1 Mesopotamia

1- MESOPOTAMIA
Situada no chamado Crecente fértil, zona que podemos ver neste mapa:
Mesopotamia= “Terra entre rios” (Tigris e Eufrates)
EVOLUCIÓN PRÉ-HISTÓRICA
Tres períodos na evolución prévia ao período histórico propriamente dito:
1) 4350-3700 El Obaid
 Economia aldeá.
• Sociedade pouco hierarquizada que se estrutura
progresivamente.
 Primeiros edifiícios identificáveis como templos.
 Codificación de matérias e cantidades por meio de bulas
2) Uruk (3700-3100)
o Presión demográfica, desenvolvimento do comércio externo e
interno, aumento da irrigación.
o Rápido crecimento do número de asentamentos, que se hierarquiza
en 4 níveis.
o División do traballo mais acusado. Desenvolvimento dun sistema
administrativo complexo.
o Sociedade mais estratificada con líderes que parecen ser seculares,
ainda que domina o EN.
o Exércitos e tropas organizadas.
1
o Desenvolvimento de técnicas complexas: fundicións sofisticadas,
torno rápido.
o No nível IVb do Eanna de Uruk (3300) escrita pictográfica sobre
tabuliñas de arxila.
En resumo, o IV milénio é un tempo crucial na história da humanidade. Durante este período

vemos a culminación de vários procesos que levan a moitas innovacións de grande
importáncia, incluindo estados, cidades, escrituras, todos os cais revelan a existência dunha
sociedade complexa organizada por unha hierarquia e com un traballo especializado. Ainda
que estes desenvolvimentos tiveron lugar no sul de Mesopotamia, a sua influéncia tivo
efeitos consideráveis en todo o Próximo Oriente.
3) Jemdat Nasr (3100-2900)

 En realidade, define-se sobre todo pola cerámica ocre con
figuras vermellas. cilindros-selos, impresións destes, e grande
cantidade de textos proto-cuneiformes.
A. SUMER HISTÓRICO: O DINÁSTICO ARCAICO
Dinástico Arcaico I (2850-2650)

 Período mal coñecido. As fontes tén un forte componente mítico que fai que non
sempre sexa fácil estabelecer a liña divisória entre o que é histórico e o que é mítico.
Esta é, por exemplo, a época do dilúvio que aparece nas fontes míticas
mesopotámicas: debate sobre se recolle un feito histórico, unha inundación ampla, ou
simplesmente é un motivo lendário. Máis óbvios é o carácter lendário dalgun reinado
cuxa duración é de 3600 anos.
 «Lista Real Suméria» (2113 a. E.C.): tras o dilúvio a realeza baixa do céu en Kiš. A
partir daí explica como as hexemonia sobre Mesopotamia vai indo de cidade en
cidade.
 Cidades estado independentes, sendo a principal Kiš.
 Koiné (comunidade cultual) suméria con centro en Nippur.
 Outras cidades relevantes: Nippur, Umma, Lagaš, Uruk, Eridu e Ur, da que procede
unha importantísima documentación (os «textos arcaicos de Ur»)
 Migración das aldeas ás cidades na Baixa Mesopotámia por presión demográfica e
rarefacción dos cursos de agua.
 Economia en mans do templo central, dominados por un sumo-sacerdotes, asistido
por consellos de anciáns e, ás vezes, asembleias cidadáns.
Dinástico Arcaico II (2650-2550 a. E.C.)
 Mais textos que nos períodos anteriores.
2
 Aparecen as cidades rodeadas de sólidas murallas, p. ex. Uruk e no norte de Síria.
 A zona era un conglomerado de cidades-estado rivais, celosas da sua independéncia.
 Nas cidades comeza a aparecer dous bairros perfectamente diferenciados: o
tradicional do templo e o do pazo real, sede dun poder independente do primeiro.
Muitas das características do Dinástico Arcaico II son tamén extensíbeis ao Dinástico Arcaico
III (2550-2334 a.EC) polo que non se fará aqui praticamente diferenciación algunha no
referente ao sistema político, económico e relixioso entre ambos períodos.
Dinástico Arcaico III (2550-2334 a.E.C.)

 Na metade do III milénio, primeiros nomes de soberanos que comezan a empresa de
conquista.
 Lugalzaggesi de Umma derrota e fai-se co Uruk de Urukagina e estende-se polo sur de
Sumer. Reforzamento da autoridade real.
 Urukagina (Lagaš) exemplo de reforzamento desa autoridade ao pór todos os
funcionários sob o seu controlo.
 2360 a. E.C. as cidades sumérias caem sob o domínio dun único soberano,
Lugalzaggesi.
A cidade suméria: economía

 A unidade sócio-económica seria a comunidade aldeá, vertebrada na família
extensa ou nuclear.
 Economia agrícola baseada na canalización do Tigris e do Éufrates.
 Produción de trigo e de cebada. Largamente praticada a fruticultura. Dátil um
elemento esencial na dieta.
 Importante papel económico do templo.
 Elevado número de escribas e burócratas que traballan ao seu servizo para
administrar a vida económica.
 Ingresos da cidade: numerosos e dedicados a
 Armacenar-se para época de escasez
 Para trocar por matérias primas ou obxectos de luxo no exterior
 Para redistribuir entre a numerosa burocracia e traballadores do
templo.
 O desenvolvimento da vida cidadá e o desenvolvimento de determinadas
actividades produtivas comportaba a exixéncia de matérias primas:
 Metais, como o cobre
 Madeira, sobre todo para a construción dos templos.
 Pedras preciosas
 Ofrecia produtos manufacturados polos artesáns (ourivesaria ou cerámica).
O soberano:lugal, ensi, ou en
 Poder real é hereditário, normalmente de pai fillo. Nalgun caso unha
muller ten o poder.
 Funcións do rei:
• Dirixir os exércitos
• Asinar tratados internacionais
• Administrar xustiza
3
• Dirixir as grandes obras públicas
• Construir e manter os templos
• Dirixir a actividade económica do templo
 A raíña rango elevado, bens próprios, e importante papel na vida
pública.
B. O IMPÉRIO ACÁDIO (2334-2190

A.E.C.)
 Os acádios: um grupo de língua semita situados na parte central de Mesopotamia,
na rexión chamada Akkad. Estreitas relacións cos sumérios, dos que terian absorbido
progresivamente a civilización.
 Fundador do império acádio: Sargón, que comeza sendo un servidor do rei de Kiš.
Apodera-se de Ur, Lagaš e Umma. Converte-se en «rei de Summer».Mantén os ensi
e os lugal vencidos e introducirá acádios en novos postos.
 Campañas militares até Síria e o Mediterráneo (contra Ebla e Mari).
Naramsin (2254-2218)
 Naramsin destrui a cidade de Ebla (2300 a.E.C.)
 Guerras contra os guti e lullios.
 Divinización do rei. Naramsin usa o prefixo de «deus» antes do
seu nome e o título de «deus de Akkad».
 Noción de domínio universal: título de «Rei das Catro Partes
do Mundo» (: Sumer, Akkad, Elam, Subartu, Amurru).
Innovacións do período acádio

 Ruptura dos antigos límites da cidade-estado.
 Concentración de todos os poderes no rei.
4
 Concentración e ampliación de terras do rei.
 Substitución do sumério polo acádio, ainda que o primeiro seguirá usando en textos
relixiosos e científicos.
 Tentativa de unificación relixiosa pondo o rei à cabeza estabelecendo unha relixión
privilexiada con Enlil e nomeando a acádios sacerdotes en Sumer.
 Obxectivos do Império en función do controlo das fontes de produción e dos camiños
do comércio.
 Monarca como figura heroica/guerreira vs. relixiosa administrativa anterior.
Fin do império acádio

 Segundo a «Maldición de Acad», seria destruído polos gúteos debido à impiedade de
Naramsin ao profanar o templo de Enlil en Nippur.
 Tal vez revolta relixiosa do clero de Nippur contra Accad, vendo noutros cultos (a
Ishtar ou a Sin) unha ameza, promovendo revoltas independentistas.
 Presións dos gúteos, mas tamém a dos elamitas, lúleos, hurritas…
 Presión dos amorreus no W.
C. OS GÚTEOS
 Segundo a Lista Real, tras Uruk IV aparece unha dinastia de gúteos con 21 reis e 91
anos e 41 dias. Os especialistas falan dun período mais longo: entre 99 e 145 anos.
 Proceden probabelmente da zona do actual Kurdistán.
 Chegan a ocupar nominalmente todo o país. No sul realmente foi débil o seu poder.
Algunhas cidades como Lagash foron realmente autónomas.
 Caracterizados polas fontes sumérias como un pobo de saqueadores de templos, que
abusaban de impostos e corveas e que descuidaron os canais e obras de rego.
 En xeral é un período bastante escuro na história de Mesopotámia con muitas
incógnitas: tempo exacto de ocupación, quen foron e como axiran os seus reis…
D. RENACIMENTO SUMÉRIO (2200-

 Utu-hegal marcha contra os gúteos. É destronado por un dos seus altos funcionários,
 Ur-nammu,
 funda a III dinastia de Ur,
 asumindo o título de rei de Ur, de Sumer e Accad.
 Ur-nammu reestabelece o poder territorial centralizado, trás un período de
disgregación do poder.
 Promulga o código legal mais antigo: uniformización de pesos e medidas,
protección social, ordalia fluvial para bruxaria e adultério, composicións para
roubo de escravos, falso testemuño, difamación, e golpes e feridas.
 Escavan-se grandes canles para desenvolver a agricultura.
 Favorece o porto de Ur.
5
 Reforza o papel do monarca.
 Alguns trazos falan da divinización do soberano, ainda que esta será un
proceso demorado, mais visíbel na figura do seu fillo Šulgi.
Renacimento Sumério: economia
Estrutura social:
 Homes libres:
 Mašda
 Eren: poboación dependente asignada ao templo ou á coroa, servidume que lle
impón limitacións notábeis, como non poder viaxar sen licenza.
 Escravos (arád):
 Pouco que que ver coa escravitude greco-romana
 Orixe: débedas
 Personalidade xurídica: poden posuir, ter negócios, comprar a sua liberdade,
casar con libres, defender-se xuridicamente contra os seus amos.
 Grande centralización da actividade económica no palácio.
 Actividade bancária: empréstimos e compras a crédito.
Relixión dos SUMÉRIOS
 Veneraban as grandes forzas da natureza e da fertilidade representadas por alguhas
divindades que garantian o equílibrio natural e que custodiaban a cidade.
 Cada cidade tiña a sua divindade políade. Zigurat.
 Salientan entre os deuses:
 Anu, o señor do céu
 Enlil, deus do vento e da tempestade, benéfico e ruinoso
 Enki, a Terra.
 Xunto a estes deuses havia outros que protexian as várias fases da actividade
humana, os astros principais.
 Crian nun mundo sobrenatural poboado de xénios e demos, uns bons e outros non
tanto.
 O mundo da ultra-tumba non parece que tivese un lugar importante nas suas crenzas.

1 Mesopotamia

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

1 Mesopotamia

Cargado por

Información del documento

Título original

Derechos de autor

Formatos disponibles

Compartir este documento

Compartir o incrustar documentos

Opciones para compartir

¿Le pareció útil este documento?

¿Este contenido es inapropiado?

Copyright:

Formatos disponibles

1 Mesopotamia

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

1- MESOPOTAMIA

Mesopotamia= “Terra entre rios” (Tigris e Eufrates)

En resumo, o IV milénio é un tempo crucial na história da humanidade. Durante este período

3) Jemdat Nasr (3100-2900)

A. SUMER HISTÓRICO: O DINÁSTICO ARCAICO

Dinástico Arcaico I (2850-2650)

 Koiné (comunidade cultual) suméria con centro en Nippur.

Dinástico Arcaico II (2650-2550 a. E.C.)

 Mais textos que nos períodos anteriores.

Dinástico Arcaico III (2550-2334 a.E.C.)

A cidade suméria: economía

B. O IMPÉRIO ACÁDIO (2334-2190

Innovacións do período acádio

Fin do império acádio

D. RENACIMENTO SUMÉRIO (2200-

También podría gustarte