio
Mortis pro	Hommortigo vd
Mortis per	Pikvundo vd
Tombo	Reĝa Kapelo de la Katedralo de Sevilo vd
Religio	katolikismo vd
Lingvoj	hispana vd
Ŝtataneco	Reĝlando de Kastilio vd
Familio
Dinastio	dinastio Burgundio-Ivrea en Kastilio vd
Patro	Alfonso la 11-a vd
Patrino	Maria of Portugal (en) vd
Gefratoj	Tello de Castilla, Lord of Aguilar de Campoo (en) , Sancho Alfonso, 1st Count of Alburquerque (en) , Henriko la 2-a de Kastilio, Fadrique Alfonso, Lord of Haro (en) , Pedro de Aguilar (en) , Sancho Alfonso de Castilla (en) , Juan Alfonso de Castilla (en) , Juana Alfonso de Castilla (en) kaj Pedro Alfonso de Castilla (en) vd
Edz(in)o	Blanche of Bourbon (en) (1353 (Gregoria)–) María de Padilla (mul) (1352 (Gregoria)–) Teresa de Ayala (en) Joan of Castro (en) Isabel de Sandoval (en) vd
Infanoj	Konstanciino de Kastilio, Dukino de Lankastro  ( María de Padilla (mul) ) Juan de Castilla y Castro (en)  ( Joan de Castro (en) ) Sancho de Castilla y Sandoval (en)  ( Isabel de Sandoval (en) ) Edward de Castilla (en)  ( Blanche of Bourbon (en) ) Diego de Castilla (en)  ( Isabel de Sandoval (en) ) Jean de Castille (en)  ( Joan of Castro (en) ) Sancho de Castilla (en)  ( ) Isabella of Castile, Duchess of York (en)  ( María de Padilla (mul) ) María de Ayala (en)  ( Teresa de Ayala (en) ) vd
Profesio
Okupo	komponisto reganto vd
Aktiva en	Kastilio vd
Postenoj Postenoj monarko de Kastilio kaj Leono (1350–1369) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Pedro la 1-a La Kruela

Pedro la 1-a de Kastilio (Burgos, Kastilio, 30-a de aŭgusto 1334 – Montiel, Kastilio, 23-a de marto 1369), nomita la Kruela de liaj malamikoj kaj la Justema de liaj partianoj, estis reĝo de Kastilio kaj Leono ekde la 26-a de marto 1350, kiam li estis ankoraŭ 15-jaraĝa, ĝis sia morto kun 35.

Junaĝo

Li estis la filo kaj sukcedonto de Alfonso la 11-a la Justema kaj de María de Portugalio (1313-1357), filino de la reĝo Alfonso la 4-a de Portugalio. Li estis la lasta reĝo de Kastilio de la Dinastio de Burgonjo.

La reĝo patro ne zorgis lian edukadon, ĉar li vivis kun sia amantino Leonor Núñez de Guzmán, kaj lasis la zorgadon de la heredonto al la patrino María de Portugalio, kiu loĝis kun la filo en Sevilo. Rapide rivaleco eksplodis inter la partianoj de la diversaj sukceduntoj, ĉu filoj de la reĝo kaj de María de Portugalio ĉu filoj de la reĝo kaj de Leonor Núñez de Guzmán ĉu la aragonaj infantoj.

Enlanda Milito

Manuskripto de la 15a jarcento kie aperas la Batalo de Nájera.

Ĝi daŭris preskaŭ 20 jarojn, la tutan epokon de la reĝado de Pedro. Ne nur temis pri politikaj rivalecoj, sed ankaŭ la amrilatoj de la diversaj monarkoj (kaj la patro kaj li mem) komplikis enorme la situacion kaj implikis diversajn partiojn; interfamiliaj, duonfamiliaj kaj bofamiliaj mortigoj okazis multe. Eĉ komencis milito kontraŭ la Reĝlando de Aragono en 1357 nomita Milito de la du Petroj. En 1366 la duonfrato Henriko la 2-a organizis armeon kun helpo de Francio kaj Aragono, prenis la povon en Kastilio kaj frontis la militan povon de la duonfrato Pedro.

Senkapigo de Pedro la 1-a (manuskripto de la 14a jarcento).

En 1369 finfine renkontiĝis batale la du duonfratoj en legenda lukto de la Batalo de Montiel kie ŝajne intervenis ankaŭ la franco Bertrand du Guesclin kaj mortis Pedro, al kiu sukcedis la duonfrato Henriko.

Pedro havis almenaŭ 8 gefilojn kun almenaŭ 5 virinoj.

Vidu ankaŭ

• El tesorero del rey (la reĝa trezoristo) de Antonio García Gutiérrez, pri la revenĝo fare de Pedro la 1-a kontraŭ sia juda ministro Samuel ha Leví.

Antaŭe:	Reĝo de Kastilio	Poste:
Alfonso la 11-a	1350-1369	Henriko la 2-a

Bibliografio

• Díaz Martín, Luis Vicente: Itinerario de Pedro I de Castilla. Valladolid: Universidad de Valladolid, 1975. ISBN 84-600-1763-X
• Díaz Martín, Luis Vicente: Pedro I el Cruel (1350-1369). 2ª ed. Gijón: Trea, 2007. ISBN 978-84-9704-274-1
• González Jiménez, M. y García Fernández, M. (ed. lit.): Pedro I y Sevilla. Sevilla: Ayuntamiento de Sevilla, Icas, 2006. ISBN 84-96098-77-X
• Guichot, Joaquin: Don Pedro I de Castilla. Ensayo de vindicación crítico-histórica de su reinado. Sevilla, 1878.
• López de Ayala, Pedro: Crónicas. Barcelona: Editorial Planeta, 1991. ISBN 84-320-6965-5
• Mérimée, Prosper: Histoire de don Pèdre Ier, roi de Castille. París: Elibron Classics, 2006. ISBN 1-4212-3964-7
• José María Montoto López Vigil: Historia de don Pedro I de Castilla. Sevilla: Editorial Ibérica, 1845.
• Ortíz de Zúñiga, D: Anales Eclesiásticos y Seculares de la muy noble y muy leal ciudad de Sevilla. Reproducción facsímil. Guadalquivir. Sevilla, 1988. vol. 2. pp. 146-147.
• Rocasolano, Javier: Historia del Reino de Castilla. Barcelona: Editorial Hesperión, 1966.
• Sevilla, Santiago: El Rey Don Pedro el Cruel Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes, 1996.
• Tubino, Francisco M.: Pedro de Castilla: la leyenda de doña María Coronel y la muerte de don Fabrique. Madrid: [s.n.], 1897 (Sevilla: Imp. de "La Andalucía")
• Valdeón Baruque, Julio: Pedro I, el Cruel y Enrique de Trastámara. Madrid: Aguilar, 2002. ISBN 84-03-09331-4
• José Velázquez y Sánchez: Apuntes sobre el carácter y conducta del rey D. Pedro. En Revista de ciencia, literatura y artes. Sevilla. T.6 (1860), pp. 140-152.

Eksteraj ligiloj

• Genealogio de la posteuloj de la Reĝo don Pedro la 1-a de Kastilio.
• Biografio de Pedro la 1-a Arkivigite je 2006-02-08 per la retarkivo Wayback Machine