Álvaro Fernando García Restrepo
Álvaro Fernando García Restrepo
Álvaro Fernando García Restrepo
Magistrado ponente
SC1662-2019
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
(Aprobado en sesión de dos de mayo de dos mil dieciocho)
ANTECEDENTES
2
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
1 Fl. 94, c. 1.
2 Fl. 134, c. 1.
3
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
4
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
5
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
6
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
7
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
8
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
9
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
10
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
11
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
12
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
13
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
14
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
15
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
16
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
17
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
porcentaje del IPC del año anterior, a partir del 1 de enero del año
siguiente”.
LA DEMANDA DE CASACIÓN
18
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
CARGO PRIMERO
19
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
20
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
21
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
22
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
23
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
24
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
25
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
26
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
CONSIDERACIONES
27
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
28
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
29
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
30
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
31
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
32
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
33
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
34
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
35
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
(…)
36
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
37
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
38
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
39
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
40
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
41
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
42
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
43
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
44
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
45
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
46
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
CARGO SEGUNDO
47
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
48
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
49
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
CONSIDERACIONES
50
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
51
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
52
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
53
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
54
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
55
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
SENTENCIA SUSTITUTIVA
I. Generalidades.
56
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
57
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
58
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
59
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
1. Viabilidad de su examen.
60
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
61
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
30 Dispone el artículo 1496 del Código Civil que “[e]l contrato es unilateral
cuando una de las partes se obliga para con la otra que no contrae obligación
alguna; y bilateral, cuando las partes contratantes se obligan
recíprocamente”.
62
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
63
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
32 En el punto, tiene dicho la Sala que “es menester destacar también que, en
líneas generales, la jurisprudencia y la doctrina han considerado que la
resolución se predica de aquellos contratos cuyos efectos son susceptibles de
destruirse retroactivamente, hasta el punto de dejar a las partes en el estado
anterior a la celebración del acuerdo disuelto -efectos ex tunc-” (CSJ, SC del
26 de agosto de 2011, Rad. n. 2002-00007-01).
64
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
65
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
66
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
67
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
1º. (…).
3º. Que el artículo 1489 del Código Civil envuelve una regla
que rige exclusivamente la situación que se produce en los
contratos bilaterales cuando una de las partes ha cumplido
o está llana a cumplir el contrato y la otra se niega a
hacerlo, ya que así lo expresa de un modo inequívoco el
68
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
69
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
70
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
71
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
72
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
73
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
74
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
75
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
76
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
77
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
78
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
79
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
80
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
81
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
5. El caso concreto.
5.1. La acción.
82
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
83
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
84
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
85
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
86
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
87
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
88
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
89
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
90
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
91
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
92
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
5.4. Conclusiones.
93
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
94
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
DECISIÓN
95
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
96
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
97
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
98
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
99
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
100
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
49SC2758, 16 jul. 2018, rad. n.° 1999-00227-01; SC1230, 25 ab. 2018, rad. n.°
2006-00251-01; entre muchas otras.
101
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
102
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
Y posteriormente aseguró:
103
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
104
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
105
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
106
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
50 D. Iustiniani, Los Cincuenta Libro del Digesto, Tomo I, Ed. Taureliana, Barcelona,
p. 911.
51 Andrea Botteselle M., El Pacto Comisorio como Manifestación de la Facultad
107
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
52 Fernando Vélez, Estudio sobre el Derecho Civil Colombiano, Tomo Sexto, Ed. Paris
América, Paris, p. 111.
53 Robert Joseph Pothier, Tratado de las Obligaciones, Tribunal Superior de Justicia
108
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
109
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
54Por citar unos pocos SC6906, 3 jun. 2014, rad. n.° 2001-00307-01; SC, 28 feb.
2012, rad. n.° 2007-00131-01; SC, 7 mar. 2000, exp. n.° 5319, etc.
110
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
111
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
112
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
Recuérdese que
113
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
114
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
115
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
116
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
117
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
118
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
119
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
120
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
Fecha ut supra.
121
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
SALVAMENTO DE VOTO
MAGISTRADA MARGARITA CABELLO BLANCO
Radicación n° 11001-31-03-031-1991-05099-01
122
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
123
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
124
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
125
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
126
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
127
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
128
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
129
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
130
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
131
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
132
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
133
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
134
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
135
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
136
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
137
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
138
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
139
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
140
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
141
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
142
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
143
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
144
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
145
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
146
Radicación n.° 11001-31-03-031-1991-05099-01
Magistrada
147